କଟକ: କେତେ ବର୍ଷର ସହର କଟକ ? ସମସ୍ତଙ୍କ ମନରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଶ୍ନ । କିନ୍ତୁ ଏନେଇ କୌଣସି ସଠିକ ତଥ୍ୟ ମିଳି ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି କିଛି ସାମଗ୍ରୀ ଠାବ ହୋଇଛି ଯାହାକି ଏହାର ଆକଳନରେ ବେଶ ସହାୟକ ହୋଇଛି । ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗ ପରିସରରେ ଖନନ ବେଳେ କିଛି ସାମଗ୍ରୀକୁ ଉଦ୍ଧାର କରିଛି ASI ବା ଭାରତୀୟ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ୱ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥା । କଟକ ସହରର ବୟସକୁ ନେଇ ଏହାକୁ ପ୍ରମାଣ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରିବ । ମାଟି ତଳେ ପୋତି ରହିଥିବା ଏହି ସାମଗ୍ରୀ ସହରର ବୟସକୁ ନେଇ ସେଭଳି କିଛି ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛି । ପ୍ରାୟ ୬ ଶହ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦର ଏହି ସାମଗ୍ରୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ଯଦି ଏହା ସଠିକ ତଥ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ତାହାଲେ କଟକ ସହରର ବୟସ ୧୪ ଶହ ବର୍ଷ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।
ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗ ଖନନ ସମୟରେ କିଛି ଭଗ୍ନ ପାତ୍ର, କଉଡି, ଶଙ୍ଖ ଏବଂ ପଥର ମିଳିଛି । ଦୁର୍ଗ ପରିସରରେ ଖନନ ସମୟରେ ଯେଉଁ ଭଗ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ଗୁଡିକ ଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇଛି । ତେବେ ଏହା ୬ ଶହରୁ ୯ ଶହ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ସମୟର ବୋଲି ASI ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ବରଂ ନୌବାଣିଜ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ କଟକ ଚୀନ, ଆରବ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ସହିତ ବ୍ୟବସାୟିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଥିବା ଏହି ସାମଗ୍ରୀ ଗୁଡିକରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ।