ETV Bharat / sukhibhava

Dizzy: ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਅਚਾਨਕ ਚੱਕਰ ਆਉਦੇ ਹਨ? ਤਾਂ ਇਸਦੇ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇ ਕਾਰਨ

author img

By

Published : May 5, 2023, 6:06 PM IST

ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਕੁਝ ਪਲਾਂ ਲਈ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਵਰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਪਰ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹੈਰਾਨ ਹਨ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਉੱਠਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਜਾ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਅਚਾਨਕ ਹਨੇਰਾ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੈਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਚੱਕਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

Dizzy
Dizzy

ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਬੇਹੋਸ਼, ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਅਸਥਿਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਲਟੀਆਂ ਆਉਣ ਵਰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅੰਡਰਲਾਈੰਗ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨ। ਅੰਡਰਲਾਈੰਗ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਕੁਝ ਗੰਭੀਰ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਚੱਕਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਾਲਗਾਂ ਨੂੰ ਆਉਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਚਾਨਕ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਕਾਰਨ ਹੋਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।

ਕਸਰਤ ਕਾਰਨ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਐਥਲੀਟ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਸਰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਅਸੀ ਅਚਾਨਕ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਣਾ: ਕੁਝ ਲੋਕ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪੂਰਾ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾ ਕੇ ਜੂਸ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਕਿ ਖਾਣਾ ਨਾ ਛੱਡੋ ਸਗੋਂ ਸਨੈਕਸ ਵੀ ਖਾਓ।

ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਘੱਟ: ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਘੱਟ ਹੋਣਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਨਰਵਸ ਸਿਸਟਮ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।

ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਪੀਣਾ: ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਟਿਡ ਹਾਂ। ਅਜਿਹਾ ਪਾਣੀ ਘੱਟ ਪੀਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ ਮਿਲੇ।

ਓਵਰਹੀਟਿੰਗ: ਕਈ ਵਾਰ ਕਸਰਤ ਜਾਂ ਗਰਮ ਸਥਿਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਮਿਲੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗਰਮ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੰਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਾਰਨ: ਕਈ ਵਾਰ ਅੰਦਰਲੇ ਕੰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਕੋਈ ਡਾਕਟਰੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੋਰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- Night Sweats: ਸਾਵਧਾਨ! ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਸੀਨਾ ਆਉਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ

ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਬੇਹੋਸ਼, ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਅਸਥਿਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਲਟੀਆਂ ਆਉਣ ਵਰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅੰਡਰਲਾਈੰਗ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨ। ਅੰਡਰਲਾਈੰਗ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਕੁਝ ਗੰਭੀਰ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਚੱਕਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਾਲਗਾਂ ਨੂੰ ਆਉਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਚਾਨਕ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਕਾਰਨ ਹੋਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।

ਕਸਰਤ ਕਾਰਨ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਐਥਲੀਟ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਸਰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਅਸੀ ਅਚਾਨਕ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਣਾ: ਕੁਝ ਲੋਕ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪੂਰਾ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾ ਕੇ ਜੂਸ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਕਿ ਖਾਣਾ ਨਾ ਛੱਡੋ ਸਗੋਂ ਸਨੈਕਸ ਵੀ ਖਾਓ।

ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਘੱਟ: ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਘੱਟ ਹੋਣਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਨਰਵਸ ਸਿਸਟਮ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।

ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਪੀਣਾ: ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਟਿਡ ਹਾਂ। ਅਜਿਹਾ ਪਾਣੀ ਘੱਟ ਪੀਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ ਮਿਲੇ।

ਓਵਰਹੀਟਿੰਗ: ਕਈ ਵਾਰ ਕਸਰਤ ਜਾਂ ਗਰਮ ਸਥਿਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਮਿਲੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗਰਮ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੰਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਾਰਨ: ਕਈ ਵਾਰ ਅੰਦਰਲੇ ਕੰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਕੋਈ ਡਾਕਟਰੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੋਰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- Night Sweats: ਸਾਵਧਾਨ! ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਸੀਨਾ ਆਉਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.