ETV Bharat / sukhibhava

World Lung Cancer Day: ਜਾਣੋ ਵਿਸ਼ਵ ਫੇਫੜੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ

ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ 'ਵਿਸ਼ਵ ਫੇਫੜੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ' ਹਰ ਸਾਲ 1 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕੈਂਸਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

World Lung Cancer Day
World Lung Cancer Day
author img

By

Published : Aug 1, 2023, 8:53 AM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ 1.7 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ 85% ਕੇਸ ਤੰਬਾਕੂ ਦੇ ਸੇਵਨ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਵਰਗੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਨਸ਼ਿਆਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਸਬੈਸਟਸ ਜਾਂ ਰੇਡੋਨ ਗੈਸ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘਾਤਕ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵ ਫੇਫੜੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ: ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2012 ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫਾਰ ਸਟੱਡੀ ਆਫ਼ ਲੰਗ ਕੈਂਸਰ (IASLC) ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਨ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਚੈਸਟ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਫੋਰਮ ਆਫ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਰੈਸਪੀਰੇਟਰੀ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ (FIRS) ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। IASLC ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 1 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। WHO ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2020 ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੇ 1.8 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਲਈ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਦੋ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:

  • ਸਮਾਲ ਸੈੱਲ ਲੰਗ ਕੈਂਸਰ (SCLC)
  • ਗੈਰ-ਛੋਟੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ (NSCLS)

ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣ:

  • ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਪਸਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
  • ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਫ਼ ਜਾਂ ਖੂਨ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਖੰਘ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
  • ਇਸ ਨਾਲ ਥਕਾਵਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨਹੀ ਲੱਗਦੀ।
  • ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ, ਘਰਘਰਾਹਟ ਅਤੇ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
  • ਹੋਰ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਭਾਰ ਘਟਣਾ, ਖੁਰਦਰਾਪਣ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ 1.7 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ 85% ਕੇਸ ਤੰਬਾਕੂ ਦੇ ਸੇਵਨ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਵਰਗੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਨਸ਼ਿਆਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਸਬੈਸਟਸ ਜਾਂ ਰੇਡੋਨ ਗੈਸ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘਾਤਕ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵ ਫੇਫੜੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ: ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2012 ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫਾਰ ਸਟੱਡੀ ਆਫ਼ ਲੰਗ ਕੈਂਸਰ (IASLC) ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਨ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਚੈਸਟ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਫੋਰਮ ਆਫ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਰੈਸਪੀਰੇਟਰੀ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ (FIRS) ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। IASLC ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 1 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। WHO ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2020 ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੇ 1.8 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਲਈ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਦੋ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:

  • ਸਮਾਲ ਸੈੱਲ ਲੰਗ ਕੈਂਸਰ (SCLC)
  • ਗੈਰ-ਛੋਟੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ (NSCLS)

ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣ:

  • ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਪਸਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
  • ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਫ਼ ਜਾਂ ਖੂਨ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਖੰਘ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
  • ਇਸ ਨਾਲ ਥਕਾਵਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨਹੀ ਲੱਗਦੀ।
  • ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ, ਘਰਘਰਾਹਟ ਅਤੇ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
  • ਹੋਰ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਭਾਰ ਘਟਣਾ, ਖੁਰਦਰਾਪਣ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ।
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.