ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਭਗਤ ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਪੂਜਾ ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੀਵਾਲੀ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਦੀਪੋਤਸਵ ਦਾ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਧਨਤੇਰਸ ਜਾਂ ਧਨਤਰਯੋਦਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਧਨਤੇਰਸ ਕਾਰਤਿਕ (ਅਕਤੂਬਰ-ਨਵੰਬਰ) ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਵਾਲੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਲੋਕ ਧਨਤੇਰਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹਨ। ਧਨਤੇਰਸ ਦਾ ਦਿਨ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਧਨਵੰਤਰੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਧਨਵੰਤਰੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਧਨਵੰਤਰੀ ਜੈਅੰਤੀ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਲ 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ 'ਰੋਸ਼ਨੀਆਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ' ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਤਿਆਰੀਆਂ ਜ਼ੋਰਾਂ 'ਤੇ ਹਨ। ਦੀਵਾਲੀ, ਜੋ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨ ਧਨਤੇਰਸ ਹੈ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਧਨਤੇਰਸ ਦਾ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲੋਕ ਇਸ ਦਿਨ ਸੋਨਾ-ਚਾਂਦੀ, ਨਵੇਂ ਭਾਂਡੇ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਘਰੇਲੂ ਵਸਤਾਂ, ਧਾਤਾਂ ਅਤੇ ਐਸ਼ੋ-ਆਰਾਮ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਮਿਥਿਹਾਸਿਕ ਮਹੱਤਤਾ
ਧਨਤੇਰਸ ਜਾਂ ਧਨਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਦਾ ਮਿਥਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਧਨਵੰਤਰੀ ਦੇਵ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਸਾਗਰ ਮੰਥਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਦੌਲਤ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਭਗਵਾਨ ਕੁਬੇਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਦੈਂਤਾਂ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਧਨਵੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਲੈ ਕੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ।
ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ ਲਾਭਕਾਰੀ ਯੋਗ
ਜੋਤਸ਼ੀ ਪੰਡਿਤ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ੁਕਲਾ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੰਗੇ ਅਤੇ ਲਾਭਕਾਰੀ ਯੋਗਾ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਇਸ ਦਿਨ ਸੋਨਾ ਜਾਂ ਚਾਂਦੀ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਇਹ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਦੌਲਤ 13 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। - ਜੋਤਸ਼ੀ ਪੰਡਿਤ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ੁਕਲਾ ਸ਼ਾਸਤਰੀ
ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਖਰੀਦਣਾ ਸ਼ੁਭ
ਭਗਵਾਨ ਧਨਵੰਤਰੀ ਇਸ ਦਿਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਘੜੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਖਰੀਦਣਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਧਨਤੇਰਸ 'ਤੇ ਸੋਨਾ-ਚਾਂਦੀ, ਨਵੇਂ ਭਾਂਡੇ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਾਤ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਸਿਹਤ, ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼੍ਰੀ ਯੰਤਰ, ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਭਾਂਡੇ, ਕੁਬੇਰ ਯੰਤਰ ਜਾਂ ਪਿੱਤਲ ਦਾ ਹਾਥੀ ਅਤੇ ਝਾੜੂ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਧਨਤੇਰਸ ਕਦੋਂ ਹੈ?
ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਧਨਤੇਰਸ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਚਾਰੀਆ ਸ਼ਰਧਾਨੰਦ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਧਨਤੇਰਸ ਜਾਂ ਧਨਤਰਯੋਦਸ਼ੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 29 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ 29 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 10:31 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਦਕਿ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਦੁਪਹਿਰ 1:15 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ। -ਆਚਾਰੀਆ ਸ਼ਰਧਾਨੰਦ ਮਿਸ਼ਰਾ
ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਰਾਤ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ 29 ਅਕਤੂਬਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਾਲ ਧਨਤੇਰਸ 'ਤੇ ਸੋਨਾ-ਚਾਂਦੀ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਪ੍ਰਦੋਸ਼ ਕਾਲ ਜਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ, ਕੁਬੇਰ ਅਤੇ ਧਨਵੰਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ, ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਧਨਤੇਰਸ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਜਾ ਪਲੇਟ 'ਚ ਰੱਖ ਕੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ, ਭਗਵਾਨ ਧਨਵੰਤਰੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਕੁਬੇਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਘਰ 'ਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰੋ।
ਦੀਵੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ
ਆਚਾਰੀਆ ਸ਼ਰਧਾਨੰਦ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਘਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦੀਵਾਰ 'ਤੇ ਦੀਵਾ ਜਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਯਮ ਦੀਪਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੀਵਾ ਭਗਵਾਨ ਯਮ ਲਈ ਜਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੇਵਕਤੀ ਮੌਤ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ (ਅਕਤੂਬਰ-ਨਵੰਬਰ) ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਤੇਰ੍ਹਾਂ ਦੀਵੇ ਜਗਾਓ। ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਦਿਨ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਦਾਨ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਖੰਡ, ਚੌਲ, ਕੱਪੜੇ ਆਦਿ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
