ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ 20 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪਛਾੜਿਆ, ਕੀ ਉਹ ਯੂਪੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਨੇਤਾ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ? - SAMAJWADI PARTY HISTOR

ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2024 ਵਿੱਚ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਦੋ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਗਏ ਹਨ। ਸਾਇਕਲਿੰਗ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਸਫ਼ਰ 'ਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰਕੇ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨਵੇਂ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰੇ ਹਨ। ਇਸ ਖਾਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਹੈ।

akhilesh yadav achieved the biggest victory in lok sabha elections 2024
ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ 20 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪਛਾੜਿਆ; ਕੀ ਉਹ ਯੂਪੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਨੇਤਾ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ? (SAMAJWADI PARTY VICTORY LOK SABHA)

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Jun 17, 2024, 3:18 PM IST

ਲਖਨਊ: ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ 32 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨੇਤਾਜੀ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ 1992 ਵਿੱਚ ਸਾਈਕਲ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2024 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਕੇ ਉਭਰੀ ਹੈ। ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ 'ਨਵੇਂ ਨੇਤਾ ਜੀ' ਵਜੋਂ ਉੱਭਰੇ ਹਨ। ਅਖਿਲੇਸ਼ ਖੁਦ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ।

ਰਿਕਾਰਡ ਜਿੱਤ: ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤ ਗਠਜੋੜ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜ ਕੇ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ 80 ਵਿੱਚੋਂ 80 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਦੀ ਫੂਕ ਨਿਕਲ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਗਠਜੋੜ ਅਤੇ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ ਚੋਣ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਵੱਲੋਂ ਦਲਿਤ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੱਸ ਕੇ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਿਛੜਾ ਦਲਿਤ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ (ਪੀ.ਡੀ.ਏ.) ਫਾਰਮੂਲਾ, ਪੇਪਰ ਲੀਕ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਅਤੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਉਠਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਭੁਗਤਾਇਆ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।

ਪਹਿਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ 'ਚ ਹੀ 16 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ:ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਤਾਂ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ 1992 ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1996 ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 16 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਐਚਡੀ ਦੇਵਗੌੜਾ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੌਥੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1998 ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 19 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 1998 ਵਿੱਚ, ਐਨਡੀਏ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ ਅਤੇ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਿਰਫ 13 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਡਿੱਗ ਗਈ ਅਤੇ 1999 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਇਸ ਵਾਰ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜਦੇ ਹੋਏ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 26 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।

35 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਕਾਮਯਾਬੀ : 2024 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ 2004 ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਣਿਆ ਸੀ।2004 ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜਦੇ ਹੋਏ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 35 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਟ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ। ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2009 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ 26 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ ਸੀ।

ਸਪਾ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ: 2009 ਤੋਂ ਸਪਾ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਦੋਂ 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਤਾਂ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਲੱਗਾ। 2012 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ 224 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਪੂਰਨ ਬਹੁਮਤ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ। ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ 36 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਸਨ। ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਸਿਰਫ਼ 5 ਸੀਟਾਂ ਹੀ ਜਿੱਤ ਸਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਪਾ ਨੇ ਬਸਪਾ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਸਪਾ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਬਸਪਾ 10 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ 'ਚ ਸਫਲ ਰਹੀ।

ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਬਚਾਈ ਸਾਖ਼: ਇਸ ਵਾਰ 15.48 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਵਧੀਆਂ, ਜੋ ਪਿਛਲੀਆਂ ਦੋ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 5 ਸੀਟਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਰਹੀ, ਨੇ 2024 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤ ਗਠਜੋੜ ਨਾਲ ਲੜੀਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਲਗਾਤਾਰ ਡਿੱਗ ਰਹੀ ਸਾਖ ਨੂੰ ਬਚਾ ਕੇ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ। ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 7 ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਇਸ ਨੂੰ 2019 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 15.48 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਫੀ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 6 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ 'ਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ।

ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪਿਛੜੇ, ਦਲਿਤ, ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਫਾਰਮੂਲੇ 'ਤੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੁਆਰਾ ਰਚੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਬੇਨਕਾਬ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਜਨਤਾ ਨੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੰਡੀਆ ਅਲਾਇੰਸ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿਤਾਇਆ ਹੈ। ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰਨ 'ਚ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਰਗੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਸਕਦੇ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸੱਤਾ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ। ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਖੁਦ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਨੇਤਾਜੀ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਅੱਜ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਸਿਆਸੀ ਸਫਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ। -ਰਾਜਿੰਦਰ ਚੌਧਰੀ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੁਲਾਰੇ-ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ


ABOUT THE AUTHOR

...view details