రాక్షస వధలో విరామమెరుగని రాముని, రామకథను ముందుకు నడిపించిన సీత మహత్‌ చరితమే రామాయణం. కథానాయకుడు రాముడైనా, కథంతా సీతదే. ప్రకృతి యావత్తూ పసిపాప రూపమై, బీడు వారిన గుండెలతో నిరీక్షిస్తున్న జనకుని చేరి సీతగా మిథిలాపురిని మురిపించినా, ప్రాచీన వైవాహిక సంప్రదాయాలకు మారురూపుగా చెప్పే శివధనువును పునరుద్ధరించే ప్రయత్నం చేసిన శ్రీరాముని చేయందుకుని దాంపత్య ధర్మ ప్రతిష్ఠాపనలో తన వంతు బాధ్యతను సక్రమంగా నిర్వర్తించినా సీతకే చెల్లింది.
జ్ఞానభూమిలో పుట్టి జనక రాజర్షి కనుసన్నల్లో పెరిగిన సీత, బ్రహ్మవాదిని గార్గి చేత ప్రభావితమైంది. తద్వారా సకల ధర్మశాస్త్రాల్లో అపార జ్ఞానసముపార్జితురాలైంది. ప్రశ్నించేతత్వాన్ని ఆకళింపు చేసుకుంది. ఆ తత్వమే ఆమె వ్యక్తిత్వ వికాసానికి పునాది రాయి.
తనదే నిర్ణయం:సీత.. తాను తీసుకున్న నిర్ణయాలతో తనకెదురైన అన్ని పరిస్థితులకూ స్వయంసిద్ధగా ఉందే కానీ దేనికీ మరొకరిని కారణంగా చూపించలేదు. అది.. అయోధ్యను వదిలి అడవికి వెళ్ళటమైనా, లక్ష్మణ రేఖ దాటడమైనా, కడలి దాటించగలనన్న హనుమ వినతిని తిరస్కరించటమైనా, సుతులతో తిరిగి రాజ్యానికి రమ్మన్న రాముని కాదని భూమాత ఒడికి చేరుకోవడమైనా.. ప్రతి సందర్భంలోనూ ఆమె తన నిర్ణయానికే కట్టుబడి ఉంది.
ధైర్యశాలి:శింశుపావనంలో ఘోర రక్కసులు తనను చుట్టుముట్టినా, రావణుడంతటి వాడు తన ఎదుట నిలిచి సామ, దాన, భేద, దండోపాయాలను ప్రయోగించినా అతనికి లొంగలేదు. సహజ క్షమాగుణంతో రావణుని ప్రవర్తనలో మార్పును కోరిందే కానీ రాక్షస కుల వినాశనాన్ని కోరలేదు.
వివేకవంతురాలు:రావణుడు మాయోపాయంతో తనను లంకకు ఎత్తుకుపోయే సమయంలోనూ తనకున్న కొద్దిపాటి నగలను జారవిడిచి తన ఉనికిని సూచించింది. మరోసారి మోసపోకూడదన్న ముందు జాగ్రత్తతో... పరిపూర్ణ విశ్వాసం కలిగించిన తర్వాతే హనుమతో మాట కలిపింది.