ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / health

ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਫੈਲ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ! ਸਮੇਂ ਰਹਿੰਦੇ ਜਾਣ ਲਓ ਨਹੀਂ ਤਾਂ... - MAHA KUMBH 2025

ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਦੇ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਕਰਮਣ ਫੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ।

MAHA KUMBH 2025
MAHA KUMBH 2025 (Getty Images)

By ETV Bharat Health Team

Published : Jan 29, 2025, 5:45 PM IST

ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਮੇਲਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੇਲਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 40 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਦਿਨ 13 ਜਨਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਸੰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 1.5 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਸੰਗਮ 'ਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਕਰੀਬ 3.5 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਮੌਨੀ ਅਮਾਵਸਿਆ 'ਤੇ ਤੀਜੇ ਸ਼ਾਹੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਲਈ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਮੇਲੇ ਦਾ ਅੱਜ 17ਵਾਂ ਦਿਨ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਕਾਰਨ

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਿਹਤ ਮਾਹਰਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ 2025 ਦਾ ਮਹਾਂ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਇਕੱਠ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਲਾਗ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਫੈਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸਬੰਧੀ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਿਊਮਨ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ ਜਾਂ ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਚੌਕਸ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਚੀਨ ਲਈ ਨਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹਨ। ਸਾਹ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਾਇਰਸਾਂ ਅਤੇ ਫਲੂ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਵਾਇਰਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ

ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਵਾਇਰਸ ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਰਦੀ ਦੇ ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਨਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਰਹੇ ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਭੀੜ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਣ।

ਯਾਤਰਾ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਲੇਖਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲਾ 2025, ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਧਾਰਮਿਕ ਇਕੱਠਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਪਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ

ਮਈ 2024 ਵਿੱਚ 'ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਟਰੈਵਲ ਮੈਡੀਸਨ' ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਗੰਭੀਰ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ, ਬੁਖਾਰ, ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ, ਦਸਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ, ਗੈਸਟਰੋਐਂਟਰਾਇਟਿਸ, ਚਿਕਨਪੌਕਸ, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਆਦਿ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਠਹਿਰਣ ਲਈ ਘੱਟ ਜਗ੍ਹਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਠੋਸ ਅਤੇ ਤਰਲ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ ਜੋ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਇਕੱਠਾਂ ਦੌਰਾਨ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਫਰਵਰੀ 2015 ਵਿੱਚ ਸਾਇੰਸ ਡਾਇਰੈਕਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ "ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਸਮੀਖਿਆ" ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਘਣਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ, ਸਫਾਈ ਦੀ ਮਾੜੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ 2015 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਗੈਰ-ਸੰਚਾਰੀ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਗਦੜ, ਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਵੈਂਟ ਵਿੱਚ ਭੀੜ ਨਿਯੰਤਰਣ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮੇਤ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਜਨਤਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਵੇਰੇ ਤੜਕੇ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਣਾ, ਚਮੜੀ, ਸਾਹ, ਗੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਅਤੇ ਜਣਨ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਣ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ABOUT THE AUTHOR

...view details