হায়দৰাবাদ : ২০২৪ বৰ্ষটো ভাৰতীয় ৰাজনীতিৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ হিচাপে বিবেচিত হৈছে । কিয়নো নিৰ্বাচন আয়োগে বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ নিৰ্বাচনী অনুশীলন চলাইছিল আৰু ৬৪২ নিযুত লোকে পৰৱৰ্তী ৫ বছৰৰ বাবে দেশখন কোনে শাসন কৰিব সেয়া নিৰ্ণয় কৰিবলৈ ভোট প্ৰদান কৰিছিল ।
এপ্ৰিলৰ পৰা জুন মাহৰ ভিতৰত ৭ টা পৰ্যায়ত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল । হাজাৰ হাজাৰ কৰ্মচাৰীয়ে নিৰাপত্তা বাহিনীৰ সহযোগত সমগ্ৰ দেশত ১০.৫ লাখ ভোটকেন্দ্ৰ পৰিচালনা কৰিছিল ।
এই বছৰটোত কেইবাখনো ৰাজ্যত নতুন চৰকাৰ নিৰ্বাচিত হৈছে আৰু দুখনৰ বাহিৰে আটাইকেইখনতে চৰকাৰত থকা দলে ক্ষমতা বজাই ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছে । সাধাৰণ নিৰ্বাচনত পৰাজিত হৈয়ো বিৰোধীয়ে এই বছৰ এক নতুন জীৱন লাভ কৰিছে ।
কংগ্ৰেছ নেতা ৰাহুল গান্ধী লোকসভাৰ বিৰোধী দলৰ নেতা হয় কিয়নো তেওঁৰ দলে ৯৯ খন আসন লাভ কৰে । ২০১৯ চনৰ তুলনাত এই সংখ্যা প্ৰায় দুগুণ । পুৰণি দলটোৱে পৰাজিত হ'লেও ইয়াক বিজয়ৰ দৰে উদযাপন কৰিছিল ।
ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজধানীত কেন্দ্ৰ আৰু নিৰ্বাচিত আম আদমি পাৰ্টী চৰকাৰৰ মাজত হোৱা বাক-বিতণ্ডাই এই বছৰ শীৰ্ষ পৰ্যায়ত উপনীত হৈছে । আবকাৰী নীতি কেলেংকাৰীত জড়িত থকাৰ অভিযোগত মাৰ্চত আপৰ মুৰব্বী অৰবিন্দ কেজৰিৱালক কাৰাগাৰলৈ প্ৰেৰণ কৰাৰ সময়ত এই মত-বিৰোধ শীৰ্ষত আছিল । উচ্চতম ন্যায়ালয়ে তেওঁক চৰ্তসহ জামিন প্ৰদান নকৰালৈকে তেওঁ পৰৱৰ্তী ৭ মাহৰ বাবে দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে কাৰাগাৰৰ ভিতৰৰ পৰাই কাম কৰিছিল । পিছত তেওঁ পদত্যাগ কৰে । যাৰ ফলত তেওঁৰ দলৰ নেতা আতিশীয়ে দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰীৰ দায়িত্ব লোৱাৰ পথ প্ৰশস্ত হয় ।
ঝাৰখণ্ডত হেমন্ত ছোৰেণৰ পদত্যাগ, গ্ৰেপ্তাৰ আৰু পুনৰ উভতি অহা, ওড়িশাৰ বিজু জনতা দল চৰকাৰৰ পতন, অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে চন্দ্ৰবাবু নাইডুৰ উভতনি, জম্মু-কাশ্মীৰ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত প্ৰথম বিধানসভা নিৰ্বাচন আৰু মহাৰাষ্ট্ৰ নিৰ্বাচনত এন ডি এৰ বিপুল বিজয় ২০২৪ চনত দেশখনৰ আন কেইটামান গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰাজনৈতিক ঘটনা আছিল ।
এই বছৰ ভাৰতীয় ৰাজনীতিৰ অন্যান্য যুগান্তকাৰী ঘটনাবোৰ
হেমন্ত ছোৰেণৰ পতন আৰু উত্থান
৪ বাৰৰ ঝাৰখণ্ডৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হেমন্ত ছোৰেণে ২০২৪ চনৰ প্ৰথম মাহতে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ ৰোষত পৰিছিল কিন্তু বছৰটোৰ শেষৰ ফালে এক হাই ভল্টেজ ৰাজনৈতিক নাটকৰ মাজত ক্ষমতা বজাই ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছিল ।
আকৰ্ষণীয় ৰাজনৈতিক ঘটনা হিচাপে ৩১ জানুৱাৰীত ভূমি কেলেংকাৰীৰ গোচৰত ই ডিয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰাৰ কেইঘণ্টামান পূৰ্বে ছোৰেণে মুখ্যমন্ত্ৰীৰ পদ ত্যাগ কৰিছিল । গ্ৰেপ্তাৰ হোৱাৰ পূৰ্বে সংস্থাটোৱে ৰাঁচীত উপস্থিত হৈও প্ৰায় ২৪ ঘণ্টা ধৰি তেওঁৰ অৱস্থান উলিয়াব পৰা নাছিল । ছোৰেণে দাবী কৰিছিল যে তেওঁৰ বিৰুদ্ধে অভিযোগবোৰ বিজেপি নেতৃত্বাধীন কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ প্ৰতিশোধমূলক পদক্ষেপ আছিল ।
২৮ জুনত হেমন্ত ছোৰেণক জামিনত মুকলি কৰি দিয়া হৈছিল । তাৰ আগলৈ চম্পাই ছোৰেণে মাত্ৰ ৫ মাহৰ বাবে ঝাৰখণ্ডৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে দায়িত্ব লৈছিল । অৱশ্যে হেমন্ত ছোৰেণৰ মুকলিৰ এসপ্তাহৰো কম সময়ৰ ভিতৰতে চম্পাই ছোৰেণে মুখ্যমন্ত্ৰী পদৰ পৰা পদত্যাগ কৰে, যাৰ ফলত ৪ জুলাইত মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰিবলৈ হেমন্তৰ পথ মুকলি হয় । এই পদক্ষেপ চম্পাই ছোৰেণৰ বাবে গ্ৰহণযোগ্য নাছিল যাৰ বাবে তেওঁ জে এম এম ত্যাগ কৰে আৰু ৩০ আগষ্টত বিজেপিত যোগদান কৰে ।
নৱেম্বৰৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনত হেমন্ত ছোৰেণৰ নেতৃত্বত জে এম এম মিত্ৰজোঁটে ৫৬ খন আসন লাভ কৰে । যি আৰম্ভণিৰ পৰাই দলটোৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ প্ৰদৰ্শন আছিল । ছোৰেণ সৰ্বসন্মতিক্ৰমে বিধায়িনী দলৰ নেতা হিচাপে নিৰ্বাচিত হয় আৰু ২৮ নৱেম্বৰত পুনৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰে ।
দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰী অৰবিন্দ কেজৰিৱালক কাৰাগাৰলৈ প্ৰেৰণ
আম আদমি পাৰ্টীৰ ৰাষ্ট্ৰীয় আহ্বায়ক অৰবিন্দ কেজৰিৱাল ২০২৪ চনত ৰাজনৈতিক চৰ্চাত আছিল যিয়ে বিতৰ্কত সোমাই কেইবামাহ ধৰি দিল্লী চৰকাৰখন কাৰাগাৰৰ ভিতৰৰ পৰাই চলাই থকা দেখা গৈছিল ।
দিল্লী চৰকাৰৰ তেওঁৰ কেইবাজনো গুৰুত্বপূৰ্ণ দলৰ সদস্য আৰু মন্ত্ৰীক ইতিমধ্যে আবকাৰী নীতি কেলেংকাৰীত গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছিল আৰু কেজৰিৱালো ই ডিৰ ৰাডাৰত আছিল । কেন্দ্ৰীয় সংস্থাৰ একাধিক চমন প্ৰত্যাখ্যান কৰা কেজৰিৱালৰ আগতীয়া জামিনৰ আবেদন নাকচ কৰিছিল দিল্লী উচ্চ ন্যায়ালয়ে । যাৰ বাবে পিছত ২১ মাৰ্চত তেওঁক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয় । কেজৰিৱালে ৰাজহুৱা ভাষণত কেইবাবাৰো তেওঁৰ সম্ভাব্য গ্ৰেপ্তাৰৰ কথা উল্লেখ কৰিছিল ।
বিজেপিয়ে ভাবিছিল কেজৰিৱালে পদত্যাগ কৰিব কিন্তু কেজৰিৱালে কেইবামাহ ধৰি কাৰাগাৰৰ পৰা চৰকাৰৰ কাম-কাজ নিয়ন্ত্ৰণ কৰি আছিল । তেওঁ দিল্লী উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ পৰা জামিনৰ বাবে চেষ্টা অব্যাহত ৰাখিছিল যদিও আদালতে একাধিকবাৰ আবেদন নাকচ কৰিছিল ।
কাৰাগাৰত থকা সময়ছোৱাত কেজৰিৱালৰ আইনী যুঁজে কেইবাটাও দিশত পাক লৈছিল । তেওঁক লোকসভা নিৰ্বাচনৰ প্ৰচাৰ চলাবলৈ অনুমতি দি উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ১০ মে'ৰ পৰা ১ জুনলৈ অন্তৱৰ্তীকালীন জামিন প্ৰদান কৰিছিল । অন্তৱৰ্তীকালীন জামিনৰ ম্যাদ উকলি যোৱাৰ পিছত কেজৰিৱালে ২ জুনত তিহাৰ কাৰাগাৰত আত্মসমৰ্পণ কৰে । তেওঁক ৫ জুনলৈকে ন্যায়িক জিম্মালৈ প্ৰেৰণ কৰা হয় ।
কেজৰিৱালৰ ৭ দিনৰ অন্তৱৰ্তীকালীন জামিনৰ আবেদন অস্বীকাৰ কৰা হৈছিল আৰু তেওঁৰ ন্যায়িক জিম্মা ৩ জুলাইলৈ বৃদ্ধি কৰা হয় । ২০ জুনত বিচাৰ আদালতে তেওঁক জামিন প্ৰদান কৰে, কিন্তু ই ডিয়ে ইয়াৰ বিৰুদ্ধে আপীল কৰাৰ পিছত ইয়াক স্থগিত ৰখা হয় । আপৰ মুৰব্বীজনক পুনৰ ২৬ জুনত চিবিআইয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰে আৰু ১২ জুলাইলৈকে ন্যায়িক জিম্মালৈ প্ৰেৰণ কৰা হয় ।
উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ১২ জুলাইত কেজৰিৱালক অন্তৱৰ্তীকালীন জামিন প্ৰদান কৰে, কিন্তু চি বি আয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰাৰ বাবে তেওঁ কাৰাগাৰতে থাকিবলগীয়া হয় । অৱশেষত ৫ মাহৰো অধিক সময় কাৰাগাৰত কটোৱাৰ পিছত ২০২৪ চনৰ ১৩ ছেপ্টেম্বৰত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে তেওঁক জামিন প্ৰদান কৰে ।
অৱশ্যে এই জামিনত কিছুমান চৰ্ত আছিল । যাৰ ভিতৰত আছে চি বি আইৰ দ্বাৰা তেওঁৰ গ্ৰেপ্তাৰ সম্পৰ্কে ৰাজহুৱা বিবৃতি দিয়াত বাধা । তেওঁক দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰীৰ কাৰ্যালয়ত প্ৰৱেশ নকৰিবলৈ আৰু মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে তেওঁৰ ক্ষমতাত কোনো চৰকাৰী ফাইলত স্বাক্ষৰ নকৰিবলৈও নিৰ্দেশ দিয়া হৈছিল ।
মাত্ৰ ৪ দিনৰ পিছতে ১৭ ছেপ্টেম্বৰত কেজৰিৱালে দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰী পদৰ পৰা পদত্যাগ কৰে । তেওঁ স্পষ্ট কৰি দিয়ে যে যদি তেওঁ ৰাজহুৱা আদেশ লাভ কৰে তেন্তে তেওঁ পুনৰ ক্ষমতাৰ কথা বিবেচনা কৰিব । ২১ ছেপ্টেম্বৰত দিল্লীৰ শিক্ষা মন্ত্ৰী আতিশীয়ে দিল্লীৰ আটাইতকৈ কনিষ্ঠ মহিলা মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে ।
২০২৪ৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন :
সমগ্ৰ ভাৰত এইবছৰ ১৮ সংখ্যক সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ সাক্ষী আছিল । ভোটদানৰ বাবে যোগ্য ৯৬.৮ কোটি (৯৬৮ নিযুত) লোকৰ ভিতৰত, ৩১২ নিযুত মহিলাসহ ৬৪.২ কোটি লোকে ভোটাধিকাৰ সাব্যস্ত কৰিছিল ।
১৯ এপ্ৰিলৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ১ জুনলৈ ৪৪ দিনীয়া নিৰ্বাচনী অনুশীলনৰ পৰা সমাপ্তিৰ অন্তত ৭ টা পৰ্যায়ত ভোটগ্ৰহণ অনুষ্ঠিত হৈছিল । ৪ জুনত নিৰ্বাচনৰ ফলাফল ঘোষণা কৰা হৈছিল ।
বিজেপি নেতৃত্বাধীন এন ডি এ মিত্ৰজোঁটে নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ নেতৃত্বত একেৰাহে তৃতীয়বাৰৰ বাবে নিৰ্বাচনত জয়লাভ কৰে । অৱশ্যে বিজেপিৰ প্ৰদৰ্শন আশা কৰা ধৰণৰ নাছিল । মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰ গঠনৰ বাবে অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ তেলেগু দেশম পাৰ্টি আৰু বিহাৰৰ জনতা দল (ইউনাইটেড)ৰ ওপৰত যথেষ্ট নিৰ্ভৰ কৰিব লগা হৈছিল ।
লোকসভাৰ ৫৪৩ খন আসনৰ ভিতৰত ৪০০ খন আসনৰ ওপৰত দৃষ্টি ৰাখি বিজেপিয়ে মাত্ৰ ২৪০ খন আসন লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল আনহাতে ইয়াৰ মুখ্য অংশীদাৰ টিডিপি আৰু জেডি(ইউ)য়ে ক্ৰমান্বয়ে ১৬ আৰু ১২ খন আসন লাভ কৰিছিল । সামগ্ৰিকভাৱে, এনডিএয়ে ২৯৩ খন আসন লাভ কৰিছিল ।
২০১৯ চনত বিজেপিয়ে ৩০৩ খন আসন লাভ কৰিছিল আৰু এনডিএৰ চূড়ান্ত সংখ্যা আছিল ৩৫৩ । ইয়াৰ বিপৰীতে, কংগ্ৰেছে এইবাৰৰ নিৰ্বাচনত ৯৯ খন আসনত জয়ী হৈ এক টাৰ্ণএৰাউণ্ড ৰেকৰ্ড কৰিছে । ২০১৯ৰ নিৰ্বাচনত আসনৰ সংখ্যা ৫২ আছিল । এইবাৰ এই সংখ্যা প্ৰায় দুগুণ আছিল । যাৰ ফলত এক শক্তিশালী বিৰোধী হিচাপে কংগ্ৰেছ পুনৰ ঘূৰি আহিছে ।
একেৰাহে তৃতীয়বাৰৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ
২০২৪ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত বিজেপি নেতৃত্বাধীন এন ডি এ মিত্ৰজোঁটে জয়লাভ কৰাৰ পিছত ৯ জুনত নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে একেৰাহে তৃতীয়বাৰৰ বাবে ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰে ।
নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে শাসকীয় দলৰ প্ৰচাৰসমূহ 'মোডী কি গ্যেৰাণ্টি'ৰ ওপৰত আধাৰিত আছিল । যাৰ ফলত দলটোক ২৪০ খন আসন লাভ কৰা সহায় কৰিছিল । ই যদিও এক দুৰ্বল প্ৰদৰ্শন কিন্তু বিজেপিক শক্তিশালী মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰ গঠন কৰিবলৈ যথেষ্ট আছিল ।
৪ জুনত ফলাফল ঘোষণা হোৱাৰ তিনিদিন পিছতে মোদীয়ে ৰাষ্ট্ৰপতি দ্ৰৌপদী মুৰ্মুক ২৯৩ জন সাংসদৰ সমৰ্থনৰ কথা নিশ্চিত কৰে যাৰ পিছত তেওঁ ৯ জুনত তৃতীয়বাৰৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰে ।
বাৰাণসী লোকসভা আসনৰ পৰা তেওঁৰ ব্যক্তিগত প্ৰদৰ্শনৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে ফলাফলৰ দিনা এক আচৰিত আৰম্ভণি দেখুৱাইছিল । কিয়নো কংগ্ৰেছৰ অজয় ৰায়ক ভোট গণনাৰ প্ৰথম ঘণ্টাত আগবাঢ়ি থকা দেখা গৈছিল ।
প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে দ্বিতীয়াৰ্ধত ৰায়ক ১,৫২,৫১৩ টা ভোটৰ ব্যৱধানত পৰাস্ত কৰি অতিক্ৰম কৰিছিল । এগৰাকী শাসনত থকা প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ বাবে এয়া আছিল দ্বিতীয় সৰ্বনিম্ন বিজয়ৰ ব্যৱধান (শতাংশ পইণ্টত) আৰু মোদীৰ বাবে তেওঁৰ ২০১৯ চনৰ ৪.৫ লাখ ভোটৰ ব্যৱধানৰ তুলনাত অতি নিম্ন ।
বিজয় ভাষণত প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে ক্ষমতাত থকা দল নিৰ্বিশেষে সকলো ৰাজ্যৰ সৈতে এক উন্নত ভাৰত গঢ়ি তোলাৰ বাবে কাম কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে । তেওঁ তৃতীয় কাৰ্যকালৰ বাবে তেওঁৰ দৃষ্টিভংগীও প্ৰস্তুত কৰি কৈছিল যে এইটো ডাঙৰ সিদ্ধান্তৰ কাৰ্যকাল হ'ব আৰু দুৰ্নীতি উৎখাত কৰাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হ'ব । তেওঁ অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ আৰু বিহাৰত নিৰ্বাচনী সফলতাৰ বাবে টিডিপিৰ নেতা চন্দ্ৰবাবু নাইডু আৰু বিহাৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী নীতিশ কুমাৰ, তেওঁৰ এন ডি এৰ সহযোগীসকলক ধন্যবাদ জ্ঞাপন কৰে ।
বিৰোধী দলৰ দলপতি হিচাপে ৰাহুল গান্ধীৰ পুনৰুত্থান, সংসদত প্ৰিয়ংকাৰ আত্মপ্ৰকাশ
'শ্বেহজাদা' বুলি উপহাস কৰা আৰু 'পাপ্পু' বুলি বৰ্খাস্ত কৰা কংগ্ৰেছ নেতা ৰাহুল গান্ধীয়ে ২০২৪ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত শেষ হাঁহি মাৰে । তেওঁৰ দলে নিৰ্বাচনত পৰাজিত হ'লেও যথেষ্ট লাভ অৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল ।
গান্ধীয়ে কেৰালাৰ ৱায়ানাড় আৰু উত্তৰ প্ৰদেশৰ ৰায়বৰেলীৰ পৰা প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰে, তেওঁৰ নিকটতম প্ৰতিদ্বন্দ্বী চিপিআইৰ এনি ৰাজাৰ বিৰুদ্ধে ৩.৬৪ লাখ ভোটত দক্ষিণৰ আসনত আৰু উত্তৰে বিজেপিৰ দীনেশ প্ৰতাপ সিঙৰ বিৰুদ্ধে ৩.৯ লাখ ভোটত জয়লাভ কৰে । ৰাহুলে ৰায়বৰেলীক বাছি লয় আৰু তেওঁৰ ভগ্নী প্ৰিয়ংকাই বছৰটোৰ শেষৰ ফালে হোৱা উপ-নিৰ্বাচনত ৱায়ানাড়ৰ পৰা যুঁজ দিয়ে আৰু জয়ী হয় । ২৮ নৱেম্বৰত লোকসভাৰ সাংসদ হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰাৰ লগে লগে সংসদত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ।
কংগ্ৰেছে সাধাৰণ নিৰ্বাচনত উৎসাহী প্ৰদৰ্শনক ৰাহুল গান্ধীৰ প্ৰচাৰক কৃতিত্ব দিছিল যিয়ে মানুহৰ সমস্যা আৰু কল্যাণমূলক পদক্ষেপৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিল । দলটোৱে গান্ধীক তেওঁৰ ভাৰত জোড়ো যাত্ৰাৰ জৰিয়তে এক নতুন আখ্যান সৃষ্টি কৰাৰ বাবে প্ৰশংসা কৰে ।