କେନ୍ଦ୍ରାପଡା: ଉମାଙ୍କ କୋଳରେ ଶଙ୍କର । ଗୋଟିଏ ଅଙ୍ଗରେ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି ଶିବ ପାର୍ବତୀ । ଉମାଙ୍କ କୋଳରେ ମହାଦେବ ଯୋଗରେ ଅଛନ୍ତି । ଶିବଙ୍କ ଜାଗ୍ରତ ପ୍ରହରୀ ହେଉଛନ୍ତି ଶଙ୍କର । ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଯୋଗରେ ଯେଭଳି କୌଣସି ବିଘ୍ନ ନଆସୁ ସେଥିପାଇଁ ଜାଗ୍ରତ ପ୍ରହରୀରେ ଅଛନ୍ତି ଉମା । ଲିଙ୍ଗର ସାମ୍ନା ପାର୍ଶ୍ବରେ ମା' ପାର୍ବତୀଙ୍କ ମୁଖ ମଣ୍ଡଳ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉଥିବା ବେଳେ ଲିଙ୍ଗର ଅନ୍ୟ ଏକ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ରହିଛି ମହାଦେବଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି। ଏମିତି ବିରଳ ଠାକୁର ହେଉଛନ୍ତି ଉମାକାନ୍ତେଶ୍ବର । ଯିଏ ଯେତେବେଳେ ଯାହା ମାଗିଛି ତା ପାଇଛି । ଶୀତଳ ଷଷ୍ଠୀ ଠୁ ମହାଶିବରାତ୍ରି ସବୁ ଏଠି ଧୂମଧାମ୍ରେ ଚାଲେ । ମହାଶିବରାତ୍ରି ଉପଲକ୍ଷେ ଜାଣନ୍ତୁ ଏଭଳି ବିରଳ ମନ୍ଦିରର ମାହାତ୍ମ୍ୟ ।
ପବିତ୍ର ମହାଶିବରାତ୍ରିରେ ଭକ୍ତଟିଏ ନିଜର ମନୋବାଞ୍ଛା ପୂରଣ ପାଇଁ ଦେବାଧିଦେଵ ମହାଦେବଙ୍କ ପାଖରେ ମାନସିକ କରିଥାଏ। ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରଭୁ ଭୋଳାନାଥ "ଲିଙ୍ଗ" ରୂପରେ ପୂଜା ପାଇଥାନ୍ତି। ପାର୍ଶ୍ୱ ଦେବୀ ଭାବେ ମା' ପାର୍ବତୀ ରହିଥାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାର ଡେରାବିଶ୍ ବ୍ଲକ ଅଧିନରେ ଏମିତି ଏକ ଶୈବପୀଠ ରହିଛି ଯେଉଁଠାରେ ମହାଦେଵ ଏବଂ ମା ପାର୍ବତୀ ଗୋଟିଏ ଲିଙ୍ଗରେ ଆବିର୍ଭୂତ ହୋଇ ପୂଜା ପାଇ ଆସୁଛନ୍ତି। ଏହି ବିରଳ "ଉମାକାନ୍ତେଶ୍ୱର" ମନ୍ଦିର କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା ଡେରାବିଶ୍ ବ୍ଲକ ରଘୁଦେଇପୁର ପଞ୍ଚାୟତର ରାଜନଗର ଗ୍ରାମରେ ଅବସ୍ଥିତ।
- ମାନସିକ କଲେ ମନସ୍କାମନା ପୂରଣ
ଉମାକାନ୍ତେଶ୍ୱରଙ୍କ ନିକଟରେ ଯିଏ ଯାହା ମାନସିକ କରେ ତାହା ପୂରଣ ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ଲୋକଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି। ସେଥିପାଇଁ ତ ବର୍ଷକ ୩୬୫ ଦିନ ବିଭିନ୍ନ ମାନସିକଧାରୀଙ୍କ ପୂଜା ପାଠ ସହିତ ଏହି ଯୁଗଳ ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କ ନିକଟରେ ପିତଳ ନାଗ ମୂର୍ତ୍ତି ଦାନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହି ଉମାକାନ୍ତେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିରରେ ମହାଶିବରାତ୍ରି,ବଡ଼ଓଷା,ଶିବ ବିବାହ ଆଦି ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ବେଶ ଧୁମଧାମରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ତଥା ରାଜ୍ୟ ବାହାରୁ ବି ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ଏଠାକୁ ସୁଅ ଛୁଟିଥାଏ ।
‘‘ଆମେ ଶୁଣିଆସୁଛୁ 200 ବର୍ଷ ଧରି ଏଠାରେ ଉମାକାନ୍ତେଶ୍ବର ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି । ଏଠି ଭକ୍ତକୁ କେବେ ଖାଲିହାତରେ ଫେରାନ୍ତିନି ବାବା । ବହୁ ଜାକଜମକରେ ଆମେ ତାଙ୍କର ସବୁ ପର୍ବ ପାଳନ କରୁଛୁ’’ ବୋଲି କୁହନ୍ତି ଭକ୍ତ ଭାରତୀ ମଲ୍ଲିକ ।
- ନେପାଳ ରାଜା ମନ୍ଦିର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ
‘‘ ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ ଥିବା ସ୍ଥାନର ଠିକ ତଳେ "ମଧୁସାଗର" ରହିଥିବା ବେଳେ ଏହି ମନ୍ଦିରର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱ ଜଙ୍ଗଲ ଦ୍ୱାରା ପରିବେଷ୍ଟିତ ରହିଥିଲା । ଏହି ମନ୍ଦିରର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନେପାଳର ତତ୍କାଳୀନ ରାଜାମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିଲା। ପରେ ଆଳି ରାଜା ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଜୟ କରିବା ପରେ ଏହି ମନ୍ଦିରର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବକୁ ସୁଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଚୀର ଦ୍ୱାରା ଆବଦ୍ଧ କରିଦେଇଥିଲେ। କାଳକ୍ରମେ ଏହି ପ୍ରାଚୀର ଗୁଡିକ ଭାଙ୍ଗିରୁଜି ଯାଇଥିବା ବେଳେ ଏହାର ଭଗ୍ନାବଶେଷ ଏବେ ମାଟିତଳେ ପୋତି ହୋଇରହିଛି। ଏହି ମନ୍ଦିରର ଅନ୍ୟ ଏକ ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଉଛି ଏଠାରେ ପୂଜା ପାଉଥିବା "ଉମାକାନ୍ତେଶ୍ବର" ମୂର୍ତ୍ତି ପାତାଳରୁ ବାହାରିଥିବା ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି । କାରଣ ସମୁଦ୍ରରେ ଜୁଆର ଆସିବା(ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ରୁ ଅମାବାସ୍ୟା)ସମୟରେ ମନ୍ଦିରରେ ପୂଜା ପାଉଥିବା ଉମାକାନ୍ତଙ୍କ ନିକଟରେ ପାଣି ବଢୁଥିବା ବେଳେ ଜୁଆର ଛାଡ଼ିଗଲେ (ଅମାବାସ୍ୟା ଠାରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା) ଏଠାରେ ଯେତେ ଜଳ ଅଭିଷେକ କଲେ ମଧ୍ୟ ପାଣି କୁଆଡେ ଉଭେଇଯାଏ’’ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ମନ୍ଦିରର ଟ୍ରଷ୍ଟ ସଦସ୍ୟ ମହେନ୍ଦ୍ର ମଲ୍ଲିକ ।