ਹੈਦਰਾਬਾਦ: “ਅਸੀਂ ਸੁਤੰਤਰ, ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹਾਂ”, ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਖਬਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਦਰਸ਼ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੈੱਸ ਦਿਵਸ (16 ਨਵੰਬਰ) ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੀਡੀਆ ਘਰਾਣਿਆਂ ਲਈ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਈਨਾਡੂ ਗਰੁੱਪ ਲਈ ਲਾਈਫਲਾਈਨ ਹੈ। ਪ੍ਰੈੱਸ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 58 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 16 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਹਰ ਸਾਲ 16 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੈੱਸ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰੈਸ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ 30 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਈਨਾਡੂ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਦਾ ਜਨਮ 16 ਨਵੰਬਰ 1936 ਨੂੰ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪੇਦਾਪਾਰੁਪੁਡੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਜਗਤ ਵਿਚ ਜੋ ਪਹਿਲੂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਮੀਲ ਦਾ ਪੱਥਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮੀਡੀਆ ਸਮੂਹ ਵੀ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ ਸਿਰਫ਼ ਮੀਡੀਆ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿੱਤ, ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਣ, ਸਟੂਡੀਓ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਭੋਜਨ, ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ, ਹੋਟਲ, ਹੈਂਡੀਕ੍ਰਾਫਟ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਦਮ ਕੀਤਾ, ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ।
ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਰਾਮੋਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਟੈਕਸਾਂ ਅਤੇ ਫੀਸਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਫਿਲਮ ਸਿਟੀ 'ਰਾਮੋਜੀ ਫਿਲਮ ਸਿਟੀ' ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2.5 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਏ ਹਨ।
ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਜਯੰਤੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਉਚਿਤ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਵਰਗੇ ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਦੀ ਬਹੁਤ ਲੋੜ ਹੈ।
ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਇੱਕ ਦਲੇਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ ਅਤੇ ਜੋਖਮ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਅਣਜਾਣ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦਮ ਰੱਖਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੇ ਇਸ ਕਹਾਵਤ ਨੂੰ ਅਰਥ ਦਿੱਤਾ, "ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਲੋਕ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਣ ਦੀ ਅਸਾਧਾਰਨ ਹਿੰਮਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।" ਸਟੀਵ ਜੌਬਸ ਦੀ ਲਾਈਨ, "ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਬੇਤਾਬ ਲੋਕ ਉਹੀ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਕਰਦੇ ਹਨ", ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਿੱਟ ਬੈਠਦਾ ਹੈ। ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਅਕਸਰ ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਉਦੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।
ਦ੍ਰਿੜ ਇੱਛਾਸ਼ਕਤੀ
ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਨੇ 1974 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਾਖਾਪਟਨਮ ਵਿੱਚ ਤੇਲਗੂ ਅਖਬਾਰ ਈਨਾਡੂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖਬਾਰ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਨੂੰ 26 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਇਆ। 1983 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਅਸਥਿਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਤੇਲਗੂ ਦੇਸ਼ਮ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਐਨਟੀਆਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਖਤਾ ਪਲਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਅਨੁਭਵੀ ਮੀਡੀਆ ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਾਮੋਜੀ ਫਿਲਮ ਸਿਟੀ ਵੀ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ETV ਚੈਨਲ ਅਤੇ ਫਿਰ ETV ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਲਈ ਰੋਮਾਂਚ ਸਭ ਕੁਝ ਜੋਖਮ ਵਿਚ ਪਾਉਣ ਵਰਗਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2006 ਅਤੇ 2022 ਵਿੱਚ ਈਨਾਡੂ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਲੜੀ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸੀ, "ਜੇ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕੁਝ ਵੀ ਅਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਮਰਤਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਰਹੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੋ ਉਚਾਈਆਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੇੜਤਾ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ 'ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰਹੇ।
ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖਰੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦੇਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਵੱਖਰੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸੋਚਦੇ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਨੂੰ 'ਬਾਕਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸੋਚਣ' ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਿਸ ਵੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਉੱਦਮ ਕੀਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਜਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਤੀਜੇ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ। 88 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਆਧੁਨਿਕ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸਿਹਤ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਸਨ, ਉਦੋਂ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਉਹੀ ਰਹੀ।
ਸਰਵਉੱਚ ਜਨਤਕ ਭਲਾਈ
ਰਾਮੋਜੀ ਰਾਓ ਲਈ ਲੋਕ ਰੱਬ ਵਰਗੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਾਸਤਿਕ ਸੀ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਜਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਜੋ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਜੇਕਰ ਨਿੱਜੀ ਲਾਭ ਅਤੇ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਦਾ ਟਕਰਾਅ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਖੜੇ ਹੁੰਦੇ। ਜਦੋਂ ਲੋਕਤੰਤਰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਚਿੰਤਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ।
ਤੇਲਗੂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਈਨਾਡੂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਾਠਕ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਹ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੀ। ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਚੈਰਿਟੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਈਨਾਡੂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਵਾਅਦਾ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਿਰਫ ਮਾਮੂਲੀ ਲਾਭ ਕਮਾ ਰਹੇ ਸੀ।