ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰੀ-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਰਚ ਅਤੇ ਜੂਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਉਦੀਆ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੁਰਲੱਭ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਵੀ ਗਰਮੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆ ਹਨ।
ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਬੰਦ: ਹੁਣ ਤੱਕ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਓਡੀਸਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ 'ਚ ਗਰਮੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਉੱਤਰੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਈ ਅਤੇ ਜੂਨ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮਧੂਕਰ ਰੇਨਬੋ ਚਿਲਡਰਨ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਕੰਸਲਟੈਂਟ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਅਤੇ ਐਂਡੋਕਰੀਨੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਸ਼ਰਵਰੀ ਦਾਭਾਡੇ ਦੁਆ ਨੇ ਏਐਨਆਈ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਗਰਮੀਆਂ ਬਹੁਤ ਗਰਮ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵਾਧਾ ਹੋਰ ਵੀ ਬਦਤਰ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਦੁਆ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, "ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਸੀਨੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਦੁਆਰਾ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਨਮੀ ਇਸ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।"
ਗਰਮੀਆਂ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆ ਦਾ ਖਤਰਾ: ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਮੋਟਾਪਾ, ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਝ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਸਥਿਤੀਆਂ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੇ ਵੱਧ ਜੋਖਮ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬੁੱਢੇ ਲੋਕ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਡੀਅਮ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਲਾਈਟਸ ਦੇ ਨਾਲ ਲੋੜੀਂਦੀ ਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹੀ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਿੰਗ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਮੂਲੀ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋਣ, ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਥਕਾਵਟ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗਰਮੀਆਂ 'ਚ ਪੀਓ ਇਹ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ: ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਡਾ: ਸੁਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਤਾਪਮਾਨ 40 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤਾਪਮਾਨ 40 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਾਂ ਪਾਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਪੀਤੇ ਜਾਣ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ, ਜੂਸ, ਲੱਸੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਾਣੀ ਆਦਿ।"
ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਧਿਆਨ: ਡਾ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, “ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਜ਼ਰੂਰ ਰੱਖੋ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਨਾ ਰਹੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਗਰਮੀ ਦੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਅਤੇ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।"
ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਮੌਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਉਪਾਅ: ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, "ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸੋਡੀਅਮ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਆਦਿ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।" ਹੀਟਵੇਵ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਮੌਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਉਪਾਅ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
- ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਦੁਪਹਿਰ 12.00 ਵਜੇ ਤੋਂ 3.00 ਵਜੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਾਹਰ ਨਾ ਜਾਓ।
- ਜਿੰਨੀ ਵਾਰ ਹੋ ਸਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਓ, ਭਾਵੇਂ ਪਿਆਸ ਨਾ ਵੀ ਲੱਗੇ।
- ਹਲਕੇ ਰੰਗ ਦੇ ਢਿੱਲੇ ਅਤੇ ਛਿੱਲ ਵਾਲੇ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ। ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਾਲੀਆਂ ਚਸ਼ਮੇ, ਛੱਤਰੀ/ਟੋਪੀ, ਜੁੱਤੀਆਂ ਜਾਂ ਚੱਪਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਜਦੋਂ ਬਾਹਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਖ਼ਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਦੁਪਹਿਰ 12 ਤੋਂ 3 ਵਜੇ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਜ਼ਰੂਰ ਰੱਖੋ।
- ਅਲਕੋਹਲ, ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਵਰਗੇ ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ ਨੂੰ ਨਾ ਪਿਓ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਟ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਓ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਦਿਨ ਦਾ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਓ।
- ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਟੋਪੀ ਅਤੇ ਛੱਤਰੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰੋ।
- ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਬੇਹੋਸ਼ ਜਾਂ ਬੀਮਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
- ਘਰੇਲੂ ਡ੍ਰਿੰਕ ਜਿਵੇਂ ਲੱਸੀ, ਤੋਰਾਨੀ (ਚਾਵਲ ਦਾ ਪਾਣੀ), ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ, ਮੱਖਣ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਹਾਈਡ੍ਰੇਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖੋ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਰਦੇ, ਸ਼ਟਰ ਜਾਂ ਸਨਸ਼ੇਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀਆਂ ਖੋਲ੍ਹੋ।
- ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਨਹਾਓ ਕਰੋ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਿਜ਼ਾਸਟਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਤਿਅੰਤ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕ ਸਰੀਰਕ ਤਣਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ, ਗਰਮੀ ਦੇ ਕੜਵੱਲ, ਗਰਮੀ ਦੀ ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ/ਜਾਂ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।
- ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਕੜਵੱਲ: ਸੋਜ ਅਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ੀ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 39 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਥਕਾਵਟ: ਥਕਾਵਟ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੜਵੱਲ ਅਤੇ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ।
- ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ: ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 40 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ਼ ਅਤੇ ਦੌਰੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਹੀਟਵੇਵ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਰੀਰਕ ਤਣਾਅ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Vitamin D ਲੈਣ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਦੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਛੁਟਕਾਰਾ
