కరోనా గడ్డు కాలంలో పిల్లల భద్రతకు భరోసా ఉందా... వారి ఆరోగ్యం, రక్షణ, చదువు, భవిష్యత్తు మాటేమిటి? ఇటువంటి ప్రశ్నలు ఇప్పుడు అందరినీ వేధిస్తున్నాయి. కొవిడ్‌ సంక్షోభంతో ఏడాదిన్నర కాలంగా విద్యార్థులంతా ఇళ్లకే పరిమితమయ్యారు. బాల్యాన్ని, చదువుల్ని, కొంతమంది కుటుంబ భద్రతను కోల్పోతున్నారు. కరోనా కాలంలో ఎన్నో కుటుంబాలు ఆర్థికంగా చితికిపోయాయి. బడులు తెరవకపోవడంతో ప్రపంచవ్యాప్తంగా దాదాపు 37 కోట్ల మంది బాలలు పౌష్టికాహారానికి దూరమయ్యారు. యునెస్కో 2020 నివేదిక ప్రకారం 138 దేశాల్లో 130 కోట్ల మంది బాలలు, యువత కరోనా కారణంగా విద్యను కోల్పోయారు. ‘లాన్సెట్‌’ పత్రిక ఏడు దేశాల్లో చేపట్టిన సర్వేలో- ప్రతి పది లక్షల మంది చిన్నారుల్లో ఇద్దరు కొవిడ్‌ బారినపడి ప్రాణాలు కోల్పోయారని వెల్లడైంది. కరోనా మూడో దశ విజృంభణలో పిల్లలకు ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుందనే అంచనాలను పలువురు నిపుణులు వెలువరించారు. మరోవైపు ఆ అంచనాలను విశ్వసించాల్సిన అవసరం లేదని కొందరు శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్నారు. ఇది కాస్త ఊరట కలిగించే అంశం.
అనాథలకు ఆపన్న హస్తం
ఈ తరుణంలో ముందస్తు వ్యూహాలతో బాలలను కంటికి రెప్పలా కాచుకోవాల్సిన బాధ్యత ప్రభుత్వాలపై ఎంతగానో ఉంది. వారికి ఆరోగ్యపరంగా కావాల్సిన వసతులు, రక్షణ ఇవ్వగలమా, వైద్య సదుపాయాలు అందించగలమా అనేది సందేహమే. కరోనా కాలంలో బాలల హక్కుల ఉల్లంఘనలూ పెచ్చరిల్లాయి. బాల్య వివాహాలు పెరిగిపోయాయి. భారత్‌లో బాల కార్మికుల సంఖ్య రెట్టింపయిందని గణాంకాలు తెలుపుతున్నాయి. లైంగిక వేధింపులు, అక్రమ రవాణా వంటివి పెచ్చుమీరుతున్నాయి. పేదరికంతో కుటుంబాలు విచ్ఛిన్నమవుతూ బాలలు వీధిన పడుతున్నారు. కరోనా వైరస్‌ ప్రభావంతో ఎందరో చిన్నారులు తల్లిదండ్రులను కోల్పోయారు. జాతీయ బాలల హక్కుల రక్షణ సంఘం ఇటీవల సుప్రీంకోర్టుకు ఇచ్చిన నివేదిక ప్రకారం- భారత్‌లో 2020 మార్చి నుంచి ఇప్పటివరకు దాదాపు 1,700 మంది పిల్లలు అనాథలయ్యారు. 7,400 మంది చిన్నారులు- తల్లిదండ్రుల్లో ఎవరో ఒకరిని కోల్పోయారు. మొత్తం 9,346 మంది బాలలు కొవిడ్‌ బాధితులయ్యారు. ఇలా అనాథలుగా మారిన పిల్లలకు ‘పీఎం కేర్స్‌ ఫండ్‌’ నుంచి ప్రత్యేకమైన ప్యాకేజీని ఇటీవల కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించడం ముదావహం. వారికి 18 సంవత్సరాలు వచ్చేటప్పటికి ఒక్కొక్కరికి రూ.10 లక్షల కార్పస్‌ నిధి, తరవాత అయిదేళ్లు, అంటే 23 ఏళ్లు వచ్చేవరకు ప్రతి నెలా స్టయిపెండ్‌ ఇవ్వనున్నట్లు ప్రకటించింది. ఆయుష్మాన్‌ భారత్‌ లేదా ప్రధానమంత్రి జన ఆరోగ్య యోజన కింద అనాథ బాలలకు అయిదు లక్షల రూపాయల ఆరోగ్య బీమా పథకాన్నీ వర్తింపజేయనున్నట్లు తెలిపింది. అయితే, కార్పస్‌ నిధి ద్వారా ఎప్పుడో 18 ఏళ్లకు వచ్చే డబ్బు కంటే ప్రస్తుతం అందించాల్సిన సహాయం చాలా ఉందని పలువురు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఇది కొంతమేర వాస్తవమే.
కేంద్ర స్త్రీ శిశు సంక్షేమ మంత్రిత్వశాఖ కొవిడ్‌ బాధిత బలల సంరక్షణకు మార్గదర్శకాలను విడుదల చేస్తూ నెలరోజుల క్రితం అన్ని రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు లేఖలు రాసింది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు జిల్లా కలెక్టర్లు, పోలీసులు, స్థానిక సంస్థల విధులను వివరించింది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు కొవిడ్‌ బాధిత బాలల్ని సర్వేల ద్వారా గుర్తించి, ప్రతి ఒక్కరి సమాచారాన్ని ‘ట్రాక్‌ చైల్డ్‌ పోర్టల్‌’లో అప్‌లోడ్‌ చేయాలని కోరింది. కొవిడ్‌ బాధిత బాలల మానసిక ఆరోగ్య అవసరాలకు ప్రత్యేకమైన హెల్ప్‌లైన్‌ ఏర్పాటు చేయాలని సూచించింది. బాధిత బాలలకు జిల్లా కలెక్టర్‌ సంరక్షకులుగా వ్యవహరించాలని తెలిపింది. వారి పునరావాసానికి బాలల న్యాయ చట్టం-2015లో తెలిపిన విధంగా చర్యలు చేపట్టాలని తెలిపింది. జిల్లా స్థాయిలో ఒక కార్యదళాన్ని ఏర్పాటు చేసి ఈ బాలలకు అన్ని రకాల సేవలూ అందించాలని సూచించింది. ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో ఉచిత విద్యను అందించాలని తెలిపింది. ప్రభుత్వం అత్యంత సమగ్ర రీతిలో మార్గదర్శకాలు విడుదల చేయడం బాగానే ఉన్నా- ఇవన్నీ పూర్తిగా అమలైతేనే కొవిడ్‌ బాధిత బాలలకు న్యాయం జరుగుతుంది.