ਮਿਊਨਿਖ: ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਫਲਸਤੀਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਸਥਾਈ ਹੱਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਮਾਸ ਦੁਆਰਾ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਫਲਸਤੀਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਹੱਲ ਲੱਭਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਂਟੋਨੀ ਬਲਿੰਕਨ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਅੰਨਾਲੇਨਾ ਬੇਰਬੌਕ ਨਾਲ ਮਿਊਨਿਖ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਪੈਨਲ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਟੋਨੀ (ਐਂਟਨੀ ਬਲਿੰਕਨ) ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਨੰਬਰ ਇਕ, ਸਾਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਜੋ ਕੁਝ ਹੋਇਆ ਉਹ ਅੱਤਵਾਦ ਸੀ। ਕੋਈ ਚਿਨੀ ਨਹੀਂ, ਕੋਈ ਤਰਕ ਨਹੀਂ, ਕੋਈ ਵਿਆਖਿਆ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਅੱਤਵਾਦ ਸੀ।'
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ 'ਨੰਬਰ ਦੋ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਗਰਿਕ ਮੌਤਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਰੱਖੇ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਸਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ।' ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਗਲਿਆਰੇ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਦੋ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੱਲ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੋ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੱਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਨੰਬਰ ਤਿੰਨ, ਅੱਜ ਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਨੰਬਰ ਚਾਰ, ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨੁੱਖਤਾਵਾਦੀ ਗਲਿਆਰੇ, ਸਥਾਈ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਗਲਿਆਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।' ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਹੱਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹੱਲ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਦੁਹਰਾਓ ਦੇਖਾਂਗੇ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਦੋ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੱਲ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।
ਆਪਣੀ ਟਿੱਪਣੀ ਵਿੱਚ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ ਵਿੱਚ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੱਲ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਬਰਾਬਰੀ ਨਾਲ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੋ-ਰਾਜੀ ਹੱਲ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਇਹ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਾਂਗੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਬਲਿੰਕਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਮਤੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੋ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਕਦੇ ਨਾ ਵਾਪਰੇ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਟਕਰਾਅ ਦਰਮਿਆਨ ਅਮਰੀਕੀ ਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਬਲਿੰਕਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਅਸੀਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਾਂ।
ਇਹ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਤੇ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੋ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਕਦੇ ਨਾ ਵਾਪਰੇ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਕਿਹਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਬਹੁਤ ਅਰਥ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਕਿ ਲੋੜਵੰਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਦਦ ਮਿਲੇ। ਅਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ, ਸਾਡੇ ਦਖਲ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
