ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਰਿਟਰਨ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ।ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਪੀਐਫ ਖਾਤਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਵਿਕਲਪ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਰਿਟਰਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੀਐਫ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ PF ਖਾਤਾ ਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ EPS-95 ਦੇ ਤਹਿਤ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਾਭ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦੇ ਲਈ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਹਨ। PF ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਰਮਚਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ ਕਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ? :ਕਰਮਚਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ 19 ਨਵੰਬਰ 1995 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੰਗਠਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੀਮ 58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਯੋਗ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਪੀਐਫ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ?:ਈਪੀਐਸ-95 ਦੇ ਤਹਿਤ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ 10 ਸਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਈਪੀਐਫਓ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਮਚਾਰੀ 10 ਸਾਲ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲੈਣ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਮਚਾਰੀ 9 ਸਾਲ 6 ਮਹੀਨੇ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ 10 ਸਾਲ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਗਿਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੇ ਸਾਢੇ 9 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ 9 ਸਾਲ ਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮ ਨੂੰ ਕਢਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
PF ਕਟੌਤੀ ਦੀ ਗਣਨਾ:ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਬੇਸਿਕ ਤਨਖ਼ਾਹ ਦਾ 12 ਫ਼ੀਸਦੀ + ਡੀਏ ਤਨਖ਼ਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਟ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਪੀਐਫ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਪੂਰੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਈਪੀਐਫ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਦਾ 8.33 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾੜਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? :ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੇ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 5-5 ਸਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਸ ਨੇ ਦੋ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਲਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਤਾਂ ਕੀ ਉਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਿਲੇਗੀ? ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਜਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਜੋੜ ਕੇ 10 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੱਖਰੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਪਣਾ UAN ਨੰਬਰ ਨਾ ਬਦਲੇ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕੋ UAN ਨੰਬਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
