ETV Bharat / sukhibhava

Human Avian Influenza: ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਰਹੋ ਸਾਵਧਾਨ, ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਮਾਮਲੇ

author img

By

Published : Feb 23, 2023, 1:06 PM IST

ਏਵੀਅਨ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਨੂੰ ਬਰਡ ਫਲੂ ਵਾਇਰਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਰਡ ਫਲੂ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਨਾਮ H5N1 ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਖਤਰਨਾਕ ਵਾਇਰਸ ਹੈ ਜੋ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਰਡ ਫਲੂ ਅਕਸਰ ਬਿਮਾਰ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ...

Human Avian Influenza
Human Avian Influenza

ਨੌਮ ਪੇਨ: H5N1 ਇਨਫਲੂਏਂਜ਼ਾ ਇੱਕ ਫਲੂ ਹੈ। ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਿਮਾਰ ਪੋਲਟਰੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾਂ ਹੈ। ਪਰ WHO ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਪੋਲਟਰੀ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਏਵੀਅਨ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਵਾਇਰਸ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਛੂਤ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਘਰੇਲੂ ਪੋਲਟਰੀ ਵਿੱਚ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਸੰਬਰ 2003 ਤੋਂ ਇੱਕ ਏਸ਼ੀਅਨ HPAI H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਏਸ਼ੀਆ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ, ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੋਲਟਰੀ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਮੌਤ ਦਰ ਆਈ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਪੂਰਵ ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰੀ ਵੇਂਗ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੀ 11 ਸਾਲਾਂ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਦੀ H5N1 ਹਿਊਮਨ ਏਵੀਅਨ ਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਨਾਲ ਮੌਂਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸੰਚਾਰੀ ਰੋਗ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

H5N1 ਇਨਫਲੂਏਂਜ਼ਾ ਦੇ ਲੱਛਣ : ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਬੁਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ਕੁੜੀ 16 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ 39 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ, ਖਾਸੀ ਅਤੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਬੀਮਾਰ ਪੈ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਥਾਨਕ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾ ਮੰਗੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਾਹ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਨੌਮ ਪੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਲ ਡਾਕਟਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ," 21 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਆਫ ਪਬਲਿਕ ਹੇਲਥ ਵਿੱਚ ਨਿਦਾਨ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਅਤੇ 22 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਨਤੀਜੇ ਆਏ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਕਿ ਉਹ H5N1 ਬਰਡ ਫਲੂ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਸੀ। ਸਮਾਚਾਰ ਏਜੰਸੀਂ ਸ਼ਿਨਆ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਅਤੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਮੁਰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਂ ਛੂਹਣ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਹੋਣ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਨ ਜਾਂ 115 'ਤੇ ਹਾਟਲਾਈਨ ਕਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। WHO ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 2003 ਤੋਂ 2014 ਤੱਕ ਕੰਬੋਡੀਆਂ ਨਾਲ ਪੀੜਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ 56 ਮਾਮਲੇ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2015 ਤੋਂ 2022 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਇੰਨਸਾਨ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਨਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਪੰਛੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੋਜਿਆਂ ਗਿਆ: H5N1 ਵਾਇਰਸ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੋਜਿਆਂ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਇਰਸਾਂ ਨਾਲ ਪੰਛੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਲਾਗ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸੰਕਰਮਿਤ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਮੌਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਚੀਨ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਿੱਚ ਸੂਰਾਂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ, ਬਿੱਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ, ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ, ਏਸ਼ੀਅਨ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੰਗਲੀ ਪੱਥਰ ਮਾਰਟਨ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੰਗਲੀ ਸਿਵੇਟ ਬਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੇ ਚਿੜੀਆਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਘਾਂ ਅਤੇ ਚੀਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Altering Your Visual Perception: ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਤੁਹਾਡੀ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਧਾਰਨਾ: ਰਿਸਰਚ

ਨੌਮ ਪੇਨ: H5N1 ਇਨਫਲੂਏਂਜ਼ਾ ਇੱਕ ਫਲੂ ਹੈ। ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਿਮਾਰ ਪੋਲਟਰੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾਂ ਹੈ। ਪਰ WHO ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਪੋਲਟਰੀ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਏਵੀਅਨ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਵਾਇਰਸ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਛੂਤ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਘਰੇਲੂ ਪੋਲਟਰੀ ਵਿੱਚ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਸੰਬਰ 2003 ਤੋਂ ਇੱਕ ਏਸ਼ੀਅਨ HPAI H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਏਸ਼ੀਆ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ, ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੋਲਟਰੀ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਮੌਤ ਦਰ ਆਈ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਪੂਰਵ ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰੀ ਵੇਂਗ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੀ 11 ਸਾਲਾਂ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਦੀ H5N1 ਹਿਊਮਨ ਏਵੀਅਨ ਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਨਾਲ ਮੌਂਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸੰਚਾਰੀ ਰੋਗ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

H5N1 ਇਨਫਲੂਏਂਜ਼ਾ ਦੇ ਲੱਛਣ : ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਬੁਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ਕੁੜੀ 16 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ 39 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ, ਖਾਸੀ ਅਤੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਬੀਮਾਰ ਪੈ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਥਾਨਕ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾ ਮੰਗੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਾਹ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਨੌਮ ਪੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਲ ਡਾਕਟਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ," 21 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਆਫ ਪਬਲਿਕ ਹੇਲਥ ਵਿੱਚ ਨਿਦਾਨ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਅਤੇ 22 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਨਤੀਜੇ ਆਏ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਕਿ ਉਹ H5N1 ਬਰਡ ਫਲੂ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਸੀ। ਸਮਾਚਾਰ ਏਜੰਸੀਂ ਸ਼ਿਨਆ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਅਤੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਮੁਰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਂ ਛੂਹਣ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਹੋਣ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਨ ਜਾਂ 115 'ਤੇ ਹਾਟਲਾਈਨ ਕਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। WHO ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 2003 ਤੋਂ 2014 ਤੱਕ ਕੰਬੋਡੀਆਂ ਨਾਲ ਪੀੜਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ 56 ਮਾਮਲੇ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2015 ਤੋਂ 2022 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਇੰਨਸਾਨ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਨਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਪੰਛੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੋਜਿਆਂ ਗਿਆ: H5N1 ਵਾਇਰਸ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੋਜਿਆਂ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਇਰਸਾਂ ਨਾਲ ਪੰਛੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਲਾਗ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸੰਕਰਮਿਤ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਮੌਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਚੀਨ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਿੱਚ ਸੂਰਾਂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ, ਬਿੱਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ, ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ, ਏਸ਼ੀਅਨ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੰਗਲੀ ਪੱਥਰ ਮਾਰਟਨ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੰਗਲੀ ਸਿਵੇਟ ਬਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੇ ਚਿੜੀਆਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਘਾਂ ਅਤੇ ਚੀਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ H5N1 ਵਾਇਰਸ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Altering Your Visual Perception: ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਤੁਹਾਡੀ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਧਾਰਨਾ: ਰਿਸਰਚ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.