ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਥਾਇਰਾਇਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਔਰਤਾਂ, ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ 'ਥਾਇਰਾਇਡ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮਹੀਨੇ' ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਥਾਇਰਾਇਡ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਸਮਾਗਮ "ਥਾਇਰਾਇਡ ਹੈਲਥ ਦਾ ਪੋਸ਼ਣ: ਗਿਆਨ, ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ" ਥੀਮ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅੰਕੜੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?: ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ 2022 ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 42 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 37 ਨੂੰ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਨ ਥਾਇਰਾਇਡ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ 12% ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਥਾਇਰਾਇਡ ਵਿਗਾੜ ਦੇ ਜੋਖਮ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਪਰੋਕਤ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 20 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਥਾਇਰਾਇਡ ਸੰਬੰਧਿਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ।
ਥਾਇਰਾਇਡ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਉਦੇਸ਼: 'ਥਾਇਰਾਇਡ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮਹੀਨਾ' ਅਮਰੀਕਨ ਥਾਇਰਾਇਡ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਥਾਇਰਾਇਡ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਸਾਲ 1923 ਵਿੱਚ ਹੀ ‘ਅਮਰੀਕਨ ਥਾਇਰਾਇਡ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ’ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਜਨਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਾਸਿਕ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ‘ਥਾਇਰਾਇਡ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮਹੀਨਾ’ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਈਵੈਂਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਥਾਇਰਾਇਡ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਕੈਂਪ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਇੱਕ ਉਦੇਸ਼ ਥਾਇਰਾਇਡ ਕਾਰਨ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਇਲਾਜ, ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਯਤਨਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ, ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ।
ਥਾਇਰਾਇਡ ਵਿਕਾਰ ਕੀ ਹੈ?: ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਥਾਇਰਾਇਡ ਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਥਾਇਰਾਇਡ ਹਾਰਮੋਨ ਦਾ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਥਾਇਰਾਇਡ ਡਿਸਆਰਡਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਹਾਰਮੋਨ ਸਾਡੇ ਮੇਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਥਾਇਰਾਈਡ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼, ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤਤਾ, ਪਾਚਨ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਭਾਰ ਵਧਣਾ, ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਵਿੱਚ ਕਮੀ, ਊਰਜਾ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਦੀ ਕਮੀ ਵਧਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਵਧ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਪੀੜਤ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਥਾਇਰਾਇਡ ਵਿਕਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਚਿੰਤਾ, ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੂਡ ਵਿਕਾਰ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਪੀੜਤ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਥਾਈਰੋਇਡ ਰੋਗ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ: ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ 'ਚ ਹਾਈਪਰਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ ਅਤੇ ਹਾਈਪੋਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।ਹਾਈਪਰਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਥਾਇਰਾਇਡ ਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਥਾਇਰਾਇਡ ਹਾਰਮੋਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮੀ ਨੂੰ ਹਾਈਪੋਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥਾਇਰਾਈਡ ਵਿਕਾਰ ਦੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਇਓਡੀਨ ਦੀ ਕਮੀ, ਕੁਝ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਰੋਗ, ਕੈਂਸਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਥੈਰੇਪੀ ਜਾਂ ਇਲਾਜ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
