অৰ্থনৈতিক সমীক্ষা: ভাৰত বিশ্বৰ এক উদীয়মান অৰ্থনৈতিক মহাশক্তি - Emerging economic superpower

India as Emerging economic superpower: ক'ভিড পৰিস্থিতিৰ বাবে বিশ্বৰ প্ৰায়বোৰ দেশেই প্ৰভাৱিত হৈছে । বিশেষকৈ অৰ্থনৈতিক ক্ষেত্ৰত শোচনীয় হৈ পৰিছে বহু দেশ । অৱশ্যে বিভিন্ন বিত্তীয় আন্তৰ্জাতিক সংস্থা আৰু শীৰ্ষ ৰেটিং প্ৰতিষ্ঠানসমূহে দাবী কৰিছে যে আগন্তুক দিনত ভাৰতক বিশ্বৰ এক উদীয়মান অৰ্থনৈতিক মহাশক্তি হিচাপে দেখা পোৱা গৈছে ।

নেশ্যনেল ডেস্ক,২৫ মে':বিশ্বজুৰি মন্দাৱস্থাৰ আশংকা হ্ৰাস পাইছে যদিও মুদ্ৰাস্ফীতিৰ উদ্বেগ আসন্ন । যি বিশ্বজুৰি বিত্তীয় স্থিৰতাৰ বিপদৰ আশংকাবোৰ পুনৰ পোহৰলৈ আনিছে । আই এম এফ, বিশ্ব বেংক আৰু বিশিষ্ট ৰেটিং সংস্থাসমূহে এই বছৰ বিশ্বব্যাপী বিকাশত অধিক হ্ৰাস হোৱাৰ ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিছে । মধ্য প্ৰাচ্যত শেহতীয়া সংঘৰ্ষ বৃদ্ধি, বিত্তীয় চাপ, নিৰন্তৰ মুদ্ৰাস্ফীতি আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যৰ মন্দাৱস্থা হৈছে বিশ্বব্যাপী বিকাশৰ বাবে ক্ষতিকাৰক বিপদাশংকা ।

বিশ্বব্যাপী অৰ্থনৈতিক দৃশ্যপটত এক সম্ভাৱ্য ঋণ সংকট দেখা দিছে । আন্তৰ্জাতিক মুদ্ৰা নিধিৰ (আইএমএফ) গ্লোবেল ডেবট মনিটৰে প্ৰতিবেদন দিছে যে মুঠ বিশ্বব্যাপী ঋণ, ব্যক্তিগত আৰু ৰাজহুৱা, ২৩৫ ট্ৰিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰলৈ বৃদ্ধি হৈছে যি বিশ্বব্যাপী জিডিপিৰ ২৩৮ শতাংশৰ সমান ।

ইফালে বিশ্বৰ জনসংখ্যাৰ আধাতকৈও অধিক লোকে এই বছৰ নিৰ্বাচনৰ সন্মুখীন হৈছে । কিন্তু এই সকলো নিৰাশাবাদৰ মাজতো ভাৰতক আন্তৰ্জাতিক সংস্থা আৰু শীৰ্ষ ৰেটিং প্ৰতিষ্ঠানসমূহে বিশ্বৰ এক উদীয়মান অৰ্থনৈতিক মহাশক্তি হিচাপে দেখা গৈছে । ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় বেংকে ইয়াৰ মাহেকীয়া অৰ্থনৈতিক পৰ্যালোচনাত কৈছে যে ভাৰত দীৰ্ঘদিন ধৰি প্ৰতীক্ষিত অৰ্থনৈতিক উৰণৰ শিখৰত আছে বুলি আশাবাদ বৃদ্ধি পাইছে । ভূ-ৰাজনৈতিক প্ৰত্যাহ্বান আৰু যোগান শৃংখলাৰ চাপৰ মাজত স্থিতিস্থাপকতা প্ৰদৰ্শন কৰি ভাৰত দ্ৰুতগতিত বিকশিত হোৱা মুখ্য অৰ্থনীতি হৈ থাকিব । অৰ্থনৈতিক সহযোগিতা আৰু উন্নয়ন সংস্থাই (অ'ইচিডি) ২০২৪ চনত বিশ্বব্যাপী বিকাশ ৩.১ শতাংশ আৰু ২০২৫ চনত ৩.২ শতাংশ হ'ব বুলি অনুমান কৰিছে ।

ভাৰত ৬.৬ শতাংশ হাৰত বৃদ্ধি হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে । যি মুখ্য উদীয়মান বজাৰৰ ভিতৰত আটাইতকৈ দ্ৰুত । আনহাতে চীন ৪.৯ শতাংশ আৰু ব্ৰাজিল ১.৯ শতাংশ হাৰত বৃদ্ধি হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে । উন্নত অৰ্থনীতিবোৰৰ ভিতৰত আমেৰিকা, ইউকে আৰু ইউৰোপৰ ক্ষেত্ৰৰ বিকাশ ক্ৰমান্বয়ে মাত্ৰ ২.৬, ০.৪ আৰু ০.৭ শতাংশ হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে ।

শেহতীয়াকৈ, আইএমএফ, বিশ্ব বেংক আৰু মুডিজ, এছ এণ্ড পি আৰু আন বহুতো ৰেটিং সংস্থাই ভাৰতৰ বিকাশক স্বীকাৰ কৰিছে । আইএমএফৰ এপ্ৰিল ২০২৪ ৱৰ্ল্ড ইকনমিক আউটলুকে ২০২৪ আৰু ২০২৫ চনত ভাৰতীয় অৰ্থনীতিৰ প্ৰত্যাশিত শক্তিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে আৰু ইয়াক শক্তিশালী ঘৰুৱা চাহিদা আৰু বৰ্ধিত কৰ্মক্ষম বয়সৰ জনসংখ্যাৰ বাবে দায়ী কৰে ।

আৰবিআইয়ে মাহেকীয়া অৰ্থনৈতিক প্ৰতিবেদনত ভাৰতত দৰিদ্ৰতা নাটকীয়ভাৱে হ্ৰাস কৰাৰ প্ৰতি বিশ্বব্যাপী পৰ্যবেক্ষকৰ মনোযোগ আলোকপাত কৰিছে । প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে তেওঁৰ নিৰ্বাচনী ৰেলীত কয় যে যোৱা ১০ বছৰত ভাৰতত ২৩ কোটি লোক দৰিদ্ৰতাৰ পৰা ওলাই আহিছে । বিশ্ব বেংকেও কৈছে যে ২০২১ চনত ক'ভিড-১৯ মহামাৰীৰ শীৰ্ষত ভাৰতৰ জনসংখ্যাৰ মাত্ৰ ১২.৯ শতাংশই দিনে ২.১৫ আমেৰিকান ডলাৰত বাস কৰিছিল, যি হৈছে চৰম দৰিদ্ৰতাৰ মানদণ্ড ।

শেহতীয়া প্ৰতিবেদন অনুসৰি ভাৰতত চৰম দৰিদ্ৰতা বিলুপ্তিৰ দিশে গৈছে । যোৱা দহ বছৰত হোৱা উন্নয়নমূলক কামৰ প্ৰতি লক্ষ্য কৰিলে দেখা যাব যে আন্তঃগাঁথনিক্ষেত্ৰত ভাৰতৰ শক্তি খণ্ডই ১০০ শতাংশ বৈদ্যুতিকৰণ লাভ কৰিছে বুলি ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ প্ৰতিবেদনত দেখা গৈছে ।

চৰকাৰী তথ্য অনুসৰি গ্ৰামাঞ্চলবোৰত এতিয়া দৈনিক ২০ ঘণ্টাই বিদ্যুৎ উপলব্ধ, আনহাতে চহৰাঞ্চলত ২৩.৫ ঘণ্টা বিদ্যুৎ উপলব্ধ । ইয়াৰ উপৰিও, ভাৰত বিশ্বৰ চতুৰ্থ সৰ্ববৃহৎ নৱীকৰণযোগ্য শক্তি উৎপাদক হৈ পৰিছে । ভাৰতে সেউজ হাইড্ৰজেন শক্তিৰ ক্ষেত্ৰত গৱেষণা আৰু উদ্ভাৱনক আক্ৰমণাত্মকভাৱে আগবঢ়াই আছে । চৰকাৰে খণ্ডটোত বিনিয়োগৰ বাবে বহুতো উদগনিমূলক আঁচনি ঘোষণা কৰিছে ।

বিশ্ব অৰ্থনৈতিক মঞ্চৰ (ডব্লিউইএফ) অনুমান অনুসৰি ২০৩০ চনৰ ভিতৰত সেউজ শক্তিয়ে ৫০ নিযুত নিযুক্তি আৰু ১ ট্ৰিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰ অৰ্থনৈতিক প্ৰভাৱত অৰিহণা যোগাব । যোৱা ১০ বছৰত ভাৰতৰ পথ আৰু ঘাইপথ খণ্ড দ্ৰুত গতিত বৃদ্ধি পাইছে । ২০২৩ৰ ডিচেম্বৰৰ শেষলৈ, ভাৰতত প্ৰায় ৬৬.৭১ লাখ কিলোমিটাৰ পথ সংযোগ আছে, যি হৈছে বিশ্বৰ দ্বিতীয় সৰ্ববৃহৎ ।

ভাৰতত ডিজিটেল বিপ্লৱ হৈছে আন এক খণ্ড য'ত দেশখনে আগবাঢ়ি গৈছে । ফ্ৰান্স, ইউএই, শ্ৰীলংকা আৰু মৰিচাছকে ধৰি ৭ খন দেশে বিত্তীয় লেনদেনৰ বাবে ভাৰতৰ ইউপিআই গ্ৰহণ কৰিছে । বিশ্বব্যাপী সৰ্বাধিক সংখ্যক ডিজিটেল লেনদেন আৰু ব্ৰডবেণ্ড সংযোগ ৯৩ শতাংশতকৈও অধিক গাঁৱলৈ গৈছে আৰু ভাৰত দ্ৰুতগতিত বিশ্বৰ এক ডিজিটেল শক্তিক্ষেত্ৰ হৈ পৰিছে ।

১৭ মে'ত উদ্যোগ সংস্থা চিআইআইৰ বাৰ্ষিক সন্মিলনত ভাষণ প্ৰদান কৰি দেশত বিত্ত মন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণেও ভাৰতৰ বিভিন্ন পদক্ষেপৰ বৰ্ণনা কৰিছে ।

ইফালে এছ এণ্ড পিৰ প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে ২০৩১ চনৰ ভিতৰত ভাৰতীয় উপভোক্তা বজাৰ দুগুণ হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । ভাৰতত খাদ্যৰ ওপৰত উপভোক্তা ব্যয় ১.৪ ট্ৰিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰলৈ বৃদ্ধি হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে । এই সকলোবোৰে সূচায় যে যোৱা এক দশকত ভাৰত বিশ্বব্যাপী বিনিয়োগকাৰী, নীতি নিৰ্ধাৰক আৰু ব্যৱসায়ৰ আগ্ৰহ আকৰ্ষণ কৰি বিশ্বৰ দৃশ্যপটত এক বিশিষ্ট প্ৰতিদ্বন্দ্বী হৈ পৰিছে । বেছিভাগ উদীয়মান বজাৰ অৰ্থনীতিৰ দুগুণতকৈ অধিক বিকাশৰ হাৰৰ সৈতে কম শুল্ক, কম শ্ৰমিক ব্যয়, ভাৰত চৰকাৰৰ দ্বাৰা বিশেষ উদগনি বিনিয়োগকাৰীসকলৰ বাবে এক মুখ্য আকৰ্ষণ হৈ থাকিব ।

লগতে পঢ়ক :ভাৰতত সীমান্তৰ সন্ত্ৰাসবাদৰ প্ৰতি সহনশীলতা অতি কম: এছ জয়শংকৰ - EAM Jaishankar On Terrorism