ਬਦਲਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਗਲਤ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਕਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਥਾਇਰਾਈਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਡਾਕਟਰ ਪੀ.ਵੀ.ਰਾਓ ਨੇ ਥਾਇਰਾਇਡ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਖਬਰ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਥਾਇਰਾਈਡ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ।
ਥਾਇਰਾਇਡ ਕੀ ਹੈ?
ਥਾਇਰਾਇਡ ਇੱਕ ਛੋਟੀ, ਤਿਤਲੀ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਹੈ, ਜੋ ਗਰਦਨ ਦੇ ਅਗਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਐਡਮ ਦੇ ਸੇਬ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਹੇਠਾਂ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੀ ਐਂਡੋਕਰੀਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਹਾਰਮੋਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮੇਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਥਾਇਰਾਇਡ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪਾਚਕ ਦਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਦੀ ਮਾਸਟਰ ਗਲੈਂਡ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਦੀ ਪਾਚਕ ਦਰ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਇਹ T4 (ਥਾਈਰੋਕਸੀਨ) ਅਤੇ T3 (ਟ੍ਰਾਈਓਡੋਥਾਇਰੋਨਾਈਨ) ਹਾਰਮੋਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਪਰ, ਇਲਾਜ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ, ਹਾਈਪਰਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ (ਓਵਰਐਕਟਿਵ ਥਾਇਰਾਇਡ ਗਲੈਂਡ) ਜਾਂ ਹਾਈਪੋਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ (ਅੰਡਰਐਕਟਿਵ ਥਾਇਰਾਇਡ ਗਲੈਂਡ) ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਬਾਂਝਪਨ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਥਾਇਰਾਇਡ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਥਾਇਰਾਇਡ ਗਲੈਂਡ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਜੇ ਥਾਈਰੋਇਡ ਗਲੈਂਡ ਦੁਆਰਾ ਛੁਪਿਆ ਥਾਇਰੋਕਸਿਨ ਹਾਰਮੋਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਥਾਇਰਾਇਡ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਥਾਇਰਾਇਡ ਹਾਰਮੋਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਹਾਈਪਰਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਥਾਇਰਾਇਡ ਹਾਰਮੋਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਆਮ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਈਪੋਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਾਈਪੋਥਾਈਰੋਡਿਜ਼ਮ ਦੇ ਲੱਛਣ
- ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਥਕਾਵਟ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਥਾਇਰਾਇਡ ਹਾਰਮੋਨ ਘੱਟ ਹੋਣ 'ਤੇ ਭਾਰ ਵਧਦਾ ਹੈ।
- ਵਾਲ ਝੜਦੇ ਹਨ।
- ਬਹੁਤ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
- ਥਾਇਰਾਇਡ ਗ੍ਰੰਥੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗਰਦਨ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
- ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਤਾਪਮਾਨ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਵਧਦਾ ਜਾਂ ਘਟਦਾ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਚੰਗਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਠੰਡਾ ਜਾਂ ਗਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਚਮੜੀ ਖੁਸ਼ਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
- ਨਹੁੰ ਭੁਰਭੁਰੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
- ਲੱਤਾਂ ਅਤੇ ਬਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੜਵੱਲ।
- ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਝਰਨਾਹਟ।
- ਕਬਜ਼।
- ਅਸਧਾਰਨ ਮਾਹਵਾਰੀ ਚੱਕਰ
ਹਾਈਪਰਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ ਦੇ ਲੱਛਣ
- ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਥਾਇਰਾਇਡ ਹਾਰਮੋਨ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰੀਰ ਦਾ ਭਾਰ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹੱਥ ਕੰਬਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
- ਅੱਖ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ
- ਦਸਤ ਦਾ ਦਰਦ
- ਅਨਿਯਮਿਤ ਮਾਹਵਾਰੀ
- ਹਾਈਪੋਥਾਈਰੋਡਿਜ਼ਮ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਧੀ ਹੋਈ ਚਰਬੀ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।
(Disclaimer: ਇਹ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਹੈ। ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵੈਧਤਾ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।)
