ഇന്ന് ശ്രീനാരായണ ഗുരു ജയന്തി. അജ്ഞതയുടെ ഇരുട്ടില് ആണ്ടുകിടന്ന ഒരു ജനതയുടെ മേല് അറിവിന്റെ പ്രകാശം പരത്തിയ ഗുരുവിന്റെ 170ാം ജന്മ വാര്ഷികം. കേരളീയ സമൂഹത്തെ നവോഥാനത്തിലേക്ക് നയിച്ച ഗുരുവിന്റെയും ഗുരു ദര്ശനങ്ങളുടെയും പ്രസക്തി ഇക്കാലത്തും കൂടുതല് ശക്തിപ്പെടുകയാണ്.
1856 ഓഗസ്റ്റ് 20ന് തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ ചെമ്പഴന്തിയിലെ വയല്വാരം വീട്ടില് കുട്ടിയമ്മയുടെയും മാടനാശാന്റെയും മകനായാണ് ശ്രീനാരായണ ഗുരു ജനിക്കുന്നത്. വിവിധ ഗുരുക്കന്മാര്ക്ക് കീഴിലായി തര്ക്കം, വേദാന്തം, വ്യാകരണം തുടങ്ങിയവ അദ്ദേഹം അഭ്യസിച്ചു. തമിഴ്, മലയാളം, സംസ്കൃതം എന്നീ ഭാഷകളിലും അദ്ദേഹം പ്രാവീണ്യം നേടി.
വിദ്യാഭ്യാസം പൂര്ത്തിയാക്കി തിരികെ നാട്ടിലെത്തിയ ഗുരു സമൂഹത്തില് നിലനിന്ന അനാചാരങ്ങള്ക്കും അന്തവിശ്വാസങ്ങള്ക്കും എതിരെ പടപൊരുതി. ക്ഷേത്ര പ്രതിഷ്ഠയും വിഗ്രഹാരാധനയും സവര്ണരുടെ മാത്രം അവകാശമായിരുന്ന കാലത്താണ് ഗുരു അരുവിപ്പുറത്ത് പ്രതിഷ്ഠ നടത്തുന്നത്. 'ഈഴവ ശിവനെ' പ്രതിഷ്ഠിച്ച് കൊണ്ട് അദ്ദേഹം അവര്ണരുടെ ആത്മബോധത്തിന് തിരിതെളിയിക്കുകയായിരുന്നു. വിഗ്രഹങ്ങള്ക്ക് പകരം പിന്നീട് കണ്ണാടിയും കെടാവിളക്കും പ്രതിഷ്ഠിച്ചും അദ്ദേഹം വിശ്വാസത്തിന്റെ പുതിയ മാനങ്ങള് ജനങ്ങള്ക്ക് പകര്ന്നുനല്കി.
ജാതിമതചിന്തകള്ക്ക് അതീതമായ ഒരു സമൂഹത്തെ സൃഷ്ടിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഗുരുവിന്റെ ജീവിതലക്ഷ്യം. ‘ഒരു ജാതി ഒരു മതം ഒരു ദൈവം മനുഷ്യന്’, ‘മതമേതായാലും മനുഷ്യൻ നന്നായാൽ മതി’ തുടങ്ങിയ തത്വങ്ങളിലൂടെ കേരളത്തിലെ പാര്ശ്വവത്കരിക്കപ്പെട്ട മനുഷ്യരുടെ മനസിലേക്ക് വിശ്വമാനവീകത എന്ന വലിയ ആശയത്തിന്റെ പുനര് പ്രതിഷ്ഠ ഗുരു നടത്തി. ജാതിയുടെയും മതത്തിന്റെയും വേലിക്കെട്ടുകള് പൊളിച്ച് സ്വതന്ത്രരാകാന് ഉപദേശിച്ച ഗുരു സംഘടിച്ച് ശക്തരാകാനും ആഹ്വനം ചെയ്തു.