मेलबर्न: Packaged milk for babies : लहान मुलांसाठी पॅकबंद दूध खूप लोकप्रिय आहे आणि ते अधिक लोकप्रिय होत आहे. ऑस्ट्रेलियातील एक तृतीयांशहून अधिक मुले ते पितात. जागतिक स्तरावर पालक यावर लाखो डॉलर्स खर्च करतात. जगभरात, 2005 पासून 200% वाढीसह फॉर्म्युला दुधाचा एकूण विक्रीपैकी निम्मा वाटा आहे आणि त्याची लोकप्रियता कायम राहील अशी अपेक्षा आहे.
आम्ही बाळाच्या दुधाची वाढती लोकप्रियता आणि त्यातील पौष्टिक सामग्री, किंमत, त्याची विक्री कशी केली जाते आणि लहान मुलांच्या आरोग्यावर आणि आहारावर होणारा परिणाम याबद्दल चिंतित आहोत. आमच्यापैकी काहींनी अलीकडेच ABC च्या 7.30 कार्यक्रमात याबद्दल आपल्या चिंता व्यक्त केल्या. पण मुलांना दिल्या जाणाऱ्या या दुधात काय आहे? गाईच्या दुधाची तुलना कशी होते? ते इतके लोकप्रिय कसे झाले? बाळाचे दूध म्हणजे काय? ते निरोगी आहे का? लहान मुलांचे दूध एक ते तीन वर्षे वयोगटातील मुलांसाठी योग्य म्हणून विकले जाते. या अल्ट्रा-प्रक्रिया केलेल्या दुधामध्ये हे समाविष्ट आहे:
- स्किम्ड मिल्क पावडर (गाय, सोया किंवा बकरी)
- भाजी तेल
- साखर (अतिरिक्त साखरेसह)
- इमल्सीफायर्स (घटकांना बांधण्यासाठी आणि पोत सुधारण्यात मदत करण्यासाठी)
- अतिरिक्त जीवनसत्त्वे आणि खनिजे.
लहान मुलांसाठी तयार केलेल्या दुधात सामान्यतः कमी कॅल्शियम आणि प्रथिने असतात आणि नेहमीच्या गाईच्या दुधापेक्षा साखर आणि कॅलरी जास्त असतात. ब्रँडवर अवलंबून, लहान मुलांना दिल्या जाणाऱ्या दुधात शीतपेयाइतकी साखर असू शकते. जरी बाळाच्या दुधात जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात, तरीही ते नियमित अन्न आणि आईच्या दुधात आढळतात आणि चांगले शोषले जातात. जर मुले वैविध्यपूर्ण आहार घेत असतील तर त्यांना या उत्पादनांमध्ये आढळणाऱ्या पोषक घटकांची गरज नसते.
जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) आणि नॅशनल हेल्थ अँड मेडिकल रिसर्च कौन्सिल ऑफ ऑस्ट्रेलिया यासह जागतिक आरोग्य अधिकारी निरोगी मुलांसाठी या दुधाची शिफारस करत नाहीत. विशिष्ट चयापचय किंवा आहारविषयक वैद्यकीय समस्या असलेल्या काही मुलांना गाईच्या दुधाचा पर्याय आवश्यक असू शकतो. तथापि, ही उत्पादने सामान्यतः लहान मुलांच्या दुधात आढळत नाहीत आणि हे आरोग्य सेवा प्रदात्याने विहित केलेले विशिष्ट उत्पादन आहेत.
लहान मुलांना दिले जाणारे दूधही सामान्य गाईच्या दुधापेक्षा चार ते पाच पटीने महाग असते. "प्रीमियम" लहान मुलांचे दूध (समान उत्पादन, ज्यामध्ये जीवनसत्त्वे आणि खनिजे जास्त असतात) अधिक महाग असते. जीवन संकटाच्या खर्चासह, याचा अर्थ कुटुंबांना बाळाचे दूध परवडण्यासाठी इतर आवश्यक गोष्टींशिवाय जाण्याचा निर्णय घेता येईल.
बाळाच्या दुधाचा शोध कसा लागला?
अर्भक फॉर्म्युला कंपन्यांना त्यांच्या शिशु फॉर्म्युलाची जाहिरात करण्यापासून प्रतिबंधित करणारे नियम टाळता यावेत म्हणून शिशु दूध तयार केले गेले. जेव्हा उत्पादक त्यांच्या बाळाच्या दुधाच्या फायद्यांचा दावा करतात, तेव्हा बरेच पालक असे गृहीत धरतात की हे दावा केलेले फायदे शिशु फॉर्म्युला (क्रॉस-प्रमोशन म्हणून ओळखले जाते) वर देखील लागू होतात. दुसऱ्या शब्दांत सांगायचे तर, मुलांसाठी दुधाचे मार्केटिंग केल्याने त्यांचा शिशु फॉर्म्युलामध्ये रस वाढतो. उत्पादक त्यांच्या बाळाच्या दुधाची लेबले त्यांच्या शिशु फॉर्म्युलाप्रमाणे बनवून ब्रँड अपील आणि ओळख निर्माण करतात. ज्या पालकांनी अर्भक फॉर्म्युला वापरला आहे, त्यांच्या वाढत्या मुलांना तेच दूध पाजणे ही पुढची पायरी मानली जाते.
बाळाचे दूध इतके लोकप्रिय कसे झाले?
लहान मुलांच्या दुधाची मोठ्या प्रमाणावर विक्री केली जाते. पालकांना सांगितले जाते की बाळाचे दूध आरोग्यदायी असते आणि अतिरिक्त पोषण देते. मार्केटिंगद्वारे, पालकांना विश्वास दिला जातो की यामुळे त्यांच्या मुलाची वाढ आणि विकास, त्यांच्या मेंदूचे कार्य आणि त्यांच्या रोगप्रतिकारक शक्तीला फायदा होईल. बाळाच्या दुधाला विलंब होण्याच्या समस्येवर पौष्टिक उपाय म्हणून देखील सादर केले जाते, जे मुलांमध्ये सामान्य आहे.