પરંપરાગત શિક્ષણ અને કૌશલ્ય વિકાસનો સમન્વય : તમારી નોકરી પાક્કી - World Youth Skills Day

ટેકનોલોજી સહિત અન્ય ક્ષેત્રોમાં સતત બદલાવને કારણે રોજગારીની તકો ધીમે ધીમે પ્રમાણસર ઘટી રહી છે. મોટાભાગના ક્ષેત્રોમાં નોકરીઓ પૂરી પાડતી સરકારી અને ખાનગી એજન્સીઓ અનુસાર કુશળ લોકો મળી રહ્યા નથી. આ માટે પરંપરાગત શિક્ષણની સાથે કૌશલ્ય વિકાસ પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે.

હૈદરાબાદ :ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વમાં વસ્તી ઝડપથી વધી રહી છે. વિશ્વની વર્તમાન વસ્તી 811.90 કરોડ છે, જે 2050 સુધીમાં રૂ. 969.99 કરોડ સુધી પહોંચવાનો અંદાજ છે. જ્યારે ભારતની વર્તમાન વસ્તી 144.17 કરોડ છે, જે 2050 સુધીમાં 200 કરોડ થવાનો અંદાજ છે. જે પ્રમાણમાં વસ્તી વધારો થઈ રહ્યો છે, તે પ્રમાણમાં કૃષિ, ઉદ્યોગ અને અન્ય ક્ષેત્રોમાં રોજગારીની તકો ઊભી થઈ રહી નથી.

• વિશ્વ યુવા કૌશલ્ય દિવસ

આવી સ્થિતિમાં યુવાનો માટે રોજગાર/સ્વરોજગારની તકો ઊભી કરવી એક મોટો પડકાર છે. જો આ તરફ યોગ્ય ધ્યાન આપવામાં નહીં આવે તો બેરોજગાર યુવાનો સમાજ અને સરકાર માટે મોટો પડકાર બની શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, વધુને વધુ યુવાનોને ઉદ્યોગ સાહસિકતા માટે કૌશલ્યોથી સજ્જ કરવાની સમાજ અને સરકારની મોટી જવાબદારી છે. આના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માટે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના પ્રયાસોને કારણે દર વર્ષે 15 જુલાઈએ વિશ્વ યુવા કૌશલ્ય દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.

• શાંતિ અને વિકાસ માટે યુવા કૌશલ્ય

વર્ષ 2014 માં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાએ 15 જુલાઈને વિશ્વ યુવા કૌશલ્ય દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો. તેનો ઉદ્દેશ્ય યુવાનોને રોજગાર, યોગ્ય કાર્ય અને ઉદ્યોગ સાહસિકતા માટે કૌશલ્યોથી સજ્જ કરવાના વ્યૂહાત્મક મહત્વની ઉજવણી કરવાનો છે. વિશ્વ યુવા કૌશલ્ય દિવસ 2024 ની થીમ 'શાંતિ અને વિકાસ માટે યુવા કૌશલ્ય', શાંતિ નિર્માણ અને સંઘર્ષ નિવારણમાં યુવાનોની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાને રેખાંકિત કરે છે.

• યુવાનોને કૌશલ્ય સજ્જ કરવાનું મહત્વ

આજે વિશ્વ ઘણા પડકારોનો સામનો કરે છે, જેમાંથી ઘણા યુવા વર્ગને અસર કરે છે. હિંસક સંઘર્ષ શિક્ષણ અને સ્થિરતાને વિક્ષેપિત કરે છે, ધ્રુવીકરણ ઓનલાઈન વાતાવરણ નકારાત્મકતાને પ્રોત્સાહન આપે છે. સતત આર્થિક અસમાનતા તકોને મર્યાદિત કરે છે. આ મુદ્દાઓ માત્ર વ્યક્તિગત ભવિષ્યને જ નહીં, પરંતુ સમાજની એકંદર સ્થિરતાને પણ જોખમમાં મૂકે છે.

સાથે જ શાંતિની સંસ્કૃતિને ઉત્તેજન આપવા, જવાબદાર વૈશ્વિક નાગરિકોનું પાલનપોષણ કરવા અને બધા માટે વધુ ન્યાયી, સમાવિષ્ટ અને ટકાઉ ભવિષ્ય બનાવવા માટે સતત વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે યુવાનોને જરૂરી કૌશલ્યોથી સજ્જ કરવું મહત્વપૂર્ણ છે.

વિશ્વ યુવા કૌશલ્ય દિવસ નિમિત્તે ચાલો આપણે યુવાનોની ક્ષમતાને શાંતિના દૂત તરીકે ઓળખવા માટે એક થઈએ અને તેમને પડકારોનો સામનો કરવા અને શાંતિપૂર્ણ, સમૃદ્ધ અને ટકાઉ ભવિષ્યમાં યોગદાન આપવા માટે કૌશલ્ય અને તકો પ્રદાન કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ થઈએ.

• FYI

1. 2021 અને 2030 વચ્ચે યુવાનોની વસ્તીમાં 78 મિલિયન જેટલો વધારો થશે. આ વધારાનો લગભગ અડધો ભાગ ઓછી આવક ધરાવતા દેશોમાં થશે.
2. યુવાનોની રોજગાર જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે આગામી 15 વર્ષમાં 600 મિલિયન નોકરીઓ ઊભી કરવી પડશે.
3. 2021 માં વૈશ્વિક સ્તરે લગભગ 75 મિલિયન યુવાનો બેરોજગાર હતા. જેમાં 408 મિલિયન રોજગારમાં તથા 732 મિલિયન શ્રમ શક્તિથી બહાર હતા.
4. 2020 માં રોજગાર, શિક્ષણ અથવા તાલીમમાં (NEET) ન હોય તેવા યુવાનોની હિસ્સેદારી, નવીનતમ વર્ષ કે જેના માટે વૈશ્વિક અંદાજો ઉપલબ્ધ છે. આ વધીને 23.3 ટકા થયો છે, જે ગયા વર્ષ કરતાં 1.5 ટકા પોઈન્ટનો વધારો છે અને ઓછામાં ઓછા 15 વર્ષમાં આવું સ્તર જોવા મળ્યું નથી.
5. શિક્ષણ અને તાલીમ પ્રણાલીઓએ આ પડકારનો જવાબ આપવાની જરૂર છે.
6. સારી ગુણવત્તાની એપ્રેન્ટીસશીપ, સારી રીતે ડિઝાઇન કરેલી ઇન્ટર્નશીપ અને સ્વયંસેવી પહેલ પ્રથમવાર નોકરી શોધનારાઓ અને યુવાન સ્નાતકો માટે શ્રમ બજારમાં પ્રવેશ કેન્દ્ર પ્રદાન કરી શકે છે.

Source : Global Employment Trends For Youth 2022

• ટેકનિકલ અને વ્યાવસાયિક શિક્ષણ શા માટે જરૂરી ?

2030 એજન્ડાની સિદ્ધિ માટે શિક્ષણ અને તાલીમ કેન્દ્રિય છે. ઇંચિયોન ઘોષણાપત્રનું દષ્ટીકોણ : શિક્ષા 2030 સતત વિકાસ લક્ષ્ય 4 'સમાવેશક અને સમાન ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણની ખાતરી કરવી અને બધા માટે આજીવન શીખવાની તકોને પ્રોત્સાહન આપવા' દ્વારા સંપૂર્ણ રીતે સમાવિષ્ટ છે. શિક્ષા 2030 તકનીકી અને વ્યાવસાયિક કૌશલ વિકાસ પર ખૂબ ધ્યાન આપે છે.

ખાસ કરીને સસ્તું ગુણવત્તાયુક્ત ટેકનિકલ અને વ્યાવસાયિક શિક્ષણ અને તાલીમ (TVET) સુધી પહોંચવાના સંદર્ભમાં છે. રોજગાર, યોગ્ય કામ અને ઉદ્યોગ સાહસિકતા માટે તકનીકી અને વ્યાવસાયિક કૌશલ્યોનું સંપાદન; લિંગ અસમાનતાનું ઉન્મૂલન અને નબળા લોકો માટે પ્રવેશ સુનિશ્ચિત કરવો પડશે. આ સંદર્ભમાં TVET પાસે અપેક્ષા કરવામાં આવે છે કે, યુવાનો અને પુખ્ત વયના લોકોને રોજગાર, યોગ્ય કાર્ય અને ઉદ્યોગ સાહસિકતા માટે જરૂરી કૌશલ વિકસિત કરવા, ન્યાયસંગત, સમાવિષ્ટ અને ટકાઉ આર્થિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા અને હરિત અર્થવ્યવસ્થા અને પર્યાવરણીય સ્થિરતમાં બદલાવનું સમર્થન કરવામાં મદદ કરીને આર્થિક, સામાજિક અને પર્યાવરણીય પ્રકૃતિની કેટલીક માંગોને સંબોધિત કરે.

TVET યુવાનોને સ્વરોજગારના કૌશલ સહિત કામની દુનિયા સુધી પહોંચાડવા માટે જરૂરી કૌશલ્યોથી સજ્જ કરી શકે છે. કંપનીઓ અને સમુદાયો તરફથી કૌશલ્યની બદલાતી માંગ માટે પ્રતિ પ્રતિક્રિયામાં TVET સુધારો કરી શકે છે, ઉત્પાદકતા વધારી શકે છે અને પગાર સ્તરમાં વધારો કરી શકે છે. TVET કામની દુનિયામાં પ્રવેશ માટેના અવરોધોને ઘટાડી શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે કાર્ય-આધારિત શિક્ષણ દ્વારા અને સુનિશ્ચિત કરવું કે પ્રાપ્ત કૌશલો માન્યતા અને પ્રમાણિત છે. TVET અલ્પ-કુશળ અથવા બેરોજગાર લોકો, શાળાએ ન જતા યુવાનો અને શિક્ષણ, રોજગાર અને તાલીમમાં (NEETs) સામેલ ન થતા લોકો માટે કૌશલ્ય વિકાસની તકો પણ પૂરી પાડી શકે છે.