ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ HMPV ਵਾਈਰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਲਗਾਤਾਰ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਗੁਇਲੇਨ-ਬੈਰੇ ਸਿੰਡਰੋਮ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੁਇਲੇਨ-ਬੈਰੇ ਸਿੰਡਰੋਮ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁਣ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਇਲੇਨ-ਬੈਰੇ ਸਿੰਡਰੋਮ, ਨਿਊਰੋਪੈਥੀ ਅਤੇ ਮਾਈਲਾਈਟਿਸ ਸਮੇਤ ਤੰਤੂ ਵਿਗਿਆਨ ਸਬੰਧੀ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। WHO ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ 31 ਦਸੰਬਰ 2024 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕੁੱਲ੍ਹ 151 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇਸਾਂ ਵਾਲਾ ਰਾਜ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ
1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ 31 ਦਸੰਬਰ 2024 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਗੁਜਰਾਤ, ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਕੁੱਲ੍ਹ 151 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਰੋਗ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (IDSP) ਰਾਹੀਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 140 ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ। 140 ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੁਣੇ ਤੋਂ, 11 ਅਹਿਮਦਨਗਰ ਤੋਂ ਅਤੇ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕੇਸ ਕੋਲਹਾਪੁਰ, ਸਾਂਗਲੀ ਅਤੇ ਸੋਲਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ ਮੁੰਬਈ ਉਪਨਗਰੀ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਸੱਤ ਜ਼ੀਕਾ ਮਾਮਲੇ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵਮੋਗਾ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। 2024 ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਗਾਂਧੀਨਗਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਕਾ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਗਲੋਬਲ ਹੈਲਥ ਵਾਚਡੌਗ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 31 ਦਸੰਬਰ 2024 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇ ਕੋਈ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਏ ਹਨ।
2024 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅੰਦਰ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜ਼ੀਕਾ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2021 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਜਦਕਿ 2021, 2022 ਅਤੇ 2023 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਇੱਕ, ਤਿੰਨ ਅਤੇ 18 ਜ਼ੀਕਾ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ। ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 2024 ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ 2022 ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਪਹਿਲੇ ਕੇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਰਾਜ IDSP ਯੂਨਿਟ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ੀਕਾ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਕਾ ਲਾਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਣਜਾਣ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਕੀ ਹੈ?
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਇੱਕ ਮੱਛਰ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਵਾਇਰਸ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਪਛਾਣ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1947 ਵਿੱਚ ਯੂਗਾਂਡਾ ਵਿੱਚ ਰੀਸਸ ਮੈਕਾਕ ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਲਾਗ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਸਬੂਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ?
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਮਾਂ ਤੋਂ ਭਰੂਣ ਤੱਕ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਿਨਸੀ ਸੰਪਰਕ, ਖੂਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਅੰਗ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਜਾਂ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਇਲਾਜ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਲਈ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਇਲਾਜ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਵੱਡੀਆਂ ਮਹਾਂਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਿਗਰਾਨੀ, ਕੇਸ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਕਈ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਟੈਸਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰ ਭਜਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਡੇਂਗੂ ਅਤੇ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਕਾ ਨਾਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਹਲਕੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਲਾਗ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸੇਫਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਮਾਂਦਰੂ ਵਿਗਾੜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਅਤੇ ਗਰਭਪਾਤ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਖ਼ਤਰੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, WHO ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਝ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਊਰੋਲੋਜੀਕਲ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੁਇਲੇਨ-ਬੈਰੇ ਸਿੰਡਰੋਮ, ਨਿਊਰੋਪੈਥੀ ਅਤੇ ਮਾਈਲਾਈਟਿਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਜਾਂ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਇਲਾਜ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਗੁਇਲੇਨ-ਬੈਰੇ ਸਿੰਡਰੋਮ ਕੀ ਹੈ?
ਡਾ. ਟੈਮੋਰਿਸ ਕੋਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਇਲੇਨ-ਬੈਰੇ ਸਿੰਡਰੋਮ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪਰ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਆਪਣੀਆਂ ਨਾੜਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਸੁੰਨ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਅਧਰੰਗ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਅਜੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਕਸਰ ਕੈਂਪੀਲੋਬੈਕਟਰ ਜੇਜੂਨੀ, ਸਾਇਟੋਮੇਗਲੋਵਾਇਰਸ (CMV), ਐਪਸਟਾਈਨ-ਬਾਰ ਵਾਇਰਸ (EBV), ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ, ਅਤੇ SARS-CoV-2 ( COVID-19) ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। -ਡਾ. ਟੈਮੋਰਿਸ ਕੋਲ
ਗੁਇਲੇਨ-ਬੈਰੇ ਸਿੰਡਰੋਮ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ
ਡਾ. ਕੋਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁਇਲੇਨ-ਬੈਰੇ ਸਿੰਡਰੋਮ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਚੰਗੀ ਸਫਾਈ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੱਥ ਧੋਣੇ।
- ਕੈਂਪੀਲੋਬੈਕਟਰ ਜੇਜੂਨੀ ਵਰਗੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਾਫ਼ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।
- ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਫਲੂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਾਇਰਸਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਟੀਕੇ ਲਗਵਾਓ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
