ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮਰਦ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੀਐਮਸੀ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਦੇ ਚਮੜੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਸ਼ਾਜ਼ੀਆ ਜਿਲਾਨੀ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।
ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਰ 'ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਵਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?
ਡਾ. ਸ਼ਾਜ਼ੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਔਸਤਨ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਡੇਢ ਲੱਖ ਵਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ 50 ਤੋਂ 100 ਵਾਲ ਝੜਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਇਲਾਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।-ਡਾ. ਸ਼ਾਜ਼ੀਆ
ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 50 ਫੀਸਦੀ ਮਰਦ ਅਤੇ 40 ਫੀਸਦੀ ਔਰਤਾਂ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਸ਼ਾਜ਼ੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ: ਸਕਾਰਿੰਗ ਐਲੋਪੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਕਾਰਿੰਗ ਐਲੋਪੇਸ਼ੀਆ। ਸਕਾਰਿੰਗ ਐਲੋਪੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਉੱਗ ਸਕਦੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗੈਰ-ਸਕਾਰਿੰਗ ਐਲੋਪੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਜੜ੍ਹਾਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਉੱਗਦੇ ਹਨ।-ਡਾ. ਸ਼ਾਜ਼ੀਆ
ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੋ ਰਹੇ ਸ਼ਿਕਾਰ
ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ 15 ਤੋਂ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਿਸ਼ੋਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਕ, ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਜਾਂ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਐਂਡਰੋਜਨਿਕ ਐਲੋਪੇਸ਼ੀਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੋਲੀਸਿਸਟਿਕ ਅੰਡਾਸ਼ਯ ਸਿੰਡਰੋਮ (ਪੀਸੀਓਐਸ), ਥਾਇਰਾਇਡ ਵਿਕਾਰ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਹਾਰਮੋਨਲ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਦਿ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੇ ਕਾਰਨ
- ਡਾ. ਸ਼ਾਜ਼ੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਜਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓਥੈਰੇਪੀ ਹੈ।
- ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਕੁਝ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਡੈਂਡਰਫ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਆਈਰਨ ਦੀ ਘਾਟ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ?
ਡਾ. ਸ਼ਾਜ਼ੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਇਰਨ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਜਵਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਬੱਚੇ ਵੀ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿੰਕ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵਰਗੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਝੜਦੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸੁਝਾਅ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੁਝ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸੁਕਾਉਣ ਲਈ ਅਕਸਰ ਹੇਅਰ ਡ੍ਰਾਇਅਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਧੂੜ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਢੱਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਨਾ ਰੱਖੋ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੋਨੀਟੇਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੱਸ ਕੇ ਨਾ ਬੰਨ੍ਹੋ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਵਾਰ-ਵਾਰ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਸਟਾਈਲਿੰਗ ਅਤੇ ਕਾਸਮੈਟਿਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜੈੱਲ ਜਾਂ ਸਪਰੇਅ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
