এটা অতি জনপ্ৰিয় কথা আছে, নিৰাময়তকৈ প্ৰতিৰোধ ভাল ৷ যিটো শুদ্ধও ৷ যিকোনো ৰোগ বা সমস্যাৰ সৃষ্টি হোৱাৰ আগতেই ইয়াক প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰাটো অতি যুক্তিসংগত ৷ গতিকে টিকাকৰণকো আটাইতকৈ বুদ্ধিমান পদক্ষেপ বুলি ধৰিব পাৰি কাৰণ ই শৰীৰক ৰোগ আৰু সংক্ৰমণৰ পৰা ৰক্ষা কৰাত সহায় কৰে ৷
পলিঅ' নিৰ্মূল আৰু সংক্ৰামক আৰু অন্যান্য ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ ক্ষেত্ৰত টিকাকৰণৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু উপকাৰিতাৰ বিষয়ে মানুহক সজাগ কৰা, জন্মৰ লগে লগে শিশুকেই নহয়, প্ৰতিটো বয়সৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি টিকাকৰণৰ প্ৰতিষেধক প্ৰদান কৰা মানুহক প্ৰেৰণা যোগোৱা আৰু টিকাকৰণ অভিযানক প্ৰচাৰ কৰাৰ লক্ষ্যৰে প্ৰতি বছৰে ১৬ মাৰ্চত ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষেধক দিৱস পালন কৰা হয় ৷
এইবাৰ এই দিৱসটো ‘Vaccines Work for All’ বা ‘Vaccines Works’ শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰ আধাৰত পালন কৰি সকলোৰে দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰি টিকাকৰণৰ সুবিধা বৃদ্ধি আৰু স্বাস্থ্য সেৱাৰ সুবিধা উন্নত কৰাৰ বাবে উন্নত প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ দৃষ্টি নিক্ষেপ কৰাই হৈছে এই দিৱসৰ মূল উদ্দেশ্য ৷
ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষেধক দিৱস ইতিহাস
উল্লেখযোগ্য যে ভাৰতত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৯৫ চনৰ ১৬ মাৰ্চত ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষেধক দিৱস পালন কৰা হয় ৷ আজিৰ দিনটোতে ভাৰত চৰকাৰে ভাৰতক পলিঅ' মুক্ত কৰাৰ বাবে "প্লাছ পলিঅ' কেম্পেইন" আৰম্ভ কৰে, যাৰ অধীনত আজিৰ দিনটোতে প্ৰথমবাৰৰ বাবে শিশুক পলিঅ'ৰ ভেকচিন দিয়া হয় ৷ তেতিয়াৰ পৰাই ভাৰতত প্ৰতি বছৰে ১৬ মাৰ্চৰ পৰা পলিঅ’ নিৰ্মূলৰ বাবে সজাগতা বৃদ্ধি আৰু অন্যান্য টিকাকৰণৰ প্ৰয়োজনীয়তা সম্পৰ্কে সজাগতা বিয়পাই দিয়াৰ উদ্দেশ্যেৰে আৰম্ভ হৈছিল ৷
প্ৰতি বছৰে এই উপলক্ষে সমগ্ৰ দেশতে চৰকাৰী বিভাগ আৰু চৰকাৰী আৰু ব্যক্তিগত, স্বাস্থ্য আৰু সামাজিক সংস্থাসমূহে টিকাকৰণ অভিযান চলায় ৷ লগতে টিকাকৰণৰ গুৰুত্ব সম্পৰ্কে সজাগতা বিয়পোৱাৰ বাবে বিভিন্ন কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰা হয় ৷ ইয়াত এইটোও জনাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ যে ভাৰতে ২০১৪ চনত পলিঅ’ মুক্ত আৰু ২০১৫ চনত মাতৃ আৰু নৱজাতকৰ টিটেনাছ নিৰ্মূলৰ প্ৰমাণ পত্ৰ লাভ কৰিছে ৷
টিকাকৰণৰ প্ৰয়োজনীয়তা
ইউনিচেফৰ এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি নৱজাত শিশুক নিয়মীয়া টিকাকৰণ এৰি দিলে নৱজাতকৰ জীৱনত মাৰাত্মক প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে ৷ ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত সকলো প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ পিছতো বিশ্বৰ আধাতকৈ অধিক শিশু সুস্থ জীৱনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ভেকচিন লোৱাৰ পৰা বঞ্চিত হৈছে ৷ এই প্ৰতিবেদন অনুসৰি ভাৰতত প্ৰায় ১০ লাখ শিশুৰ পঞ্চম জন্মদিন উদযাপনৰ পূৰ্বে মৃত্যু হয় ৷ ইয়াৰে চাৰিজনৰ ভিতৰত এজন মৃত্যু নিউমোনিয়া আৰু ডায়েৰিয়াৰ ফলত হয়, যিটো বিশ্বজুৰি শিশুৰ মৃত্যুৰ কাৰণ হোৱা দুটা প্ৰধান সংক্ৰামক ৰোগ ৷
প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ইয়াৰে অধিকাংশই স্তনপান, টিকা আৰু চিকিৎসাৰ দ্বাৰা ৰক্ষা কৰিব পাৰি ৷ এই প্ৰতিবেদনত এইটোও কোৱা হৈছে যে যদি নৱজাত শিশুক সম্পূৰ্ণ টিকাকৰণ কৰা হয় তেন্তে বিশ্বৰ প্ৰায় ১৫ লাখ শিশুৰ মৃত্যু ৰোধ কৰিব পৰা যাব ৷
শিশুৰ উপৰিও প্ৰাপ্তবয়স্কসকলেও বহুতো স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি টিকাকৰণ কৰে (ফ্লু, কিছুমান প্ৰকাৰৰ সংক্ৰমণ আৰু ৰোগ আৰু কিছুমান প্ৰকাৰৰ কেন্সাৰ ইত্যাদি) ৷ আচলতে সেই ৰোগৰ বিৰুদ্ধে শৰীৰত থকা এন্টিব’ডিক উদ্দীপিত কৰিবলৈ আৰু ৰোগৰ বিৰুদ্ধে শৰীৰৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ ভেকচিন ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷ ইয়াৰ ভেকচিনেও Covid 19 নিয়ন্ত্ৰণত যথেষ্ট অৰিহণা যোগাইছিল ৷ ইয়াৰ আগতে সৰুআই, বৰআইৰ দৰে মাৰাত্মক ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণৰ ক্ষেত্ৰতো টিকাকৰণে বিশেষ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে ৷
চৰকাৰী প্ৰচেষ্টা
লক্ষণীয় যে সম্পূৰ্ণ টিকাকৰণ ত্বৰান্বিত কৰাৰ লক্ষ্যৰে সময়ে সময়ে ভাৰত চৰকাৰে বহু অভিযান চলাই আহিছে ৷ বৰ্তমান মিছন ইন্দ্ৰধনুষ চৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হৈ আছে, যিটো হিতাধিকাৰীৰ সংখ্যা, ভৌগোলিক প্ৰসাৰ আৰু ভেকচিনৰ পৰিমাণৰ ফালৰ পৰা বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ টিকাকৰণ কাৰ্যসূচী হিচাপে বিবেচিত হৈছে ৷ জনা যায় যে এই অভিযানৰ অধীনত প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ২ কোটি ৭০ লাখ নৱজাতকক টিকাকৰণৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে ৷ ইয়াৰ অধীনত ভাৰতত প্ৰতি বছৰে ৯০ লাখৰো অধিক টিকাকৰণ অধিবেশনৰ আয়োজন কৰা হয় ৷
গুৰুত্ব
এই সকলো প্ৰচেষ্টাৰ পিছতো ভাৰতত মাত্ৰ ৬৫ শতাংশ শিশুৱেহে জীৱনৰ প্ৰথম বছৰতে সম্পূৰ্ণ টিকাকৰণ লাভ কৰে ৷ বহুতো স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা আৰু সংক্ৰমণৰ প্ৰতিষেধক উপলব্ধ হোৱাৰ পিছতো কেতিয়াবা তথ্যৰ অভাৱত আৰু কেতিয়াবা ভুল বুজাবুজি আৰু বিভ্ৰান্তিৰ বাবে বহু বয়োজ্যেষ্ঠ লোকে সেই ভেকচিন ল’ব পৰা নাই ৷ এনে পৰিস্থিতিত ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষেধক দিৱস আয়োজন কৰাৰ গুৰুত্ব আৰু অধিক বাঢ়ি যায় কাৰণ ই কেৱল টিকাকৰণৰ সৈতে জড়িত ভুল ধাৰণাসমূহৰ সমাধান আৰু আঁতৰোৱাৰ এক মঞ্চ আৰু সুযোগ প্ৰদান কৰাই নহয়, প্ৰতিটো বয়সৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু ভিন্ন ধৰণৰ টিকাকৰণৰ ব্যৱস্থাও প্ৰদান কৰে ভেকচিনৰ বিষয়ে সজাগতা বিয়পোৱাৰ বাবে নিয়মীয়া অভিযানৰ বাহিৰেও অতিৰিক্ত প্ৰচেষ্টাৰ সুযোগ ৷
লগতে পঢ়ক:কেতিয়া আৰু কিয় পালন কৰা হয় বিশ্ব নিদ্ৰা দিৱস ?
