అంతర్జాతీయంగా ముడి చమురు ధరల్లో పతనం మరికొంతకాలం కొనసాగితే పెట్రోల్, డీజిల్ రేట్లు తగ్గే (Petrol price reduction) అవకాశం ఉంది. దేశీయంగా ఇంధన ధరల నిర్ణయించే సమయంలో 15 రోజుల రోలింగ్‌ యావరేజ్‌ ఆధారంగా నిర్ణయిస్తారు. నవంబర్‌ నెలలో అంతర్జాతీయ మార్కెట్లో బ్రెంట్‌ క్రూడ్‌ ధర 80 డాలర్ల నుంచి 82 డాలర్ల మధ్యలోనే ఉంది. గత శుక్రవారం ఒక్కరోజే అమెరికా మార్కెట్లు మొదలుకాగానే 4 డాలర్ల మేరకు చమురు ధరలు పతనమయ్యాయి. ఇక బ్రెంట్‌ ఫ్యూచర్లు 6 డాలర్లు పతనమై 72.91 వద్దకు చేరాయి. కరోనా కొత్త వేరియంట్‌ చమురు మార్కెట్లలో భయాన్ని నింపింది. ఈ వైరస్ వ్యాపిస్తే మరోసారి చమురు డిమాండ్‌ భారీగా పతనం అవుతుందని అంచనావేస్తున్నారు. ప్రస్తుతం ప్రభుత్వ రంగ చమురు సంస్థలైన ఐవోసీ, బీపీసీఎల్‌, హెచ్‌పీసీఎల్‌ సంస్థలు రోజు వారీ చమురు ధరలను (Fuel price reduction) నిర్ణయిస్తుండగా.. ఈ ప్రక్రియకు పక్షం రోజుల చమురు ధరలను పరిగణలోకి తీసుకొంటారు. ముడి చమురు తగ్గుదల మరికొన్నాళ్లు కొనసాగితే రిటైల్‌ ధరల్లో (crude oil price) కోత కనిపించే అవకాశం ఉంది.
వ్యూహాత్మక నిల్వల విడుదలతో..
చమురు దిగుమతి చేసుకొనే ప్రధాన దేశాలు వ్యూహాత్మక నిల్వల్లో కొంత భాగాన్ని ఓపెన్‌ మార్కెట్లోకి విడుదల చేశాయి. ఈ దేశాల జాబితాలో అమెరికా, భారత్‌, జపాన్‌, దక్షిణ కొరియా వీటిల్లో ఉన్నాయి. భారత్‌ దాదాపు 50 లక్షల పీపాల చమురు విడుదల చేయనున్నట్లు ప్రకటించింది. చమురు ఉత్పత్తి చేసే దేశాల సంఘం ఒపెక్‌+కు వ్యతిరేకంగా పలు దేశాలు ఈ నిర్ణయం తీసుకొన్నాయి. భారత్‌ కూడా తొలిసారి తన వ్యూహాత్మక నిల్వలను వాడటం మొదలుపెట్టింది. కొన్ని నెలలుగా ఒపెక్‌+ దేశాలు కోటాలు విధించుకొని మరీ డిమాండ్‌ కంటే తక్కువ చమురును ఉత్పత్తి చేస్తున్నాయి. ఫలితంగా ధర పెరుగుతోంది. ఇప్పటికే భారత్‌ పలు వేదికలపై ఈ దేశాలను ఉత్పత్తి పెంచాల్సిందిగా కోరింది. కొవిడ్‌ తర్వాత ఆర్థిక వ్యవస్థపై చమురు ధరలు ప్రతికూల ప్రభావం చూపిస్తాయని పేర్కొంది. మరోపక్క అమెరికా కూడా చమురు ధరలు కొవిడ్‌ తర్వాత ఆర్థిక వ్యవస్థపై, వినియోగదారులపై ప్రతికూల ప్రభావం చూపిస్తున్నాయని వెల్లడించింది.
ఒపెక్‌+ దేశాల్లో రష్యా, సౌదీ అరేబియాలు అతిపెద్ద చమురు ఉత్పత్తిదారులు. ఇటీవల చమురు ఉత్పత్తిలో కోత విధించి ధరల పెరుగుదలకు కారణం కావడంలో వీటి పాత్ర చాలానే ఉంది. ఈ ఒపెక్‌ + దేశాలు (OPEC Plus countries) ప్రపంచ చమురులో సగం ఉత్పత్తి చేస్తున్నాయి. ఒపెక్‌+ దేశాలు రోజుకు కోటి పీపాల చమురు ఉత్పత్తిని తగ్గించాలని 2020లో నిర్ణయించాయి. అప్పట్లో కొవిడ్‌ కారణంగా డిమాండ్‌ పడిపోయి చమురు పీపా ధర 20 డాలర్ల వద్దకు చేరడంతో ఈ నిర్ణయం తీసుకొన్నాయి. కానీ, 2021లో ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలు మళ్లీ కోలుకొన్నాయి.. ఫలితంగా చమురు డిమాండ్‌ పెరిగింది. కానీ, ఆ మేరకు ఉత్పత్తిని మాత్రం పెంచలేదు. ఫలితంగా చమురు ధరలు రివ్వున పెరిగిపోయాయి. ఒపెక్‌+ సభ్యదేశాలు చెప్పిన దాని కన్నా 5.4 మిలియన్‌ పీపాల చమురును తక్కువగా ఉత్పత్తి చేస్తున్నాయి.
భారత్‌లో 2020లో చమురుపై పన్ను రూపంలో ప్రభుత్వానికి వచ్చే ఆదాయం తగ్గడంతో పెట్రోల్‌పై రూ.13, డీజిల్‌పై రూ.16 సెంట్రల్‌ ఎక్సైజ్‌ డ్యూటీని విధించారు. వీటికి రాష్ట్రాల వ్యాట్‌ కూడా తోడు కావడంతో దేశీయంగా వినియోగదారుడిపై భారం పడింది. వీటికి ఒపెక్‌+ దేశాల తీరు తోడు కావడంతో పెట్రోల్, డీజిల్ ధరలు రూ.100ను దాటేశాయి. కేంద్రం ఇటీవల పెట్రోల్‌పై రూ.5, డీజిల్ రూ.10 సెంట్రల్‌ ఎక్సైజ్‌ డ్యూటీని తగ్గించింది. తాజాగా వ్యూహాత్మక నిల్వలను బయటకు తీయడం కూడా మార్కెట్లోకి ఇంధన సరఫరాను పెంచే నిర్ణయమే.