1875 నవంబరు 7న బంకించంద్ర ఛటర్జీ కలం ద్వారా వెలుగుచూసిన నాటి నుంచి.. నేటి అమృత మహోత్సవం (azadi ka amrit mahotsav celebrations) దాకా అజరామరంగా సాగుతున్న మహాగేయం ఆవిర్భావమే కాదు.. ప్రస్థానమూ స్ఫూర్తిదాయకమే! 1838 జూన్‌ 27న బెంగాల్‌లో జన్మించిన బంకించంద్ర ఛటర్జీ చదువులో చురుకు. న్యాయశాస్త్రంలో పట్టా పొందాక 1858లో బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వ కొలువులో చేరారు. మరోవంక సామాజిక ఇతివృత్తాలతో కథలు, నవలలు రాసేవారు. ఇంగ్లిష్‌లో రాసిన 'రాజ్‌మోహన్స్‌ వైఫ్‌' నవలకు మంచి పేరే వచ్చినా.. ప్రజలకు చేరువయ్యేందుకు బెంగాలీలో రాయటం మొదలెట్టారు. వందేమాతరం రాయటానికి నేపథ్యంపై ప్రదీప్‌ భట్టాచార్య అనే విశ్రాంత ఐఏఎస్‌ అధికారి, మరికొంతమంది పరిశోధించి.. ఓ ఆసక్తికరమైన సంఘటనను వెలికి తీశారు.
క్రికెట్‌ గోలలోంచి..
1873లో బహరాంపుర్‌లో (75 independence day essay) బంకించంద్ర ఛటర్జీ డిప్యూటీ కలెక్టర్‌గా పనిచేస్తున్నప్పుడు.. కర్నల్‌ డఫిన్‌ కంటోన్మెంట్‌ కమాండింగ్‌ ఆఫీసర్‌గా ఉండేవారు. ఛటర్జీ ఓ రోజు ఆఫీసు నుంచి పల్లకీలో ఇంటికి బయల్దేరారు. రోజూ వెళ్లే దారి నుంచి కాకుండా బోయీలు పల్లకీని కంటోన్మెంట్‌ మైదానం దారిలో తీసుకెళ్లారు. ఆ సమయానికి మైదానంలో డఫిన్‌ క్రికెట్‌ ఆడుతున్నారు. బోయీల గోలతో మ్యాచ్‌కు అంతరాయం ఏర్పడింది. దీంతో డఫిన్‌ ఆగ్రహంతో.. పల్లకీలోంచి బంకించంద్రను దించి చేయి చేసుకున్నాడు. ప్రభుత్వంలో అత్యంత ఉన్నతస్థానంలో ఉన్న అధికారిని అందరిముందూ అలా చేయటం సంచలనం సృష్టించింది. ఈ అవమానాన్ని భరించలేని బంకించంద్ర కోర్టుకు వెళ్లారు. విచారణానంతరం డఫిన్‌ను బహిరంగంగా న్యాయస్థానంలో క్షమాపణ చెప్పాలని ఆదేశించింది కోర్టు! తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో బంకించంద్రకు అందరిముందు క్షమాపణలు చెప్పాడు డఫిన్‌! కోర్టు ఆవరణలోనే బంకించంద్రకు మద్దతుగా ప్రజలు హర్షాతిరేకాలు వ్యక్తం చేశారు. కర్నల్‌ డఫిన్‌ ముఖం మాడిపోయింది. ఎలాగైనా బంకించంద్రను ఇరికించాలని డఫిన్‌ కుట్ర పన్నాడు. ఈ విషయం తెలిసిన ఓ చిన్న సంస్థానాధీశుడు రాజాజోగీందర్‌ నారాయణ్‌ ఆయన్ను అప్రమత్తం చేశారు. బంకించంద్ర సెలవు తీసుకొని ఉద్యోగానికి దూరంగా.. రాజా జోగీందర్‌కు చెందిన లాల్‌గోలా ప్యాలెస్‌లో ఉండసాగారు.
రవీంద్రుడి బాణీలో..