రక్షణ పరిశ్రమలు కేవలం భారతీయ బలగాల కోసమే ఆయుధ ఉత్పత్తి సాగిస్తే వేగంగా ఎదగలేవు. సొంత అవసరాలను తీర్చుకుంటూనే ఆయుధాలను అంతర్జాతీయ విపణికి ఎగుమతి చేస్తే విదేశీ మారక ద్రవ్యం సంపాదించవచ్ఛు ఆ సొమ్మును మరిన్ని ఆధునిక ఆయుధాల పరిశోధన, అభివృద్ధి, ఉత్పత్తికి వెచ్చించి అమోఘ ఫలితాలు సాధించవచ్ఛు రక్షణ అవసరాల కోసం రూపొందించిన సాంకేతికతలు పౌర అవసరాలకూ ఉపకరిస్తాయి. అమెరికా సైన్యం తన కోసం రూపొందించుకున్న గ్లోబల్‌ పొజిషనింగ్‌ సిస్టమ్‌ (జీపీఎస్‌) నేడు ప్రపంచమంతటా ఉబర్‌, ఓలా వంటి ట్యాక్సీ సర్వీసులకూ, ఆపిల్‌, గూగుల్‌ యాప్‌లకూ కల్పతరువులా మారింది. సైనిక పరిశోధనలు వాణిజ్య వృద్ధికి తోడ్పడతాయని రక్షణ పరిశోధన- అభివృద్ధి సంస్థ (డీఆర్‌డీఓ) ఎన్నడో నిరూపించింది. మన సైనిక దళాల కోసం డీఆర్‌డీఓ రూపొందించిన సిద్ధాహారాలు నేడు మార్కెట్‌లో పౌరులకు అందుబాటులో ఉన్నాయి. డీఆర్‌డీఓ సాంకేతికతను ఉపయోగించి అనేక కంపెనీలు ‘రెడీమేడ్‌’ చపాతీలు, కూరలను తయారు చేస్తున్నాయి. ఇదే నైపుణ్యాన్ని అత్యాధునిక ఆయుధ తయారీలోనూ ప్రదర్శించాలి. అమెరికా, రష్యా, ఐరోపా దేశాలు ఈ బాటలో ఎంతో ముందుండగా, తాజాగా చైనా ఈ బాటలో వడివడిగా అడుగులు వేస్తోంది. భారతదేశంలో పరిశోధన, అభివృద్ధి, ఉత్పత్తి కార్యకలాపాలు పూర్తిస్థాయిలో వేళ్లూనుకోకపోవడంతో ఇప్పటికీ విదేశీ ఆయుధ దిగుమతులపై ఆధారపడక తప్పడం లేదు. భారత్ ఆయుధ ఎగుమతిదారుగా అవతరిస్తే చేకూరే ప్రయోజనాలు అన్నీఇన్నీ కావు.
ప్రైవేటు రంగానికీ స్థానం
ఒకప్పుడు ఆర్డినెన్స్‌ ఫ్యాక్టరీలు (ఓఎఫ్‌), ప్రభుత్వరంగ రక్షణోత్పత్తుల సంస్థ (డీపీఎస్‌యూ)లు మాత్రమే సాయుధ బలగాలకు కావలసిన అస్త్రశస్త్రాలను తయారుచేసేవి. వాటిలో అత్యధికం తుపాకులు, బుల్లెట్లు, బూట్లు, రాడార్ల వంటి చిన్న తరహా వస్తువులే. యుద్ధ విమానాలు, ట్యాంకులు, ఫిరంగులు, యుద్ధ నౌకల వంటి భారీ ఆయుధాలకు కావలసిన సాంకేతికతను విదేశాల నుంచి దిగుమతి చేసుకుని, లైసెన్సు పద్ధతిపై తయారుచేసుకుంటున్నాం. ఇలా చిన్నదానికి పెద్దదానికి విదేశాల మీద ఆధారపడటం తగ్గించి ఆయుధోత్పత్తిలో స్వావలంబన సాధించాలని ఎన్డీయే ప్రభుత్వం ‘మేకిన్‌ ఇండియా’ విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టింది. ప్రభుత్వ సంస్థలతోపాటు ప్రైవేటు రంగానికి పాత్ర కల్పించింది. 2015-16లో ఆయుధ సామగ్రి సరఫరా కాంట్రాక్టులలో 39.06 శాతాన్ని ప్రైవేటు సంస్థలకు ఇవ్వగా, 2019-20కి వచ్చేసరికి అవి 75.03 శాతానికి పెరిగాయి. 2015-16 నుంచి 2020 జనవరి వరకు విదేశీ ఆయుధ విక్రేతలకు 100 కాంట్రాక్టులు ఇస్తే, భారతీయ ప్రైవేటు సంస్థలకు 158 కాంట్రాక్టులను ఇచ్చారు. మేకిన్‌ ఇండియా కింద ఆయుధోత్పత్తికి స్వదేశీ, విదేశీ సంస్థల మధ్య సహకార ఒప్పందాలను ప్రభుత్వం ప్రోత్సహిస్తోంది. రక్షణ రంగంలో నేడు ఎల్‌ అండ్‌ టీ హెవీ ఇంజినీరింగ్‌, టాటా గ్రూప్‌, భారత్ ఫోర్జ్‌ సంస్థలు చాలా చురుగ్గా ముందుకెళుతున్నాయి. గస్తీ నౌకలు, హెలికాప్టర్లు, కోస్తా నిఘా వ్యవస్థలు, రాడార్‌ విడిభాగాల తయారీలో పాలుపంచుకొంటున్నాయి.
ప్రతికూలతలను అధిగమిస్తూ
భారత్‌లో మొట్టమొదటిసారిగా ఎన్డీయే ప్రభుత్వం 2014 ఆగస్టులో రక్షణోత్పత్తుల ఎగుమతి విధానంతో ముందుకొచ్చింది. ఈ విధానం మెల్లమెల్లగా ఫలితాలనిస్తోంది. 1991లో ప్రపంచ ఆయుధ ఎగుమతిదారులలో 40వ స్థానంలో ఉన్న భారతదేశం 2019లో 23వ స్థానానికి ఎగబాకిందంటే సర్కారు ఇచ్చిన ప్రాధాన్యమే కారణం. భారతీయ ఆయుధాలకు మియన్మార్‌, శ్రీలంక, మారిషస్‌ దేశాలు పెద్ద ఖాతాదారులు. మనకన్నా అభివృద్ధి చెందిన దేశాలకూ కొన్ని రక్షణ పరికరాలను ఎగుమతి చేసే స్థితికి చేరుకోవడం శుభ పరిణామం. రష్యాతో కలసి భారతదేశం తయారు చేసిన బ్రహ్మోస్‌ సూపర్ సానిక్‌ క్షిపణి కొనుగోలుకు ఫిలిప్పీన్స్‌ సుముఖత కనబరుస్తుంటే, భారత్ సొంతగా తయారు చేసిన తేజస్‌ ఫైటర్‌ విమానం పట్ల కొన్ని గల్ఫ్‌ దేశాలు ఆసక్తి చూపుతున్నాయి. అయితే, భారతదేశ మొత్తం ఎగుమతుల్లో ఆయుధ ఎగుమతుల వాటా ఇప్పటికీ 0.8 శాతంకన్నా తక్కువగా ఉండటం, అంతర్జాతీయ ఆయుధ వ్యాపారంలో మన వాటా 0.2 శాతాన్ని మించకపోవడం ఏమీ ఆశాజనకంగా లేదు. అయినా భారత ప్రభుత్వం ఎగుమతుల వృద్ధికి కట్టుబడి ఉంటానంటోంది. 2025కల్లా 500 కోట్ల డాలర్ల (దాదాపు రూ.40,000 కోట్ల) ఆయుధ ఎగుమతులు చేయాలని 2018లో వెలువరించిన ముసాయిదా రక్షణోత్పత్తుల విధానం లక్షిస్తోంది. ఈ విధానం ప్రైవేటు ఆయుధ కంపెనీలకు సాంకేతిక పరిజ్ఞాన బదిలీని అనుమతిస్తోంది. డీఆర్‌డీఓ అత్యాధునిక అస్త్రాలను రూపొందించి, వాటి ఉత్పత్తిని ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు కంపెనీలకు అప్పగించాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. తదనుగుణంగా డీఆర్‌డీఓ బుల్లెట్‌ ప్రూఫ్‌ జాకెట్ల తయారీ పరిజ్ఞానాన్ని ఎంకేయూ లిమిటెడ్‌ అనే కంపెనీకి అప్పగించింది. ఈ అంగీలను మరింత మెరుగ్గా తయారు చేసుకోవడానికి ఆర్‌ అండ్‌ డీని కొనసాగించే అవకాశం ఎంకేయూకు ఇచ్చారు. తాజాగా మరో 15 కంపెనీలకు లైసెన్సులిచ్చారు. నేడు మన సాయుధ బలగాల వినియోగానికి, విదేశాలకు ఎగుమతి చేయడానికి ఏటా 10 లక్షల బుల్లెట్‌ ప్రూఫ్‌ జాకెట్లను తయారుచేయగల స్థితికి భారత్ ఎదిగింది. ఈ అంగీలను నేడు 18 దేశాలకు ఎగుమతి చేస్తున్న భారతదేశం ఒకప్పుడు వాటిని విదేశాల నుంచి దిగుమతి చేసుకునేది. ప్రస్తుతం 1.86లక్షల మంది భారతీయ సైనికులకు స్వదేశీ అంగీలను సమకూర్చారు.