গোৱাদৰ : কোনো যাত্ৰী নাই, এখনো বিমান নাই । কিন্তু কিয় কোটি কোটি টকা খৰচ কৰি নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল বিমানবন্দৰ । পাকিস্তানৰ নতুন আৰু ব্যয়বহুল বিমানবন্দৰটোক লৈ ৰহস্য অব্যাহত আছে । লক্ষণীয়ভাৱে চীনে ২৪০ নিযুত ডলাৰৰ বিত্তীয় যোগান ধৰা এই নতুন গোৱাদৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ কেতিয়া মুকলি হ'ব তাক লৈ ৰহস্য অব্যাহত আছে । উপকূলীয় চহৰ গোৱাদৰত থকা এই বিমানবন্দৰটো ২০২৪ চনৰ অক্টোবৰতে সম্পূৰ্ণ হৈছিল । অতি পিছপৰা, অশান্ত দক্ষিণ-পশ্চিম বেলুচিস্তান প্ৰদেশৰ পৰিৱেশত কৈ এই বিমানবন্দৰটো সম্পূৰ্ণ বিপৰীত । যোৱা এক দশক ধৰি চীনে বেলুচিস্তান আৰু গোৱাদৰত এক বিলিয়ন ডলাৰৰ প্ৰকল্পৰ অংশ হিচাপে ধন আৱণ্টন দিছে । যিয়ে চীনৰ পশ্চিম জিনজিয়াং প্ৰদেশক আৰৱ সাগৰৰ সৈতে সংযোগ কৰে । যাক চীন-পাকিস্তান অৰ্থনৈতিক কৰিডৰ বা চিপিইচি বুলিও কোৱা হয় ।
পাকিস্তানে ইয়াক পৰিৱৰ্তনশীল বুলি প্ৰশংসা কৰিছে যদিও গোৱাদৰত পৰিৱৰ্তনৰ সামান্য ছবি হে দেখা যায় । চহৰখন ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰিডৰ সৈতে সংযোজিত নহয় কিয়নো ইয়াত বিদ্যুৎ যোগান চুবুৰীয়া ইৰাণ বা সৌৰ পেনেলৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল । পৰ্যাপ্ত বিশুদ্ধ খোৱাপানীৰো অভাৱ আছে অঞ্চলটোত । ৯০,০০০ লোকৰ চহৰখনত ৪,০০,০০০ যাত্ৰী ক্ষমতাৰ বিমানবন্দৰ অগ্ৰাধিকাৰ নহয় । পাকিস্তান-চীন বন্ধুত্বপূৰ্ণ সম্পৰ্ক সন্দৰ্ভত বিশেষজ্ঞ আজিম খালিদে কয়, "এই বিমানবন্দৰটো পাকিস্তান বা গোৱাদৰৰ বাবে নহয় । এয়া চীনৰ বাবে, যাতে তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ নাগৰিকসকলৰ বাবে গোৱাদৰ আৰু বেলুচিস্তানলৈ সুৰক্ষিত প্ৰৱেশাধিকাৰ লাভ কৰিব পাৰে ।"
চীন-পাকিস্তান অৰ্থনৈতিক কৰিডৰে সম্পদ সমৃদ্ধ আৰু কৌশলগতভাৱে অৱস্থিত বেলুচিস্তানত দশকজোৰা বিদ্ৰোহক উৎসাহিত কৰিছে । স্থানীয় লোকসকলৰ মূল্যত ৰাজ্যিক শোষণ বুলি কোৱা কথাত ক্ষুব্ধ বিচ্ছিন্নতাবাদীসকলে প্ৰদেশ আৰু আন ঠাইত পাকিস্তানী সৈন্য আৰু চীনা শ্ৰমিক দুয়োকে লক্ষ্য কৰি স্বাধীনতাৰ বাবে যুঁজ দি আছে । পাকিস্তানৰ জাতিগত বেলুচ সংখ্যালঘু লোকসকলে কয় যে তেওঁলোকে চৰকাৰৰ দ্বাৰা বৈষম্যৰ সন্মুখীন হৈছে আৰু দেশৰ আন আন স্থানত উপলব্ধ সুযোগৰ পৰা বঞ্চিত হৈছে । অৱশ্যে চৰকাৰে এই অভিযোগ অস্বীকাৰ কৰিছে । চীনৰ বিনিয়োগ সুৰক্ষিত কৰিবলৈ আগ্ৰহী পাকিস্তানে ভিন্নমতৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ গোৱাদৰত সামৰিক শক্তি বৃদ্ধি কৰিছে । চহৰখনত চেকপইণ্ট, কাঁইটীয়া তাঁৰ, সেনা, বেৰিকেড আদিৰে ভৰিছে । চীনা শ্ৰমিক আৰু পাকিস্তানী ভিআইপিৰ সুৰক্ষিত যাত্ৰাৰ অনুমতি দিবলৈ যিকোনো সময়তে ৰাস্তা বন্ধ কৰা হয় ।
চোৰাংচোৱা বিষয়াসকলে গোৱাদৰ ভ্ৰমণ কৰা সাংবাদিকসকলক নিৰীক্ষণ কৰে । চহৰখনৰ মাছৰ বজাৰখনত অতি সংবেদনশীল বুলি গণ্য কৰা হয় । একপ্ৰকাৰ বহু স্থানীয় লোক বিচলিত হৈ পৰিছে । ৭৬ বছৰীয়া গোৱাদৰৰ স্থানীয় খুদা বখচ হাছিমে কয়, "আমি ক'লৈ গৈ আছো, আমি কি কৰি আছো আৰু আমাৰ নাম কি বুলি কোনেও প্ৰশ্ন নকৰে । আমি পাহাৰ বা গ্ৰাম্য অঞ্চলত গোটেই ৰাতি বনভোজ উপভোগ কৰিছিলোঁ।"তেওঁ লগতে কয়, "আমাক আমাৰ পৰিচয় প্ৰমাণ কৰিবলৈ কোৱা হৈছে, আমি কোন, আমি ক'ৰ পৰা আহিছো।" হাছিমে পুৰণি কথা স্মৰণ কৰে যেতিয়া গোৱাদৰ পাকিস্তানৰ নহয়, ওমানৰ অংশ আছিল আৰু মুম্বাইলৈ যোৱা যাত্ৰীবাহী জাহাজৰ এটা ষ্টপ আছিল । তেওঁ কয় যে সেই সময়ত মানুহে অনাহাৰে শুব লগা হোৱা নাছিল আৰু পুৰুষসকলেও সহজে কাম পাইছিল । খাদ্যৰ লগতে খোৱাপানীৰো কোনো অভাৱ নাছিল ।
কিন্তু খৰাং আৰু নিয়ন্ত্ৰিত শোষণৰ বাবে গোৱাদৰৰ পানী শুকাই গৈছে । চৰকাৰে দাবী কৰিছে যে চিপিইচিয়ে প্ৰায় ২,০০০ স্থানীয় নিযুক্তিৰ সৃষ্টি কৰিছে কিন্তু এয়া স্পষ্ট নহয় যে তেওঁলোকে স্থানীয় বুলি কাক বুজাইছে ।
গোৱাদৰবাসী শান্ত আৰু আকৰ্ষণীয়, খাদ্য উৎকৃষ্ট আৰু স্থানীয় লোকসকলে অচিনাকি লোকৰ সৈতে কথা পাতে আৰু আদৰণি জনায় । ৰাজহুৱা বন্ধৰ সময়ত ই অধিক ব্যস্ততাপূৰ্ণ হৈ পৰে । তথাপিও এটা ধাৰণা আছে যে ইয়াত ভ্ৰমণ কৰাটো বিপদজনক । গোৱাদৰৰ ঘৰুৱা বিমানবন্দৰৰ পৰা কেৱল এটা বাণিজ্যিক পথ সপ্তাহত তিনিবাৰ পাকিস্তানৰ সৰ্ববৃহৎ চহৰ কৰাচীলৈ যায়, যি পাকিস্তানৰ আৰৱ সাগৰৰ উপকূলৰ আনটো মূৰত অৱস্থিত । বেলুচিস্তানৰ প্ৰাদেশিক ৰাজধানী কোৱেটা । ইছলামাবাদৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজধানীলৈ কোনো পোনপটীয়া বিমান নাই ।
৫ দশক পূৰ্বে বেলুচ বিদ্ৰোহ আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত এই প্ৰদেশত হাজাৰ হাজাৰ লোক নিৰুদ্দেশ হৈছে । একাংশ লোকে দাবী কৰে যে বলপূৰ্বক নিৰুদ্দেশ আৰু অত্যাচাৰ কৰা হৈছে । যাক চৰকাৰে অস্বীকাৰ কৰি আহিছে । স্থানীয় নাগৰিক হাছিমে চিপিইচি সফল হোৱাটো বিচাৰে যাতে স্থানীয় লোকসকলে বিশেষকৈ যুৱ সকলে নিযুক্তি লাভ কৰে । কিন্তু সেয়া হোৱা নাই । তেওঁ কয়, "যেতিয়া মানুহৰ হাতত কিবা খাবলৈ থাকে, তেতিয়া তেওঁ কিয় ভুল পথত যাব বিচাৰিব । মানুহক বিচলিত কৰাটো ভাল কথা নহয় ।"
পাকিস্তান ইনষ্টিটিউট ফৰ কনফ্লিক্ট এণ্ড চিকিউৰিটি ষ্টাডিজৰ মতে ২০১৪ চনৰ চৰকাৰৰ বিদ্ৰোহৰ পিছত বেলুচিস্তানত সন্ত্ৰাসবাদী হিংসা হ্ৰাস পাইছিল । ২০২১ চনৰ পিছত আক্ৰমণ বৃদ্ধি পাইছিল আৰু তেতিয়াৰ পৰা ক্ৰমান্বয়ে বাঢ়ি গৈছে । ২০২২ চনৰ নৱেম্বৰত পাকিস্তানী তালিবানে চৰকাৰৰ সৈতে যুদ্ধবিৰতি সমাপ্ত কৰাৰ ফলত সন্ত্ৰাসবাদী গোটসমূহ বিশেষকৈ নিষিদ্ধ বেলুচ লিবাৰেচন আৰ্মী উৎসাহিত হৈছিল ।
ইফালে নিৰাপত্তাজনিত কাৰণত আন্তৰ্জাতিক বিমানবন্দৰটো উদ্বোধনত পলম হৈছে । অঞ্চলটোৰ পৰ্বতবোৰ বিমানবন্দৰৰ ওচৰত থকা বাবে সেইবোৰৰ পৰা আক্ৰমণ হ'ব পাৰে বুলি আশংকা কৰা হৈছে । ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে পাকিস্তানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেহবাজ শ্বৰীফ আৰু চীনা প্ৰধানমন্ত্ৰী লি কিয়াঙে এক ভাৰ্চুৱেল অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰে । বেলুচিস্তান আৱামী পাৰ্টিৰ জিলা সভাপতি আব্দুল গফুৰ হোথে কৈছিল যে গোৱাদৰৰ এজনো বাসিন্দাক বিমানবন্দৰত কাম কৰিবলৈ নিযুক্তি দিয়া হোৱা নাছিল । তেওঁ প্ৰশ্ন কৰে, "চিপিইচিৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা এই বন্দৰত আন নিযুক্তি বাদ দিয়ক, তাত কিমানজন বেলুচ লোক আছে ?"
