ਕਈ ਵਾਰ ਦਿਮਾਗ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਭੁੱਲਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਉਮਰ-ਸਬੰਧਤ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਪੀੜਤ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਭੁੱਲਣਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਉਮਰ-ਸਬੰਧਤ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਆਮ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦਿਮਾਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਭੁੱਲਣ, ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਜਿਆਦਾਤਰ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਹ ਜਾਣਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ ਕੀ ਉਮਰ-ਸਬੰਧਤ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਮਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਐਮਨੀਸ਼ੀਆ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ ਜਾਂ ਕੀ ਇਹ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਜਿਵੇਂ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ, ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਜਾਂ ਪਾਰਕਿੰਸਨ'ਸ ਰੋਗ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ:ਰੀਨਾ ਦੱਤਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਯਾਦ ਰੱਖਣ 'ਚ ਦਿੱਕਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਾਬੀਆਂ ਕਿੱਥੇ ਰੱਖੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਨਾਂ। ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਭੁੱਲਣਾ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਬਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਉਮਰ-ਸਬੰਧਤ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਐਮਨੀਸ਼ੀਆ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਦਿਮਾਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ, ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਜਾਂ ਪਾਰਕਿੰਸਨ'ਸ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।-ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ: ਰੀਨਾ ਦੱਤਾ
ਉਮਰ-ਸਬੰਧਤ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਉਮਰ-ਸਬੰਧਤ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ:-
- ਆਮ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ
- ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ
- ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਕਮੀ।
ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਪਾਰਕਿੰਸਨ'ਸ ਕੀ ਹੈ?
ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਪਾਰਕਿੰਸਨ'ਸ ਦੋਵੇਂ ਦਿਮਾਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਰੋਗ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ, ਸੋਚਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ, ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਸਥਿਰਤਾ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਪਾਰਕਿੰਸਨ'ਸ 'ਚ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੱਥ-ਪੈਰ ਕੰਬਦੇ ਹਨ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਚ ਅਕੜਾਅ ਅਤੇ ਤੁਰਨ-ਫਿਰਨ 'ਚ ਦਿੱਕਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਵੀ ਦਿਮਾਗੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਹੈ ਜਦਕਿ ਮਲਟੀਪਲ ਸਕਲੇਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਹੰਟਿੰਗਟਨ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਤੰਤੂ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਸਮਾਨ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।