हैदराबाद CRS App Launch : केंद्र सरकारनं नागरी नोंदणी प्रणाली (CRS) ॲप लाँच केलं आहे. या ॲपद्वारे तुम्ही आता घरबसल्या जन्म आणि मृत्यू प्रमाणपत्रांची नोंदणी करू शकता. मंगळवारी केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी जन्म आणि मृत्यू नोंदणीसाठी हे मोबाईल ॲप लॉंच केलं. गृहमंत्र्यांनी सांगितलं की, या ॲपमुळं नोंदणी प्रक्रिया सुलभ होईल. गृहमंत्री शाह म्हणाले, आता नागरिक या ॲपवर कधीही, कोणत्याही ठिकाणाहून आणि त्यांच्या राज्याच्या अधिकृत भाषेत जन्म आणि मृत्यू प्रमाणपत्रासाठी नोंदणी करू शकतात. यामुळं नोंदणी प्रक्रिया सोपी आणि सोपी होईल. त्यांनी X वर एका पोस्टमध्ये लिहिलं की, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या डिजिटल इंडिया व्हिजन अंतर्गत प्रशासनासह तंत्रज्ञान एकत्रित करण्यासाठी नागरी नोंदणी प्रणाली (CRS) मोबाईल ऍप्लिकेशन आज लॉंच करण्यात आलं. त्यामुळं नोंदणीसाठी लागणारा वेळ लक्षणीयरीत्या कमी होईल.
जन्म आणि मृत्यूसाठी डिजिटल नोंदणी आवश्यक आहे. हे ॲप भारताचे रजिस्ट्रार जनरल आणि जनगणना आयुक्तांनी तयार केलं आहे. जन्म आणि मृत्यू नोंदणी (सुधारणा) कायदा, 2023 नुसार, 1 ऑक्टोबर 2023 पासून देशातील सर्व जन्म आणि मृत्यूंची नोंदणी dc.crsorgi.gov.in या केंद्रीय पोर्टलद्वारे डिजिटल पद्धतीनं करायची आहे. CRS इलेक्ट्रॉनिक वितरणाची प्रक्रिया सुलभ करेल. हे ॲप जन्म आणि मृत्यूची नोंदणी आणि प्रमाणपत्रांची इलेक्ट्रॉनिक वितरणाची संपूर्ण प्रक्रिया अखंड, जलद आणि सोपी करेल. शैक्षणिक संस्थांमध्ये प्रवेश, सरकारी नोकऱ्या आणि विवाह नोंदणी यांसारख्या विविध सेवांसाठी जन्मतारीख म्हणून डिजिटल जन्म प्रमाणपत्र एकच दस्तऐवज असेल. हा केंद्रीकृत डेटाबेस राष्ट्रीय लोकसंख्या नोंदणी (NPR), शिधापत्रिका, मालमत्ता नोंदणी आणि मतदार यादी अद्ययावत करण्यात मदत करेल.
NPR मध्ये 119 कोटी लोकांचा डेटा : NPR साठी डेटा प्रथम 2010 मध्ये संकलित करण्यात आला होता. 2015 मध्ये घरोघरी गणनेद्वारे हा डेटा अपडेट केला गेला. त्यात आधीच 119 कोटी रहिवाशांची माहिती समाविष्ट आहे. नागरिकत्व कायद्यानुसार, NPR ही राष्ट्रीय नागरिक नोंदणी तयार करण्याची पहिली पायरी आहे.
नोंदणीची संपूर्ण प्रक्रिया काय आहे? : कोणत्याही व्यक्तीचा जन्म आणि मृत्यू झाल्यानंतर २१ दिवसांच्या आत या ॲपमध्ये ऑनलाइन माहिती द्यावी लागेल. त्यानंतर ही माहिती निबंधक कार्यालयात पोहोचेल आणि पडताळणी केल्यानंतर प्रमाणपत्र ऑनलाइन उपलब्ध होईल. कोणीही हे ॲप कुठूनही वापरू शकतो. पालकांना जन्मासाठी एक घोषणा द्यावी लागेल. यासाठी मतदार ओळखपत्र, वीज बिल, गॅस कनेक्शन, आधार कार्ड, फोन बिल, पासपोर्ट, रेशन कार्ड, बँक खातं यापैकी कोणतेही एक कागदपत्र देता येईल. हॉस्पिटलमध्ये बाळाचा जन्म झाला, तर त्याची माहिती देण्याची जबाबदारी तेथील व्यवस्थापनाची असेल.