ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

ਆਖ਼ਿਰ ਕੌਣ ਹੈ ਸੰਤ ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ, ਉਸ ਨੇ ਕਿਉਂ ਛੱਡੀ ਸੀ ਯੂਪੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਨੌਕਰੀ? ਬਾਬੇ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਨੇ ਲਈਆਂ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਨਾਂ - Hathras Stampede

Who is Saint Bhole Baba : ਵਿਸ਼ਵ ਹਰੀ ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਿਆ, ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁਲਿਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਐਲ.ਆਈ.ਯੂ. ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਕੇ ਉਹ ਕਥਾਵਾਚਕ ਵਜੋਂ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ 'ਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੂਬੇ ਤੋਂ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

HATHRAS STAMPEDE
ਆਖ਼ਿਰ ਸੰਤ ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ ਕੌਣ ਹੈ? (ETV Bharat)

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Jul 2, 2024, 10:27 PM IST

ਏਟਾ/ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼:ਸੰਤ ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ ਹਾਥਰਸ ਵਿੱਚ ਸਤਿਸੰਗ ਵਿੱਚ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਭਗਦੜ ਮੱਚ ਗਈ ਅਤੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਬਾਬਾ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਾਸਗੰਜ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਟਿਆਲੀ ਦੇ ਬਹਾਦਰਨਗਰ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਸਾਕਰ ਵਿਸ਼ਵ ਹਰੀ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਖੁਫੀਆ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਕੇ ਕਥਾਵਾਚਕ ਬਣ ਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਸਤਿਸੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਟਿਆਲੀ ਦੇ ਸਾਕਰ ਵਿਸ਼ਵ ਹਰੀ ਬਾਬਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਵਿਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਾਥਰਸ 'ਚ ਮਚੀ ਭਗਦੜ ਕਾਰਨ ਪੂਰਾ ਸੂਬਾ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੈ। ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਟਾ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ 27 ਲਾਸ਼ਾਂ ਪਹੁੰਚੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ 23 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੋਰ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਾਪਰਿਆ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵਚਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਜਿਸ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਪੁੱਜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਸਮਾਪਤੀ ਸਮਾਰੋਹ 'ਚ ਭੀੜ ਕਾਰਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਮ ਘੁੱਟ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਦੜ 'ਚ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਏ। 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ।

ਕੋਰੋਨਾ ਦੌਰ ਤੋਂ ਚਰਚਾ 'ਚ ਆਏ ਬਾਬਾ: ਕੋਰੋਨਾ ਦੌਰ 'ਚ ਵੀ ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ ਦਾ ਸਤਿਸੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਵਾਦਾਂ 'ਚ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਤਿਸੰਗ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ 50 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ ਸੀ। ਪਰ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਤੰਤਰ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸਨ।

ਯੂਪੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਏਟਾ, ਆਗਰਾ, ਮੈਨਪੁਰੀ, ਸ਼ਾਹਜਹਾਂਪੁਰ, ਹਾਥਰਸ ਸਮੇਤ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਦਬਦਬਾ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਗਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੱਛਮੀ ਯੂ.ਪੀ. ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਗਰੀਬ ਵਰਗ ਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸਤਿਸੰਗ ਸੁਣਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਸਾਕਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਹਰੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸੇਵਕ ਆਖਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਤਿਸੰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਖੁਦ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸਤਿਸੰਗ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਾਣੀ:ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਬੇ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪੀਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਟਿਆਲਵੀ ਤਹਿਸੀਲ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬਹਾਦਰ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਾਬੇ ਦਾ ਦਰਬਾਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਹੈਂਡ ਪੰਪ ਵੀ ਹੈ। ਦਰਬਾਰ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਹੈਂਡ ਪੰਪ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਕਤਾਰ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਹਾਥਰਸ ਕਾਂਡ ਨੇ ਕ੍ਰਿਪਾਲੂ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ ਘਟਨਾ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾ ਦਿੱਤੀ:ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਵਧਦੀ ਭੀੜ ਨੂੰ ਹੁਣ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਸੰਭਾਲਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਥਰਸ 'ਚ ਅੱਜ ਦੇ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਯੂਪੀ 'ਚ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਹੋਈ ਭੀੜ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਿਆ ਸੀ। ਸਾਲ 2010 'ਚ ਪ੍ਰਤਾਪਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕੁੰਡਾ 'ਚ ਇਕ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਕ੍ਰਿਪਾਲੂ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ ਮਾਨਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਭਗਦੜ ਕਾਰਨ 63 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਕੁਸ਼ਲ ਸਾਧਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਾਰਨ ਖਾਸ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਭੀੜ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਹਾਦਸੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਿਲਹਾਲ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਤੰਤਰ ਵੱਲੋਂ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਸੁਧਾਰ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਭੀੜ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਣ।

ਮਥੁਰਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਗਦੜ: ਮਥੁਰਾ ਵਿੱਚ 2022 ਅਤੇ ਫਿਰ 2024 ਵਿੱਚ ਦੋ ਹਾਦਸੇ ਵਾਪਰੇ। ਬਰਸਾਨਾ ਦੇ ਰਾਧਾ ਰਾਣੀ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਭਗਦੜ ਕਾਰਨ ਕਰੀਬ 12 ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਜਦਕਿ 2022 'ਚ ਲੱਡੂ ਮਾਰ ਹੋਲੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਬਾਂਕੇ ਬਿਹਾਰੀ ਮੰਦਰ 'ਚ ਦਮ ਘੁਟਣ ਨਾਲ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਵਰਿੰਦਾਵਨ ਦੇ ਠਾਕੁਰ ਬਾਂਕੇ ਬਿਹਾਰੀ ਮੰਦਰ 'ਚ ਰੰਗਭਰੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੀ ਰੰਗਦਾਰ ਹੋਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਭੀੜ ਇੰਨੀ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਇਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਜਦਕਿ ਇੱਕ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜ ਗਈ। ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਫਸੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀਜ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਘਨ ਨਾ ਪਵੇ ਇਸ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਚੌਕਸ ਰਹੀ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details