ఎప్పుడో 40-50 ఏళ్ల నాటి ఈ సంప్రదాయాలన్నీ ఇప్పుడు మళ్లీ మన మనసులను దోచుకుంటున్నాయి. ఇదంతా పాత మీద మోజు కాదు. పల్లెల్లో, పట్టణాల్లో కూడా ఇప్పుడు.. పాత అలవాట్లలోని మంచిని ఎంచుకుని, ఆధునిక జీవనశైలిగా మార్చుకునే ధోరణి పెరుగుతుండటం విశేషం. మన అలవాట్లు స్వచ్ఛంగా, ఆహార పదార్థాలు నాణ్యంగా ఉంటేనే చక్కటి ఆరోగ్యం సొంతమవుతుందనే భావన పెరగడంతో గానుగ నూనెలకు, మట్టి ముంతలకు, రాగి, ఇత్తడి పాత్రలకు, పప్పు విసురుకునే తిరగళ్లకు గిరాకీ ఎక్కువైంది. మారుతున్న ప్రజల జీవన సరళికి ఇది అద్దం పడుతోంది.
పల్లెలు.. పట్టణాలు.. నగరాలనే తేడా లేకుండా అన్ని ప్రాంతాల్లోనూ ప్రజలకు ఆరోగ్యంపై జాగ్రత్త పెరుగుతోంది. కరోనా నేపథ్యంలో ప్రతి ఒక్కరూ తమ జీవనశైలిని మార్చుకుంటున్నారు. రోజూ వాడే బియ్యం నుంచి వడ్డించుకునే కంచాల వరకూ.. అన్నింట్లోనూ పద్ధతులు పాటిస్తున్నారు. బియ్యం వాడకంలోనూ మార్పులొచ్చాయి. ఆరోగ్యస్పృహ పెరుగుతున్నకొద్దీ ముడి బియ్యానికి అధిక ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నారు. నవార, బహురూపి, నారాయణ కామిని, రత్నచోడి, గని, పులాసర్‌.. తదితర రకాలను వాడుతున్నారు. వీటిలో కొన్ని ముడి బియ్యంగా.. మరికొన్ని సింగిల్‌ పాలిష్‌గా వినియోగిస్తున్నారు. బియ్యం ఆడేందుకు చిన్న యంత్రాలూ వస్తున్నాయి. వీటిని ఇళ్ల వద్దకే తెచ్చి ధాన్యాన్ని బియ్యంగా మార్చి ఇస్తున్నారు. కాళ్లతో తొక్కితే.. దంపుడు బియ్యం వచ్చే పరికరాలూ ఉన్నాయి.
నాటు కోడికి గిరాకీ
గతంలో ఇంటింటా నాటుకోళ్లు ఉండేవి. పండగొచ్చినా, చుట్టాలొచ్చినా.. ఆ రోజు వాటిలో ఒకటి కూరగా మారేది. ఇప్పుడు మళ్లీ కోడికూతలు వినిపిస్తున్నాయి. నాటుకోళ్ల పెంపకంపై ఆసక్తి చూపిస్తున్నారు. రుచి కారణంగా వీటి మాంసం కిలో రూ.450-500 వరకూ పలుకుతోంది. గుడ్డు రూ.10పైనే అమ్ముతున్నారు.
గానుగ నూనెకు డిమాండ్‌
మార్కెట్లో దొరికే రిఫైన్డ్‌ నూనెల వినియోగంపై నెలకొన్న రకరకాల వాదనల నేపథ్యంలో క్రమేపీ అందరి దృష్టీ గానుగ నూనెల వాడకంపైకి మళ్లుతోంది. మండల కేంద్రాలు, గ్రామాల్లోనూ కొత్త గానుగలు ఏర్పాటు చేసుకుంటున్నారు. వీటికి సగటున యూనిట్‌ వ్యయం రూ.10లక్షల నుంచి రూ.25 లక్షల వరకు అవుతోంది. గానుగల వద్ద పల్లీ నూనెతోపాటు కొబ్బరి, పొద్దుతిరుగుడు, ఆవ, నువ్వులు, నువ్వుపప్పు నూనెలు తీస్తున్నారు. ఇంట్లో నూనె తయారీకి గ్రైండర్‌ పరిమాణంలో ఉండే యంత్రాలు (కోల్డ్‌ ప్రెస్‌ ఆయిల్‌ ఎక్స్‌ట్రాక్టర్‌) వచ్చాయి. వీటి ధర రూ.16వేల నుంచి రూ.25వేల మధ్య ఉంటోంది. గంటకు 4-8 కిలోల గింజలు ఆడతాయి.
కొర్రన్నం.. రాగి సంకటి..
జొన్నన్నం, రాగి సంకటి, కొర్రన్నం.. 50ఏళ్ల కిందట ప్రధాన ఆహారం ఇదే. తెల్ల బియ్యం రాకతో కనుమరుగైన ఈ చిరు ధాన్యాలు ఇప్పుడు మళ్లీ విరివిగా వినియోగంలోకి వస్తున్నాయి. బియ్యం బదులు ఒక పూట చిరుధాన్యాల భోజనంపై ఆసక్తి కనబరుస్తున్నారు. జొన్న, సజ్జ, రాగి తదితర చిరుధాన్యాల అటుకులకూ, వీటితో చేసే చిరుతిండ్లకూ డిమాండు పెరిగింది. మన తెలుగు రాష్ట్రాల్లో వీటి సాగు విస్తీర్ణం పెరుగుతోంది.
మిద్దె పంటలు
కూరగాయలు పండించేటప్పుడు వాటిపై రకరకాల పురుగుమందులు చల్లడం, త్వరగా పెరిగేందుకు కృత్రిమ రసాయనాల వాడకం గురించి రకరకాల వార్తలు వస్తున్న నేపథ్యంలో సొంతంగా పంటలు పండించుకుని వాడుకోవాలన్న ఆలోచన నుంచి మొదలైనవే మిద్దె పంటలు. ఎవరింట్లో వారే కూరగాయలు పండించటానికి ఆసక్తి కనబురుస్తున్నారు. ఆకుకూరలు, కూరగాయలు, పాదులు.. ఇలా అన్నింటినీ మిద్దెమీదే సాగు చేస్తున్నారు. నాలుగైదు అడుగుల ఎత్తులోనే పండ్లనిచ్చే మామిడి, బత్తాయి, నిమ్మ తదితర రకాలూ వచ్చాయి.
దేశవాళీ ఆవు పాలు లీటరు రూ.100
దేశవాళీ ఆవు నెయ్యి కిలో రూ.4,800 వరకు పలుకుతోంది. వీటిలో ఒంగోలు, గిర్‌ ఆవుల నెయ్యి వినియోగం ఎక్కువగా ఉంది. కిలో నెయ్యి తయారీకి 30 లీటర్ల వరకు పాలు అవసరమని రైతులు వివరిస్తున్నారు. ఆయుర్వేద ఉత్పత్తుల తయారీలోనూ ఈ రకం నెయ్యినే వాడుతున్నారు.విజయవాడలోని ఒక సేంద్రియ ఉత్పత్తుల దుకాణంలో.. కాచిన ఆవు పాలు గ్లాసు రూ.20. వీటిని తాగేవారిలో యువతే ఎక్కువ. పల్లెల్లోనూ లీటరు రూ.100 వరకు పలుకుతున్నాయి.
స్టీలు ప్లేట్లు, గ్లాసులతో బంతి భోజనాలు
బంతి భోజనాల్లో కొంతకాలంగా ప్లాస్టిక్‌ స్థానంలో పేపర్‌ వినియోగిస్తున్నారు. కానీ ఏవైనా ఒకసారి వాడి పారేసే వాటివల్ల కాలుష్యం తీవ్రస్థాయిలో పెరిగిపోతోంది. దీంతో.. ఇటీవలి కాలంలో చాలామంది మళ్లీ స్టీలు కంచాలు, గ్లాసుల వాడకంవైపు మొగ్గు చూపుతున్నారు. ముఖ్యంగా చిన్న చిన్న ఫంక్షన్ల నుంచి పెళ్లిళ్ల వరకూ అన్నిచోట్లా స్టీలు కంచాల్లో వడ్డించడం మొదలవుతోంది. పెరుగుతున్న పర్యావరణ స్పృహే దీనికి కారణం. ఖర్చు కాస్త ఎక్కువైనా అతిథులకు సౌకర్యవంతంగా ఉంటుందనే ఇలా చేస్తున్నామని నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు. బంతి భోజనం అంటే ఒకప్పుడు పులిహోర తప్పనిసరి. తర్వాత ఆ స్థానాన్ని వెజ్‌ బిర్యానీ ఆక్రమించింది. సగ్గుబియ్యం పాయసం, పులిహోర మళ్లీ నోరూరిస్తున్నాయి. కొందరు కొర్ర, అంటుకొర్ర అన్నం, పాయసం చేసి మరీ వడ్డిస్తున్నారు.
ఇసుర్రాయి మళ్లీ వచ్చింది
పల్లెల్లోనే కాదు.. మహానగర లోగిళ్లలోకీ మళ్లీ ఇసుర్రాళ్లు అడుగు పెడుతున్నాయి. బయట కొంటున్న పప్పుల్లో వేర్వేరు పదార్థాలు కలుస్తున్నాయని, అందువల్ల గింజలు కొనుక్కుని తామే ఇంట్లో విసురుకుంటే నాణ్యమైన పప్పులు వస్తాయని గృహిణులు నమ్ముతున్నారు. అందుకే ఇసుర్రాళ్లు తెచ్చుకుంటున్నారు. సెనగలు, మినుములు, పెసలను విసురుకోవడం మళ్లీ ఓ ట్రెండులా మారుతోంది.