நாட்டில் நகர நிர்வாகம் தடம் புரண்டுள்ளது. மக்களின் தேவைகளுக்கும் நகராட்சிகளின் செயல்பாட்டிற்கும் இடையில் ஒரு வெற்றிடம் இருப்பதாக தெரிகிறது. நகர்ப்புற பிரச்னைகளை பற்றி ஆராயும் மும்பையைச் சேர்ந்த 'பிரஜா பவுண்டேஷன்' என்ற தன்னார்வ தொண்டு நிறுவனம் நாடு முழுவதும் உள்ள 40 நகராட்சிகள், நகரங்களில் ஆய்வு ஒன்றை நடத்தி, சிறந்த நிர்வாகத்தின் அடிப்படையில் தர அளவுகளை வெளியிட்டுள்ளது. இந்த பட்டியலில் ஒடிஸா மாநிலம் முதலிடத்திலும், மகாராஷ்டிரா, சத்தீஸ்கர், கேரளா, மத்தியப் பிரதேசம் ஆகியவை அடுத்தடுத்த இடங்களில் உள்ளன. ஆந்திரா 15ஆவது இடத்திலும், தெலங்கானா 19ஆவது இடத்திலும் உள்ளன.
18 செயல்பாடுகளை எந்த நகராட்சியும் மேற்கொள்ளவில்லை:
நகராட்சி உறுப்பினர்களின் செயல்பாடு, மன்றத்தில் பின்பற்றும் வழிமுறை, பங்கேற்பு, சிக்கலைத் தீர்ப்பதற்கு அமைக்கப்பட்ட வழிமுறை, பொருளாதார பரவலாக்கம் போன்ற காரணிகளின் அடிப்படையில் தரவரிசை, மாநிலங்களின் தரவரிசை நிலைகள் தீர்மானிக்கப்படுகின்றன. அந்த வரிசையில், எந்த மாநிலமும் நூறு மதிப்பெண்களின் அடிப்படையில் 60ஐ கூட எட்டவில்லை. இது நாட்டின் நகராட்சி நிர்வாகத்தின் குறைபாடுகள், குடிமைப்பணி அமைப்புகளின் தோல்விகளை வெளிப்படுத்துகிறது. 74ஆவது திருத்தத்தின் 12ஆவது அட்டவணையில் பரிந்துரைக்கப்பட்ட 18 செயல்பாடுகளை எந்த நகராட்சியும் முழுமையாக செயல்படுத்தவில்லை என்பது மீண்டும் தெளிவாகியுள்ளது.
பிரச்னைகளின் இருப்பிடமாக நகராட்சிகள் அரசியலமைப்பில் கூறப்பட்டுள்ளபடி, நகராட்சிகளுக்கு சுயாட்சி இல்லை. 74ஆவது அரசியலமைப்பு திருத்தத்தின் நோக்கத்தை மாநில அரசுகள் தொடர்ந்து சேதப்படுத்தியுள்ளன. நகராட்சியின் செயல்பாடுகள் தொடர்பான பல அதிகாரங்களை மாநிலங்கள் தக்க வைத்துக் கொண்டுள்ளன. மாநில அரசுகளுக்கும் நகராட்சிகளுக்கும் இடையில் நிதி விநியோகம் ஆக்கப்பூர்வமாக செய்யப்பட வேண்டும் என்று அரசியலமைப்பு கூறுகிறது. இந்த செயல்முறை முழுவதும் மாநில நிதி ஆணையத்தின் மேற்பார்வையின் கீழ் நடைபெற வேண்டும் என்றும் தெளிவுபடுத்தப்பட்டது. சொத்து வரிகளை தள்ளுபடி செய்தல், அரசியல் தேவைகளை கருத்தில் கொண்டு சில செயல்பாடுகளை தவிர்ப்பது போன்ற அரசு நடவடிக்கைகள் நகராட்சி வருவாயை கடுமையாக பாதிக்கின்றன.
சுதந்திரத்தை இழக்கும் நகராட்சி நிர்வாகம்:
குடிநீர் வழங்கல், தெரு விளக்குகள், சுகாதாரம், சாலைகள், போக்குவரத்து, திடக்கழிவு மேலாண்மை போன்ற அடிப்படை சேவைகளை கூட நகராட்சிகளால் முழுமையாக மற்றும் திருப்திகரமான முறையில் செய்ய முடியவில்லை. குடிசைப்பகுதிகள் படிப்படியாக விரிவடைவது மற்றொரு பெரிய பிரச்னையாக மாறியுள்ளது. அரசியலமைப்பால் கூறப்பட்ட செயல்பாடுகள் ஒவ்வொன்றாக நகராட்சிகளின் கைகளில் இருந்து நழுவுகின்றன. மாநில அரசாங்கங்களால் அமைக்கப்பட்ட கழிவு நீர் சுத்திகரிப்பு வாரியங்கள், நீர் வாரியங்கள், நகர்ப்புற மேம்பாடு போன்ற பல்வேறு துறைகள் நகராட்சிகளின் செயல்பாடுகளை செய்து வருகின்றன. ஆந்திர மாநில நகராட்சிகள் ஏழு செயல்பாடுகளையும், தெலங்கானா நகராட்சிகள் நான்கு செயல்பாடுகளையும் மட்டுமே செய்கின்றன. ஜனநாயக நிர்வாகத்தின் மூன்றாம் அடுக்கு என வர்ணிக்கப்படும் இந்த அமைப்புகள் தங்கள் சுதந்திரத்தை இழந்து வருகின்றன.
நகராட்சிகளுக்கு தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட உறுப்பினர்கள், மேயர்களுக்கு அதிகாரங்கள் குறைவாகவே உள்ளன. ஆளுகைக்கான முழு அதிகாரங்களும் ஆணையாளரிடம் உள்ளன. நகர்ப்புற நிர்வாக செயல்பாட்டில் மக்கள் பங்கேற்பது மிக முக்கியமானது. மறுபுறம், நகராட்சியின் நிர்வாகத்தில் மக்களின் ஆர்வம் தொடர்ந்து குறைந்து வருகிறது. நகராட்சித் தேர்தலில் வாக்குப்பதிவு மிகக் குறைவாகவே உள்ளது. வார்டு குழுக்களை அமைப்பது நிர்வாகத்தில் பொதுமக்களின் பங்களிப்பை ஊக்குவிக்கிறது. பல நகராட்சிகளில் வார்டு குழுக்கள் இல்லை. குறை தீர்க்கும் வழிமுறைகள் என்பது நகர்ப்புற நிர்வாகத்தின் மற்றொரு முக்கிய அமைப்பு. அந்த அமைப்பும் சரியாக இயங்கவில்லை. நிதி மற்றும் செயல்பாடுகள் முக்கிய பங்கு வகிக்கின்றன. திறமையான மனித வளங்களின் பற்றாக்குறை நகர்ப்புற நிர்வாகத்துக்கு தீங்கு விளைவிக்கும். பல்வேறு நகராட்சிகளில் அனுமதிக்கப்பட்ட பதவிகள் நிரப்பப்படவில்லை. ஊழியர்களை பணியமர்த்த நகராட்சிகளுக்கு சுதந்திரம் இல்லை.
நகராட்சி நிர்வாகத்துக்கு முழு அதிகாரம்:
ஜனநாயக நிர்வாகத்தின் மூன்றாம் அடுக்கான நகராட்சிகள், சிறந்த நகர்ப்புற நிர்வாகமாக செயல்பட வேண்டுமென்றால் முழு சுயாட்சியைக் கொண்டிருக்க வேண்டும். முடிவெடுக்கும் சுதந்திரம் நகராட்சி ஊழியர்களுக்கு வழங்க வேண்டும். அரசியலமைப்பின் 12ஆவது அட்டவணையில் பரிந்துரைக்கப்பட்ட 18 செயல்பாடுகளில் நகராட்சி நிர்வாகத்துக்கு முழு அதிகாரம் வழங்க வேண்டும். தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட மக்கள் பிரதிநிதிகளுக்கு நகராட்சி நிர்வாகத்தில் முறையான பயிற்சி அளிக்க வேண்டும். வேலை வாய்ப்புகளில் நகராட்சிகளுக்கு முழு அதிகாரம் இருக்க வேண்டும். மேயர், கவுன்சிலரை திரும்பப்பெறும் உரிமை மக்களுக்கு இருக்க வேண்டும். மாநிலங்களுக்கு மத்திய அரசு வரிகளில் ஒரு பங்கை வழங்குவது போல், மாநிலங்கள் நகராட்சிகளுக்கு வரிகளில் ஒரு பங்கை வழங்க வேண்டும். அப்போதுதான் நகராட்சிகளின் நிதி ஒருங்கிணைப்பு சாத்தியமாகும்.
நகராட்சிக்கு சொத்து வரி, பயன்பாட்டு கட்டணங்கள், திருத்தங்கள் மீது முழு அதிகாரம் வழங்க வேண்டும். நகர்ப்புற நிர்வாகத்தின் அனைத்து துறைகளிலும் செயல்திறனை மேம்படுத்துவதற்கும், திறமையான குடிமை சேவைகளை வழங்குவதற்கும், வெளிப்படைத்தன்மை மற்றும் குடிமக்களுக்கு விரைவான தகவல் வழங்குவதற்கும் இ-ஆளுமை பங்களிக்கிறது. இது சிறந்த நகர்ப்புற நிர்வாகத்துடன் பிரிக்கமுடியாத வகையில் இணைக்கப்பட்டுள்ளது. அதை கருத்தில் கொண்டு சிறந்த முடிவுகள் எடுக்கப்படும்போது தான், நகராட்சிகள் மற்றும் நகரங்கள் முன்னேறும்.