ਨਿਊਯਾਰਕ [ਅਮਰੀਕਾ]: ਵੇਲ ਕਾਰਨੇਲ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਚਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਪ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨੇਚਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ ਵਿੱਚ 9 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਔਟਿਜ਼ਮ ਵਾਲੇ 299 ਲੋਕ ਅਤੇ 907 ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਨਵੇਂ ਉਪਲਬਧ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਦਾ ਲਾਭ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਔਟਿਜ਼ਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਵਹਾਰਕ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕਨੈਕਸ਼ਨਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਯੋਗਤਾ, ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਦੁਹਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਅੜੀਅਲ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲੱਭੇ।
ਕੀ ਹੈ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ?: ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਅਪਾਹਜਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਗੁਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ: ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੁਝ ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਔਟਿਸਟਿਕ ਡਿਸਆਰਡਰ, ਐਸਪਰਜਰ ਸਿੰਡਰੋਮ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਵਿਕਾਸ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਗਾੜ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੀ ਨਾਂ ਹੇਠ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਨਾਮ ਸਨ:
- ਔਟਿਸਟਿਕ ਡਿਸਆਰਡਰ ਜਾਂ ਕਲਾਸਿਕ ਔਟਿਜ਼ਮ
- ਵਿਆਪਕ ਵਿਕਾਸ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਗਾੜ
- ਐਸਪਰਜਰ ਸਿੰਡਰੋਮ
ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। UCSF ਦੀ ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ 50 ਫੀਸਦੀ ਮਾਵਾਂ 'ਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ ਪਾਏ ਗਏ।
ਔਟਿਜ਼ਮ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣ:
- ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ।
- ਇੱਕੋਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਉਣਾ।
- ਬੁਲਾਉਣ 'ਤੇ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ।
- ਇਕੱਲੇ ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ।
- ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ।
- ਇੱਕੋਂ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਰਹਿਣ ਲਈ।
- ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਪੀੜਿਤ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਮਝਣਾ।
ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਕਰਦੇ ਅਨੁਭਵ: ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਮਾਜਿਕ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਦੁਹਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਇਲਾਜਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸਹਿਮਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਹਿ-ਸੀਨੀਅਰ ਲੇਖਕ ਡਾ.ਕੋਨੋਰ ਲਿਸਟਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਸਾਡਾ ਕੰਮ ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੀਆਂ ਉਪ-ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।" ਮੁੱਖ ਲੇਖਕ ਡਾ. ਅਮਾਂਡਾ ਬੁਚ ਨੇ ਕਿਹਾ,""ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਥੈਰੇਪੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ।"
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- ਜਾਣੋ, ਕੀ ਹੈ ਮੋਢੇ ਉਤਰਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ
