ನೀತಿ ಆಯೋಗದ ಹಣಕಾಸು ಸೂಚ್ಯಂಕ: 10ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ, ರ‍್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಕುಸಿತ

ನೀತಿ ಆಯೋಗದ ಹಣಕಾಸು ಸೂಚ್ಯಂಕದ ಅವಲೋಕನ ಇಲ್ಲಿದೆ.

ನೀತಿ ಆಯೋಗ ತಯಾರಿಸುವ ಹಣಕಾಸಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕ (ಎಫ್ಎಚ್ಐ)ವು ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಹಣಕಾಸಿನ ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎಫ್ಎಚ್ಐ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಭಾರತದ ಜಿಡಿಪಿ, ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ, ಒಟ್ಟು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವೆಚ್ಚ, ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಹದಿನೆಂಟು ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಏನಿದು ಹಣಕಾಸು ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕ:ಹಣಕಾಸಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕ (ಎಫ್ಎಚ್ಐ)ವು ವೆಚ್ಚದ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಆದಾಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ, ಹಣಕಾಸಿನ ವಿವೇಚನೆ, ಸಾಲ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಮತ್ತು ಸಾಲ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಕಂಟ್ರೋಲರ್ ಮತ್ತು ಆಡಿಟರ್ ಜನರಲ್ (ಸಿಎಜಿ) ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು 18 ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಂಯೋಜಿತ ಹಣಕಾಸಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಲೆಕ್ಕಹಾಕಲಾಗಿದೆ. 2022-23ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಗಾಗಿ ಈ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಐದು ಮಹತ್ವಕಾಂಕ್ಷೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳು:ಬಲವಾದ ಆದಾಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ, ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ವೆಚ್ಚ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ವಿವೇಕಯುತ ಹಣಕಾಸಿನ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ ಎಂಬುದು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ ಒಡಿಶಾ, ಛತ್ತೀಸ್​​​​ಗಢ, ಗೋವಾ, ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಮೊದಲ ಐದು ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಹರಿಯಾಣ, ಕೇರಳ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಐದು ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ರಾಜ್ಯಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಐದು ಉಪವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರಗಳು ವೆಚ್ಚದ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಆದರೆ ಆದಾಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅವು ಕಡಿಮೆ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿವೆ.

ಸೂಚ್ಯಂಕದ ಬಹುತೇಕ ಉಪವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕವು ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದು, ಸಾಲ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಒಡಿಶಾ ಮತ್ತು ಛತ್ತೀಸ್​​​ಗಢಗಳು ಆದಾಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿವೆ. ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದಾಯ ಸಂಗ್ರಹದಿಂದಾಗಿ ಈ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸ್ವಂತ ತೆರಿಗೆಯೇತರ ಆದಾಯವು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಾಲ ಸುಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಛತ್ತೀಸ್​​​ಗಢ ಇತರ ಕೆಲ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕೆಳಗಿನ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.

ನೀತಿ ಆಯೋಗದ ಹಣಕಾಸು ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕ 2025 ರ ಪ್ರಕಾರ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಬಹುತೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳು ತಮ್ಮ ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಳಪೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ತೋರಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಕೇರಳ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡು ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳು ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ 100 ರಲ್ಲಿ 30 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಗಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ದಕ್ಷಿಣದ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ಕೆಟ್ಟ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿವೆ.

2022-23ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳ ಅಂತಿಮ ರ್ಯಾಂಕಿಂಗ್:

ರ್ಯಾಂಕ್	ರಾಜ್ಯ	ಎಫ್‌ಎಚ್‌ಐ ಸ್ಕೋರ್
1st	ಒಡಿಶಾ	67.8
2nd	ಛತ್ತೀಸ್​​ಗಢ	55.2
3rd	ಗೋವಾ	53.6
4th	ಜಾರ್ಖಂಡ್	51.6
10th	ಕರ್ನಾಟಕ	40.8
11th	ತಮಿಳು ನಾಡು	29.2
12th	ರಾಜಸ್ಥಾನ	28.6
13th	ಬಿಹಾರ	27.8
14th	ಹರಿಯಾಣ	27.4

ಈ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ 40.8 ಅಂಕಗಳೊಂದಿಗೆ 10ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಒಡಿಶಾ 67.8 ಅಂಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಛತ್ತೀಸ್​​ಗಢ 55.2 ಅಂಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಗೋವಾ 53.6 ಅಂಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೂರನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಜಾರ್ಖಂಡ್ ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದು, ತಮಿಳುನಾಡು (11 ನೇ ಸ್ಥಾನ), ರಾಜಸ್ಥಾನ (12 ನೇ ಸ್ಥಾನ), ಬಿಹಾರ (13 ನೇ ಸ್ಥಾನ) ಮತ್ತು ಕೇರಳ (15 ನೇ ಸ್ಥಾನ), ಹರಿಯಾಣ (16 ನೇ ಸ್ಥಾನ) ನಂತರದ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿವೆ.

ಕರ್ನಾಟಕವು ಈ ರ‍್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ​​ನಲ್ಲಿ ಕುಸಿತ ಕಂಡಿದೆ. 2014-15 ರಿಂದ 2021-22 ರವರೆಗೆ 3 ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದ ಅದರ ಶ್ರೇಯಾಂಕವು 2022-23 ರಲ್ಲಿ 10 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ವೆಚ್ಚದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಸಾಲ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಿಂದಾಗಿರ‍್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಇಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕವು ಕಡಿಮೆ ಸಾಲ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದೆ.ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ಉತ್ತಮ ಆದಾಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ವಿವೇಚನೆಯಿಂದಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೆಲಂಗಾಣ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿದೆ.

ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಒಡಿಶಾ, ಗೋವಾ, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚವು ಒಟ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವೆಚ್ಚದ ಸರಾಸರಿ 27% ರಷ್ಟಿದ್ದರೆ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ಥಾನಗಳು ಒಟ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವೆಚ್ಚದ ಸರಾಸರಿ 10% ಅನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚಕ್ಕೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿವೆ. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಪಾಲು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಹೂಡಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಏರಿಳಿತಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ರಾಜ್ಯಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಲ, ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ ಬಡ್ಡಿ ಪಾವತಿಗಳು, ದುರ್ಬಲ ಆದಾಯ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿನ ಅಸಮರ್ಥತೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ. ತೆರಿಗೆಯೇತರ ಆದಾಯದ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆ ಈ ರಾಜ್ಯಗಳ ಹಣಕಾಸಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.

ವಿವಿಧ ಉಪ ಸೂಚಕಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಶ್ರೇಯಾಂಕ:

ಉಪ ಸೂಚಕಗಳು	ರ್ಯಾಂಕ್	ಎಫ್‌ಎಚ್‌ಐ ಸ್ಕೋರ್	ವರ್ಗ
ವೆಚ್ಚದ ಗುಣಮಟ್ಟ	5th	47.4	ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆ
ಆದಾಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ	10th	43.9	ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿ
ತೆರಿಗೆ ವಿವೇಚನೆ	7th	43.9	ಪ್ರದರ್ಶಕ
ಸಾಲ ಸೂಚ್ಯಂಕ	6th	62.2	ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆ

2014 ರಿಂದ 2023 ರವರೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಫ್ಎಚ್ಐ ಶ್ರೇಯಾಂಕ:

2022-23	2021-22	2020-21	2019-20	2018-19	2017-18	2016-17	2015-16	2014-15
10	6	4	4	4	3	4	3	6

ಎಫ್ಎಚ್ಐ ಶ್ರೇಯಾಂಕ ಹೋಲಿಕೆ: ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ 2022-23 ಮತ್ತು 2014-15 ರಿಂದ 2021-22 ರ ಸರಾಸರಿ

ವರ್ಷ	ರ‍್ಯಾಂಕ್​
2014-15-2021-22	3
2022-23	10

ಕರ್ನಾಟಕವು ಈ ರ‍್ಯಾಂಕಿಂಗ್​ನಲ್ಲಿ ಕುಸಿತ ಕಂಡಿದೆ. 2014-15 ರಿಂದ 2021-22 ರವರೆಗೆ 3 ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದ ಅದರ ಶ್ರೇಯಾಂಕವು 2022-23 ರಲ್ಲಿ 10 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ವೆಚ್ಚದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಸಾಲ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

2014-15 ರಿಂದ 2021-22 ರವರೆಗೆ ಸರಾಸರಿ ಉಪ ಸೂಚ್ಯಂಕಗಳಿಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಫ್ಎಚ್ಐ ಸ್ಕೋರ್:

ಉಪ ಸೂಚಕಗಳು	ಎಫ್‌ಎಚ್‌ಐ ಸ್ಕೋರ್
ವೆಚ್ಚದ ಗುಣಮಟ್ಟ	50.4
ಆದಾಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ	40.6
ತೆರಿಗೆ ವಿವೇಚನೆ	26.5
ಸಾಲ ಸೂಚ್ಯಂಕ	73.6
ಸಾಲ ಸುಸ್ಥಿರತೆ	14.1

ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮರುಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡುವತ್ತ ರಾಜ್ಯವು ಗಮನ ಹರಿಸಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೇ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕಾಗಬಹುದು.

ವೆಚ್ಚದ ಗುಣಮಟ್ಟ: ಆರ್ಥಿಕ ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲಿನ ವೆಚ್ಚವು 2018-19ರಲ್ಲಿ 36.5% ರಿಂದ 2022-23ರಲ್ಲಿ 36.8% ಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲಿನ ವೆಚ್ಚವು 39.4% ರಿಂದ 34.5% ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ವೆಚ್ಚವು 21.4% ರಿಂದ 26.6% ಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ.

ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚದ ಹೆಚ್ಚಳವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ರಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೇತುವೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಗಳತ್ತ ಇದೆ. ಆದರೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚದ ಅನುಪಾತವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕವು ಶಿಕ್ಷಣ (11.6%) ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ (4.5%) ಗಳ ಮೇಲಿನ ವೆಚ್ಚವು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸರಾಸರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಬದ್ಧ ವೆಚ್ಚ (ಒಟ್ಟು ಆದಾಯ ವೆಚ್ಚದ 79%) ಹಣಕಾಸಿನ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಬದ್ಧವಲ್ಲದ ವೆಚ್ಚಗಳಲ್ಲಿ, ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಇದು 2018-19 ರಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಆದಾಯ ವೆಚ್ಚದ 9.4% ರಿಂದ 2022-23 ರಲ್ಲಿ 10.6% ಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ.

ಆದಾಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ: ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜಿಎಸ್​ಟಿ ಮೂಲಕ ರಾಜ್ಯದ ಸ್ವಂತ ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯವು ಒಟ್ಟು ಆದಾಯ ಸ್ವೀಕೃತಿಗಳ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮೂಲವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ (ಆದಾಯ ಸ್ವೀಕೃತಿಗಳ ~ 63%). ಇದು ಅದರ ಹಣಕಾಸಿನ ಸ್ಥಿತಿಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತನ್ನದೇ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

2018-19 ರಿಂದ 2022-23 ರವರೆಗೆ, ಆದಾಯ ಸ್ವೀಕೃತಿಗಳು 1,64,979 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳಿಂದ 2,29,080 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ಏರಿದೆ. ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರವು 7% ಆಗಿದೆ. 2020-21ನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದ ಎಲ್ಲ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಎಸ್​ಡಿಪಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ರಾಜ್ಯದ ಆದಾಯದ ಏರಿಕೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿತ್ತು.

ಹಣಕಾಸಿನ ವಿವೇಚನೆ: 2022 - 23ರಲ್ಲಿ ಆದಾಯದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ 0.6% ಆಗಿರುವುದು ರಾಜ್ಯವು ಗುರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎಫ್ಆರ್​ಬಿಎಂ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಹೇಳಲಾದ 3.5% ಮಿತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ 2.1% ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಆದಾಯದ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಿಂದಾಗಿ ಜಿಎಸ್​ಡಿಪಿಗೆ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 4.1% ರಿಂದ 2.1% ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ.

ಸಾಲ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಮತ್ತು ಸಾಲ ಸುಸ್ಥಿರತೆ: ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾಲವು 2018-19 ರಿಂದ 2022-23 ರವರೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 19.1% ರಷ್ಟು ಬೆಳೆದಿದೆ. ಆದರೆ ಸಾಲ - ಜಿಎಸ್​ಡಿಪಿ ಅನುಪಾತವು 2020-21 ರಿಂದ ಕುಸಿಯುತ್ತಿದೆ. ಸಾಲದ ರಸೀದಿಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ಮರುಪಾವತಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 40.5% ಸಾಲವು 1 - 6 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಪಕ್ವಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾಲದ ಮೇಲಿನ ಸರಾಸರಿ ಬಡ್ಡಿ ದರವು 2018-19ರಲ್ಲಿ ಶೇ 7.4ರಷ್ಟು ರಿಂದ 2022-23ರಲ್ಲಿ ಶೇ 6.5ರಷ್ಟಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ.

ಕೋವಿಡ್ -19 ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ 2020-21 ಅನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎಲ್ಲ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಾಲ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಲದ ಸ್ಟಾಕ್ ಮತ್ತು ಬಜೆಟ್ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ರಾಜ್ಯದ ಸಾಲದ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಸ್ಥಿರ ಮೌಲ್ಯದತ್ತ ಸಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

ಮೂಲ: ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 2023 ರ ಹಣಕಾಸಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕ 2025

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ :ಆಹಾ! ಬಿಎಸ್​ಎನ್​ಎಲ್ ವಾರ್ಷಿಕ ಮೂರು ಪ್ಲಾನ್​ ಸೂಪರ್; ಕೈಗೆಟುಕುವ ದರದಲ್ಲಿ ಡೇಟಾ, ಕಾಲಿಂಗ್ ಸೇರಿ ಏನೆಲ್ಲಾ​ ಸೌಲಭ್ಯ!! - BSNL ANNUAL DATA PLANS