ଲକ୍ଷ୍ନୌ:ବଜାରରେ ନକଲି ତେଲ, କ୍ଷୀର, ମସଲା, ସସ୍ ଆଦି ବିକ୍ରି ହେଉଛି । ଯାହାକି ଶରୀର ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ କ୍ଷତିକାରକ । ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଅସଲି ପରି ଦିଶୁଥିବାରୁ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସନ୍ଦେହ ବି ହୁଏନି । ଏହାକୁ ଲଗାତାର ବ୍ୟବହାର କରିବା ଦ୍ବାରା ମଣିଷ ଶରୀରର ଯକୃତ, ବୃକକ ଆଦି ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଙ୍ଗ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼େ । ଏଭଳି ନକଲି ସାମଗ୍ରୀକୁ ଚିହ୍ନିବା ଲାଗି ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ସ୍ଥିତ ଆଇଆଇଟି କାନପୁର ଏକ ଡିଭାଇସ ବିକଶିତ କରିଛି । ଯାହାକି ମାତ୍ର 10 ସେକେଣ୍ଡରେ ଅପମିଶ୍ରିତ ସାମଗ୍ରୀକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ।
ସାରା ଦେଶରେ ଖାଦ୍ୟ ଜନିତ ରୋଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବାରୁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଜରୁରୀ ହୋଇପଡ଼ିଛି । ଆଜିର ଦ୍ରୁତ ଗତିଶୀଳ ଦୁନିଆରେ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଏକ ବିଶେଷ ସମୟ ସାପେକ୍ଷ ପ୍ରକ୍ରିୟା ହୋଇପାରେ, ବିଶେଷ କରି ଫେଷ୍ଟିଭ ସିଜନରେ ଏପରି କରିବା କଷ୍ଟକର ହୋପାରେ । ତତକ୍ଷଣାତ୍ ଫଳାଫଳ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଆଇଆଇଟି କାନପୁରର ଗବେଷକମାନେ ଏକ ଉପକରଣ ବିକଶିତ କରିଛନ୍ତି । ଯାହାକି ଦୈନିକ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀରେ ଘିଅ, ତେଲ ଏବଂ ମସଲାରେ ମିଶିଥିବା ଅପମିଶ୍ରଣକୁ 10 ସେକେଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଚିହ୍ନଟ କରିପାରିବ ।
10ସେକେଣ୍ଡରେ ଅପମିଶ୍ରଣକୁ ଚିହ୍ନିବ E-Nose ଡିଭାଇସ:-
ଏହି ଡିଭାଇସର ନାମ ଇ-ନୋଜ (E-Nose) ଡିଭାଇସ ରଖାଯାଇଛି । ଆଇଆଇଟି କାନପୁରର ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ କମ୍ପାନୀ ଇ-ସ୍ନିଫ ପ୍ରାଇଭେଟ ଲିମିଟେଡ(E-Sniff Private Limited) ଏହାକୁ ନିର୍ମାଣ କରିଛି । କମ୍ପାନୀର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସଦସ୍ୟ ତଥା ଆଇଆଇଟି କାନପୁରର ପୂର୍ବତନ ଛାତ୍ର ପ୍ରଦୀପ ଦ୍ବିବେଦୀ କହିଛନ୍ତି, "ଇ-ନୋଜ ଡିଭାଇସକୁ IIT କାନପୁର, IIT ମାଡ୍ରାସ ଓ IIT ବନାରସ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ ସାର୍ଟିଫିକେଟ ମିଳିସାରିଛି । 'ଚୁନୌତି 8.0'ରେ ଏହି ଡିଭାଇସକୁ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ କାଟେଗୋରୀ ଭାବରେ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦର୍ଶାଇଥିଲା । ଏହାସହିତ ଏଭଳି ଉଦ୍ଭାବନ ଲାଗି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପକୁ 25ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।"