ਹੈਦਰਾਬਾਦ: IVF ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ। ਆਈਵੀਐਫ ਨੂੰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦਵਾਈ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਵਾਲ ਅਤੇ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਆਈਵੀਐਫ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 25 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਬਾਂਝਪਨ ਅਤੇ ਆਈਵੀਐਫ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤੱਥਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰੂਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ IVF ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ: IVF ਨੂੰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦਵਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਦਭੁਤ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਧਿਅਮਾਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਈਵੀਐਫ ਦੁਆਰਾ 50 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, 10 ਨਵੰਬਰ 1977 ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਲੈਸਲੀ ਬ੍ਰਾਊਨ ਨਾਂ ਦੀ ਔਰਤ ਨੇ ਡਾਕਟਰ ਪੈਟ੍ਰਿਕ ਸਟੈਪਟੋ ਅਤੇ ਰੌਬਰਟ ਐਡਵਰਡਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਨ ਵਿਟਰੋ ਫਰਟੀਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (ਆਈਵੀਐਫ) ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 25 ਜੁਲਾਈ 1978 ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਟੈਸਟ-ਟਿਊਬ ਬੇਬੀ ਲੁਈਸ ਬ੍ਰਾਊਨ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ 25 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ IVF ਦਿਵਸ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰੂਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ IVF ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ: ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਰ 6 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਂਝਪਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁੱਲ ਬਾਲਗ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 17.5% ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਾਂਝਪਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਈਵੀਐਫ ਜਾਂ ਇਨ ਵਿਟਰੋ ਫਰਟੀਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ ਕੁਦਰਤੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਗੋਂ ਕਈ ਹੋਰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਮੈਡੀਕਲ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
ਵਿਸ਼ਵ IVF ਦਿਵਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼: ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਈਵੀਐਫ ਕੇਂਦਰ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕ ਭੰਬਲਭੂਸੇ, ਸਮਾਜ ਕੀ ਕਹੇਗਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਸਲਾਹ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਆਈਵੀਐਫ ਦਿਵਸ ਨਾ ਸਿਰਫ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿਸ਼ਵ ਆਈਵੀਐਫ ਦਿਵਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ।
ਆਈਵੀਐਫ ਕੀ ਹੈ?: ਬਾਂਝਪਨ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ 35 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੀ ਔਰਤ ਸਾਧਾਰਨ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਜਾਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਰਦ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸ਼ੁਕ੍ਰਾਣੂ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਬਾਂਝਪਨ ਜਾਂ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਦੀ ਅਸਮਰੱਥਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਈਵੀਐਫ ਜਾਂ ਇਨ ਵਿਟਰੋ ਫਰਟੀਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰਜਨਨ ਤਕਨੀਕ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਟੈਸਟ ਟਿਊਬ ਬੇਬੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਵਿੱਚ ਪਰਿਪੱਕ ਅੰਡੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਕ੍ਰਾਣੂ ਨਾਲ ਉਪਜਾਊ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਪਜਾਊ ਅੰਡੇ (ਭਰੂਣ) ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪੂਰੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤੇ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ 'ਚ ਇਸ ਦਵਾਈ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਤਰੱਕੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ IVF ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਰੀਕੇ ਵਰਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਸਗੋਂ ਇਸਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਥੇ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ IVF ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਭਾਵ, ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਹਮੇਸ਼ਾ 100% ਨਤੀਜੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅਸਫਲ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
