नागपूरRamtek Lok Sabha Constituency :रामटेक लोकसभा मतदारसंघाचे ऐतिहासिक महत्त्व आहे. कधीकाळी काँग्रेसचा बालेकिल्ला राहिलेला हा मतदार संघ गेल्या काही वर्षांपासून शिवसेनेचा अभेद्य गड म्हणून ओळखला जातो. २०१४ आणि २०१९ च्या निवडणुकीत शिवसेनेचे उमेदवार कृपाल तुमाने मोठ्या फरकानं येथून निवडून आले. मात्र, आता राजकीय समीकरणं बदलली आहेत. त्यामुळे रामटेकमध्ये महायुती की महाविकास आघाडीचा उमेदवार जिंकेल? काय आहेत या मतदारसंघातील महत्त्वाचे मुद्दे? कोण आहेत येथील इच्छुक उमेदवार? हे या रिपोर्टमध्ये जाणून घेणार आहोत.
- 'या' मतदारसंघांचा समावेश:रामटेक मतदारसंघ अनुसुचित जातीच्या (SC) उमेदवारांसाठी राखीव ठेवला गेला आहे. तर या मतदारसंघामध्ये नागपूर जिल्ह्यामधील ६ विधानसभा मतदारसंघ समावेश होतो. त्यात रामटेक, सावनेर, हिंगणा, काटोल, उमरेड आणि कामठी मतदारसंघ आहेत.
रामटेक लोकसभा
रामटेक शहराची ऐतिहासिक ओळख:प्रभू श्रीरामाच्या पदस्पर्शानं रामटेक शहर पावन झालेलं आहे. रामटेकला ‘रामाची टेकडी’ या नावानंसुद्धा ओळखलं जातं. प्रभू श्रीराम १४ वर्षांच्या वनवासकाळात रामटेकच्या टेकडीवर काही काळ वास्तव्यास होते, अशी आख्यायिका आहे. रामटेकचं गडमंदिर सुमारे ६०० वर्षे जुनं आहे. हे शहर नागपूर शहरापासून ५५ किलोमीटर अंतरावर आहे. रामटेक टेकडीवर १४व्या शतकातील बरीच मंदिरे आहे. भक्तगण प्रथम धूम्रेश्वर महादेवाचं दर्शन घेऊनच श्रीराम मंदिरात दर्शनास जातात. १८६७ साली रामटेक नगरपालिकेची स्थापना करण्यात आली होती.
दहा वर्षांपासून शिवसेनेची सत्ता :रामटेक लोकसभा मतदारसंघाची ओळख जरी रामाच्या नावानं होतं असली तरी या रामटेक मतदारसंघाला अनेक दिग्गज नेत्यांची कर्मभूमी म्हणूनदेखील ओळख आहे. कधी काळी हा मतदारसंघ काँग्रेसचा सुरक्षित मतदारसंघ होता. मात्र, कालांतरानं काँग्रेसचा दबदबा कमी झाला. इथं शिवसेनेनं पकड मजबूत केली. माजी पंतप्रधान पी. व्ही. नरसिंह राव हे रामटेक लोकसभा मतदारसंघातून विजयी झाले होते. याशिवाय काँग्रेस पक्षाचे निष्ठावंत नेते मुकुल वासनिक हे रामटेकचे खासदार राहिले आहेत. सोबतच सुबोध मोहिते हे रामटेक लोकसभा मतदारसंघातून निवडून गेले होते. ते अटलबिहारी वाजपेयी सरकारमध्ये अवजड उद्योग खात्याचे मंत्री होते. शिवसेनेचे प्रकाश जाधव हेदेखील खासदार राहिले आहे. गेल्या दहा वर्षांपासून शिवसेनेच्या शिंदे गटाचे कृपाल तुमाने खासदार आहेत. त्यांना यावेळी पुन्हा उमेदवारी मिळण्याची अपेक्षा असली तरी भाजपा ही रामटेकसाठी आग्रही असल्याची माहिती आहे. भाजपाकडून माजी आमदार सुधीर पारवे इच्छुक आहेत. वंचित बहुजन आघाडीच्या उमेदवारानं गेल्या निवडणुकीत ३६ हजार तर बहुजन समाज पक्षाच्या उमेदवाराने ४४ हजार मतं मिळवली होती, हेदेखील महत्त्वाचं आहे.
रामटेकचा राम कुणाला पावणार?: गेल्या १० वर्षांपासून रामटेक लोकसभेचा गड शिवसेनेच्या ताब्यात आहे. खासदार कृपाल तुमाने यांच्याकडे रामटेकची धुरा आहे. मात्र, या दहा वर्षांच्या कालावधीत त्यांच्याकडे जनतेला सांगण्यासाठी फारसं काहीही नाही. दहा वर्षांच्या कार्यकाळात त्यांचे उल्लेखनीय काम नजरेस पडत नाही. परंतु, खासदारकी काळात रामटेकमध्ये अनेक विकासकामे पूर्ण केल्याचा तुमाने यांचा दावा आहे. यामध्ये एम्स, मिहान, एमआयडीसी, आयआयआयटी यासह अनेक प्रोजेक्टसाठी पाठपुरावा केल्याचा ते दावा करतात. या उलट भाजपानं उद्धव ठाकरे गटाशी काडीमोड घेतल्यानंतरचं या मतदारसंघात आपली पकड मजबूत केली आहे. भाजपाचे माजी आमदार सुधीर पारवे आणि कॉंग्रेसचे उमेदवार किशोर गजभिये मतदारसंघ पिंजून काढत असल्यानं दोघांचाही दावा नाकारता येत नाही.
काँग्रेसची भिस्त सुनील केदारांवर:नागपूर शहरात काँग्रेस पक्षामध्ये गटबाजी दिसून येते. त्याच्या तुलनेत नागपूर ग्रामीणमध्ये काँग्रेस काहीशी एकसंघ दिसून येते. माजी मंत्री सुनील केदारांनी सर्व प्रकारच्या कार्यकर्त्यांची मूठ बांधून ठेवली आहे. त्यामुळे त्यांची पकड मजबूत समजली जाते. भाजपाकडून उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस आणि केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरीदेखील लक्ष घालत असल्यानं "रामटेकचा गड" कोण सर करेल? हे आताच सांगणं कठीण आहे.