ETV Bharat / sukhibhava

Dengue Symptoms: ਡੇਂਗੂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਪਰ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗੇਟਿਵ, ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ - ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 100 ਵਿੱਚੋਂ 70 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡੇਂਗੂ ਟੈਸਟ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾਕਟਰ ਐਨਐਸ ਬਿਸ਼ਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਨ।

Etv Bharat
Etv Bharat
author img

By

Published : Sep 21, 2022, 12:56 PM IST

ਦੇਹਰਾਦੂਨ: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ 19 ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਲੱਛਣ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਚਿੰਤਾ 'ਚ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।

ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਸੂਬੇ 'ਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਸਮੇਤ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਸਮੇਤ ਨੇੜਲੇ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਖਚਾਖਚ ਭਰੇ ਪਏ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 100 ਵਿੱਚੋਂ 70 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡੇਂਗੂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਡਾਕਟਰ ਐਨਐਸ ਬਿਸ਼ਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹਰ ਦੂਜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਬੁਖਾਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। 10 ਵਿੱਚੋਂ 9 ਮਰੀਜ਼ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਬੁਖਾਰ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਹਨ ਪਰ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।

ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾਕਟਰ ਐਨਐਸ ਬਿਸ਼ਟ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸਭ ਕੋਵਿਡ 19 ਕਾਰਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਵਾਇਰਲ ਬੁਖਾਰ ਬਹੁਤੇ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹਨ ਪਰ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡੇਂਗੂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਇਲਾਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਰੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਨਾ ਵਰਤੀ ਜਾਵੇ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹੋਣ ਤਾਂ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਹੀ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ: ਡਾ. ਬਿਸ਼ਟ ਅਨੁਸਾਰ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਸਹੀ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਲਾਗ ਜਾਂ ਟਾਈਪ 2 ਅਤੇ 4 ਦੀ ਲਾਗ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਮੁੜ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਾਰੇ ਡਾਕਟਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਦੂਜੀ ਜਾਂ ਤੀਜੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਜੇਕਰ S-1 ਟੈਸਟ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੇ ਬੁਖਾਰ ਉਤਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਬੁਖਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆਵੇਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਐਂਟੀਜੇਨ ਟੈਸਟ 7 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਨੈਗੇਟਿਵ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਟੈਸਟ 7 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨੈਗੇਟਿਵ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਕਾਰਨ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਸਹੀ ਮਿਆਦ ਦਾ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਣਾ ਹੈ।

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਬੇਚੈਨੀ, ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਉਲਟੀਆਂ, ਜੀਅ ਕੱਚਾ ਹੋਣਾ, ਸੁਸਤੀ, ਚਮੜੀ ਦੀ ਹਲਕੀ ਲਾਲੀ (ਧੱਫੜ) ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਫੈਲਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਹਨ।

ਡੇਂਗੂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕੋ: ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਖੜ੍ਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਕੂਲਰ 'ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਕੱਢਦੇ ਰਹੋ। ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਟਾਇਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਸਫਾਈ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿਓ। ਪੂਰੀ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ। ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਮੱਛਰਦਾਨੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ: ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਖਾ ਕੇ ਬਣਾਓ ਆਪਣੇ ਵਾਲ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ

ਦੇਹਰਾਦੂਨ: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ 19 ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਲੱਛਣ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਚਿੰਤਾ 'ਚ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।

ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਸੂਬੇ 'ਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਸਮੇਤ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਸਮੇਤ ਨੇੜਲੇ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਖਚਾਖਚ ਭਰੇ ਪਏ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 100 ਵਿੱਚੋਂ 70 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡੇਂਗੂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਡਾਕਟਰ ਐਨਐਸ ਬਿਸ਼ਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹਰ ਦੂਜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਬੁਖਾਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। 10 ਵਿੱਚੋਂ 9 ਮਰੀਜ਼ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਬੁਖਾਰ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਹਨ ਪਰ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।

ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾਕਟਰ ਐਨਐਸ ਬਿਸ਼ਟ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸਭ ਕੋਵਿਡ 19 ਕਾਰਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਵਾਇਰਲ ਬੁਖਾਰ ਬਹੁਤੇ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹਨ ਪਰ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡੇਂਗੂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਇਲਾਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਰੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਨਾ ਵਰਤੀ ਜਾਵੇ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹੋਣ ਤਾਂ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਹੀ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ: ਡਾ. ਬਿਸ਼ਟ ਅਨੁਸਾਰ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਸਹੀ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਲਾਗ ਜਾਂ ਟਾਈਪ 2 ਅਤੇ 4 ਦੀ ਲਾਗ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਮੁੜ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਾਰੇ ਡਾਕਟਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਦੂਜੀ ਜਾਂ ਤੀਜੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਜੇਕਰ S-1 ਟੈਸਟ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੇ ਬੁਖਾਰ ਉਤਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਬੁਖਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆਵੇਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਐਂਟੀਜੇਨ ਟੈਸਟ 7 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਨੈਗੇਟਿਵ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਟੈਸਟ 7 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨੈਗੇਟਿਵ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਕਾਰਨ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਸਹੀ ਮਿਆਦ ਦਾ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਣਾ ਹੈ।

ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਬੇਚੈਨੀ, ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਉਲਟੀਆਂ, ਜੀਅ ਕੱਚਾ ਹੋਣਾ, ਸੁਸਤੀ, ਚਮੜੀ ਦੀ ਹਲਕੀ ਲਾਲੀ (ਧੱਫੜ) ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਫੈਲਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਹਨ।

ਡੇਂਗੂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕੋ: ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਖੜ੍ਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਕੂਲਰ 'ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਕੱਢਦੇ ਰਹੋ। ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਟਾਇਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਸਫਾਈ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿਓ। ਪੂਰੀ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ। ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਮੱਛਰਦਾਨੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ: ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਖਾ ਕੇ ਬਣਾਓ ਆਪਣੇ ਵਾਲ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.