ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਲਗਭਗ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਕਦੇ ਨਾ ਕਦੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਕੁੜੱਤਣ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮੂੰਹ ਜਾਂ ਦੰਦਾਂ 'ਚ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਜਾਂ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਗੋ ਇਸ ਲਈ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਚਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਾਰਨ: ਬੰਗਲੌਰ ਦੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਡਾਕਟਰ ਅਪੂਰਵੀ ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੀ ਕਮੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਆਦਤਾਂ ਜਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਨੁਕਸਦਾਰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵੀ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕੁੜੱਤਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਕਾਰਨ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
ਐਸਿਡ ਰੀਫਲਕਸ: ਐਸਿਡ ਰੀਫਲਕਸ ਜਾਂ ਗੈਸਟ੍ਰੋਈਸੋਫੇਜੀਲ ਰੀਫਲਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਪੇਟ ਦਾ ਐਸਿਡ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਖੱਟਾ ਅਤੇ ਕੌੜਾ ਸੁਆਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਫਾਈ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਕੀਟਾਣੂ ਵੱਧ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਵਾਦ ਕੌੜਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ: ਕੁਝ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ, ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਜੋਂ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਸਪਲੀਮੈਂਟਸ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜਲਨ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਇੱਕ ਕੌੜਾ ਸਵਾਦ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ: ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਵੀ ਮੂੰਹ ਸੁੱਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਰ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਕੁੜੱਤਣ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ: ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਦਾ ਸੁਆਦ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੜੱਤਣ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਦਾ ਇਲਾਜ: ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਲਈ ਉਚਿਤ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਐਸਿਡ ਰੀਫਲਕਸ ਯਾਨੀ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਐਸਿਡ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋਣ ਵਰਗੇ ਕਾਰਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਐਸਿਡ ਰੀਫਲਕਸ ਜਾਂ ਹੋਰ ਪਾਚਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਵਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਵੀ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਸਫ਼ਾਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ-ਸ਼ਾਮ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰਸ਼ ਕਰੋ, ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਗਾਰਗਲ ਕਰੋ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਧੋਵੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ 'ਚ ਰੱਖ ਕੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਕੁੜੱਤਣ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਲਾਰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਇਸ ਲਈ ਖੂਬ ਪਾਣੀ ਪੀਓ। ਚਬਾਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਲਾਰ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕੁੜੱਤਣ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।
- ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਜੇਕਰ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਜਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੱਲ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕੁੜੱਤਣ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਤੁਹਾਡੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ। ਉਹ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸੁਝਾਅ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰੋ। ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ੇ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵਧਾਓ। ਕੈਫੀਨ, ਤਲੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਘੱਟ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਡਾ: ਅਪੂਰਵੀ ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖੁਰਾਕ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਆਦਤਾਂ ਅਪਣਾ ਕੇ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦਾ ਸਹੀ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਕੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
