ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਬੋਲ਼ੇਪਣ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਸੁਣਨ ਦੀ ਅਯੋਗਤਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਜਾਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ "World Hearing Day" ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
World Hearing Day "ਸਾਰਿਆ ਲਈ ਕੰਨ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ" ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 1.5 ਬਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਬੋਲੇਪਣ ਜਾਂ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਣ 'ਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਸੁਣਨ ਦੇ ਵਿਕਾਰ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ 2050 ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 2.5 ਬਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਜਾਂ ਹਰ 4 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਨਾਬਾਲਗ ਵਿਅਕਤੀ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਨਾ ਅਤੇ ਵਧਦਾ ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ 'ਚੋਂ ਇਕ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ 'ਤੇ ਕੋਈ ਠੋਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਸਾਲ 2050 ਤੱਕ ਲਗਭਗ 70 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੰਨਾਂ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦੇਖਭਾਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।
ਬੋਲੇਪਣ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸਾਲ 2007 ਵਿੱਚ 'ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਨ ਦੇਖਭਾਲ ਦਿਵਸ' ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਣਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਰਕਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਈ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਸੰਭਵ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 2016 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਨਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ‘ਵਿਸ਼ਵ ਸੁਣਵਾਈ ਦਿਵਸ’ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 27,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਬੋਲ਼ੇ ਜਾਂ ਘੱਟ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸਹੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਦੇਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਐਡਵਾਂਸ ਸੁਣਨ ਵਾਲੀ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬੱਚੇ ਸਗੋਂ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਉਪਰਾਲੇ: ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਫਾਰ ਪ੍ਰੀਵੈਨਸ਼ਨ ਐਂਡ ਕੰਟਰੋਲ ਆਫ ਡੈਫਨੇਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹੈਲਥ ਮਿਸ਼ਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਸੱਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੁਣਨਯੋਗ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ, ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਬੋਲੇਪਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਛੇਤੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ, ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਘਾਟ ਵਾਲੇ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰੀ ਪੁਨਰਵਾਸ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਬੁਢਾਪਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨਾੜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੋਲੇਪਣ ਜਾਂ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬੋਲੇਪਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ 60 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ 33 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦ ਕਿ 74 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 50 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਦਾ ਰੌਲਾ, ਈਅਰਫੋਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ, ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਗੀਤ ਸੁਣਨਾ, ਦੁਰਘਟਨਾ ਜਾਂ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ, ਕੰਨ ਦੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਬੀਮਾਰੀ ਅਤੇ ਵੰਸ਼ ਆਦਿ ਕਈ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਘਟਣ ਜਾਂ ਬੋਲੇਪਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- Sleep Deprivation: ਸਾਵਧਾਨ!... ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਣਗਹਿਲੀ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ 'ਤੇ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਹ ਅਸਰ
