ବୌଦ୍ଧ:ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମକୁ ପ୍ରତିହତ କରି ଶୈବ ଧର୍ମର ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଦଣ୍ଡନାଚର ଅୟମାରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଆଉ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଦଣ୍ଡନାଚର ଉନ୍ମେଷ ଭୂମିରୁ ଚଳିତ ବର୍ଷର ଦଣ୍ଡନାଚ ଗତକାଲି(ଶନିବାର) ଠାରୁ ଜିଲ୍ଲାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଷୋହଳ ସୁଆଙ୍ଗ ନୃତ୍ୟ ସହିତ ଷୋହଳ ଖାଡି ବାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଶୈବ ଶାକ୍ତ ଉପାସନାର ମହାନ ପର୍ବ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ।
ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରାଚୀନ ଅଞ୍ଚଳ ବୌଦ୍ଧ । ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟ ନବମ ଦଶମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏହି ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମକୁ ପ୍ରତିହତ କରି ଶୈବ ଧର୍ମର ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସୋମବଂଶୀ ରାଜାମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଦଣ୍ଡନାଚର ଅୟମାରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାର ପ୍ରାଣକେନ୍ଦ୍ର ଥିବା ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ଗନ୍ଧରାଡ଼ିର ହରିହର ମନ୍ଦିର ସେହି ଇତିହାସର ମୁକସାକ୍ଷୀ ରୂପେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇ ରହିଛି । ଏହି ବିଶ୍ବ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଗନ୍ଧରାଡ଼ି ଠାରେ ସିଦ୍ଧେଶ୍ୱର ମହାଦେବଙ୍କ ସହିତ ପଶ୍ଚିମ ସୋମନାଥ, କପିଳେଶ୍ୱର,ଜାଗେଶ୍ବର ମହାଦେବଙ୍କ ଶୈବପୀଠ ଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଚାରିଶମ୍ଭୁ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
ଏହି ଚାରିଶମ୍ଭୁ ପୀଠ ତଥା ଏହାର ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଶୈବପୀଠ ସମେତ ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ଶତାଧିକ ଶୈବପୀଠ ଗୁଡ଼ିକରେ ବିଭିନ୍ନ ଦିବସକୁ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରି ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି ବା ମେରୁ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦଣ୍ଡଯାତ୍ରା ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ଚଳିତ ବର୍ଷ ଗତକାଲି ଠାରୁ ଐତିହାସିକ ଗନ୍ଧରାଡ଼ି ପୀଠ ଓ ବୌଦ୍ଧର ରାମେଶ୍ବର ଶୈବପୀଠ ସମେତ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ଶୈବପୀଠରୁ ଦଣ୍ଡନାଚର ଅୟମାରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ଦଣ୍ଡଯାତ୍ରାରେ ଚାରି ଦଣ୍ଡ ସହିତ ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରେ ଷୋହଳ ସୁଆଙ୍ଗ ନୃତ୍ୟ ବେଶ ଆକର୍ଷଣୀୟ ହୋଇଥିଲା ।