ETV Bharat / sukhibhava

World Head Injury Awareness Day: ਜਾਣੋ, ਸਿਰ 'ਚ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ ਬਚਾਅ

ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਨੂੰ ਹਲਕੇ 'ਚ ਨਾ ਲਓ। ਕਿਉਕਿ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੱਟਾਂ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 20 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

World Head Injury Awareness Day
World Head Injury Awareness Day
author img

By

Published : Mar 20, 2023, 5:47 AM IST

ਵੱਡੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਖੇਡਦੇ ਜਾਂ ਛਾਲ ਮਾਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 20 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਉਪਾਅ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦੁਰਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਲੱਗੀ ਸੱਟ ਕਈ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸੱਟ ਭਾਵੇਂ ਗੰਭੀਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਾਧਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।

ਹਰ ਸਾਲ 20 ਮਾਰਚ ਨੂੰ "ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਦਿਵਸ" ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸੱਟ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਗੰਭੀਰ ਖ਼ਤਰਿਆਂ, ਪੀੜਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ ਹੈ। ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕਿਉਂ ਹੈ?: ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਡਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੜਕ ਜਾਂ ਹੋਰ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਪੀੜਤ ਲਈ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਅਪਾਹਜਤਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੱਟ ਨੂੰ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਿਰ ਦੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਖੁਰਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕ੍ਰੇਨਲ ਫ੍ਰੈਕਚਰ, ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਸੱਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਖੂਨ ਵਗਣਾ ਜਾਂ ਸੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਟ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਪੀੜਤ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ ਅਤੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਦੇਖਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਨਸਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਪੀੜਤ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਦਾ ਸਥਾਈ ਜਾਂ ਅਸਥਾਈ ਨੁਕਸਾਨ, ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਪਾਹਜਤਾ, ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਜਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਉਸਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਕਈ ਵਾਰ ਉਸਦੀ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ, ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਚਲੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਸਿਰ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਪੀੜਤ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਸਤੂ ਨਾਲ ਸਿਰ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਜਾਂ ਟਕਰਾਉਣ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਿਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਂ ਬਾਹਰੋਂ ਕੋਈ ਖੂਨ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਜ਼ਖ਼ਮ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਦੂਸਰਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੱਟ, ਖੋਪੜੀ ਦੀ ਹੱਡੀ ਦਾ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਅਤੇ ਚੀਰ, ਸੱਟ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਕਾਰਨ, ਖੇਡਾਂ ਦੌਰਾਨ ਜਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਤੰਤੂਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਮੇਟੋਮਾ, ਹੈਮਰੇਜ, ਕੰਨਕਸ਼ਨ, ਐਡੀਮਾ, ਖੋਪੜੀ ਦਾ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਆਦਿ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀਆਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਖੇਡਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੋਟਰ ਅਤੇ ਵਾਹਨ-ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ, ਡਿੱਗਣ, ਆਮ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਸਿਰ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣਾ, ਖੇਡਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ: ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਕਰੀਬ 80,000 ਲੋਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਲਗਭਗ 13% ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਹਰ 4 ਮਿੰਟ 'ਚ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਇਕ ਮੌਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ 7 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੌਤ ਦਾ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣ, ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਅਤੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ 'ਚ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਸੱਟਾਂ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਖਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਇਹ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਸਿਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਜਾਣ ਜਾਂ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਵੀ ਸਿਰ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਤੱਥਾਂ ਬਾਰੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਸਕਣ। ਸਿਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਸਕਣ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਸਕਣ ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਣਾ ਹੈ: ਸਾਡੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਜਾਂ ਆਦਤਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਨ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਵੀ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।

  • ਕਾਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੀਟ ਬੈਲਟ ਲਗਾਓ। ਜੇ ਵਾਹਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਸੀਟ ਬੈਲਟ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਵਾਹਨ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੀਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
  • ਸਕੂਟਰ, ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੋ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਹੈਲਮੇਟ ਪਾਓ।
  • ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਾਹਨ ਨੂੰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਨਾ ਕਰੋ।
  • ਜੇਕਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗ ਹਨ ਤਾਂ ਬਾਥਰੂਮ ਅਤੇ ਪੌੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ ਅਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ, ਬੈਠਣ ਜਾਂ ਤੁਰਨ ਵੇਲੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ।
  • ਕਦੇ ਵੀ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਗੱਡੀ ਨਾ ਚਲਾਓ।
  • ਸੰਕਟਕਾਲਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ।
  • ਭਾਵੇਂ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਗੰਭੀਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਹਲਕੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਹਲਕੇ ਵਿਚ ਨਾ ਲਓ। ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਓ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬੇਹੋਸ਼ੀ, ਉਲਝਣ, ਜਾਂ ਭਟਕਣਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- Cancer Patient: ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਕਦਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ, ਜਾਣੋ

ਵੱਡੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਖੇਡਦੇ ਜਾਂ ਛਾਲ ਮਾਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 20 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਉਪਾਅ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦੁਰਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਲੱਗੀ ਸੱਟ ਕਈ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸੱਟ ਭਾਵੇਂ ਗੰਭੀਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਾਧਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।

ਹਰ ਸਾਲ 20 ਮਾਰਚ ਨੂੰ "ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਦਿਵਸ" ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸੱਟ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਗੰਭੀਰ ਖ਼ਤਰਿਆਂ, ਪੀੜਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ ਹੈ। ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕਿਉਂ ਹੈ?: ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਡਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੜਕ ਜਾਂ ਹੋਰ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਪੀੜਤ ਲਈ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਅਪਾਹਜਤਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੱਟ ਨੂੰ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਿਰ ਦੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਖੁਰਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕ੍ਰੇਨਲ ਫ੍ਰੈਕਚਰ, ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਸੱਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਖੂਨ ਵਗਣਾ ਜਾਂ ਸੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਟ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਪੀੜਤ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ ਅਤੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਦੇਖਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਨਸਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਪੀੜਤ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਦਾ ਸਥਾਈ ਜਾਂ ਅਸਥਾਈ ਨੁਕਸਾਨ, ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਪਾਹਜਤਾ, ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਜਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਉਸਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਕਈ ਵਾਰ ਉਸਦੀ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ, ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਚਲੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਸਿਰ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਪੀੜਤ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਸਤੂ ਨਾਲ ਸਿਰ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਜਾਂ ਟਕਰਾਉਣ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਿਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਂ ਬਾਹਰੋਂ ਕੋਈ ਖੂਨ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਜ਼ਖ਼ਮ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਦੂਸਰਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੱਟ, ਖੋਪੜੀ ਦੀ ਹੱਡੀ ਦਾ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਅਤੇ ਚੀਰ, ਸੱਟ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਕਾਰਨ, ਖੇਡਾਂ ਦੌਰਾਨ ਜਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਤੰਤੂਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਮੇਟੋਮਾ, ਹੈਮਰੇਜ, ਕੰਨਕਸ਼ਨ, ਐਡੀਮਾ, ਖੋਪੜੀ ਦਾ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਆਦਿ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀਆਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਖੇਡਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੋਟਰ ਅਤੇ ਵਾਹਨ-ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ, ਡਿੱਗਣ, ਆਮ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਸਿਰ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣਾ, ਖੇਡਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ: ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਕਰੀਬ 80,000 ਲੋਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਲਗਭਗ 13% ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਹਰ 4 ਮਿੰਟ 'ਚ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਇਕ ਮੌਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ 7 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੌਤ ਦਾ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣ, ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਅਤੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਰ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ 'ਚ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਸੱਟਾਂ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਖਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਇਹ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਸਿਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਜਾਣ ਜਾਂ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਵੀ ਸਿਰ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਤੱਥਾਂ ਬਾਰੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਸਕਣ। ਸਿਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਸਕਣ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਸਕਣ ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਣਾ ਹੈ: ਸਾਡੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਜਾਂ ਆਦਤਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਨ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਵੀ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।

  • ਕਾਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੀਟ ਬੈਲਟ ਲਗਾਓ। ਜੇ ਵਾਹਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਸੀਟ ਬੈਲਟ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਵਾਹਨ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੀਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
  • ਸਕੂਟਰ, ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੋ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਹੈਲਮੇਟ ਪਾਓ।
  • ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਾਹਨ ਨੂੰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਨਾ ਕਰੋ।
  • ਜੇਕਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗ ਹਨ ਤਾਂ ਬਾਥਰੂਮ ਅਤੇ ਪੌੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ ਅਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ, ਬੈਠਣ ਜਾਂ ਤੁਰਨ ਵੇਲੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ।
  • ਕਦੇ ਵੀ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਗੱਡੀ ਨਾ ਚਲਾਓ।
  • ਸੰਕਟਕਾਲਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ।
  • ਭਾਵੇਂ ਸਿਰ ਦੀ ਸੱਟ ਗੰਭੀਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਹਲਕੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਹਲਕੇ ਵਿਚ ਨਾ ਲਓ। ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਓ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬੇਹੋਸ਼ੀ, ਉਲਝਣ, ਜਾਂ ਭਟਕਣਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- Cancer Patient: ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਕਦਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ, ਜਾਣੋ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.