ਪਾਨ ਨੂੰ ਮਾਊਥਵਾਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪਾਨ ਸਿਰਫ ਮੂੰਹ ਦਾ ਸਵਾਦ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ, ਸਗੋਂ ਨੈਚਰੋਪੈਥੀ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਡੀ ਵੈਦਿਕ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ੁੱਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਿਰੋਗ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਹਸਪਤਾਲ, ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਡਾਕਟਰ ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਪਾਰੀ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਉਪਯੋਗੀ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਰਕ ਸੰਹਿਤਾ ਅਤੇ ਸੁਸ਼ਰੁਤ ਸੰਹਿਤਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਦਵਾਈ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ 'ਚ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਵਿਚ ਅਣਗਿਣਤ ਸਿਹਤ ਲਾਭ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਐਂਟੀ-ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਅਤੇ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਾਚਨ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੈਕਸ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ: ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਇਓਡੀਨ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ1, ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ2, ਨਿਕੋਟਿਨਿਕ ਐਸਿਡ, ਥਿਆਮਿਨ, ਨਿਆਸੀਨ, ਰਿਬੋਫਲੇਵਿਨ, ਕੇਰਾਟਿਨ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਲੋਰੀ ਜ਼ੀਰੋ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਵਿਚ ਕੁਝ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਟੈਨਿਨ, ਪ੍ਰੋਪੇਨ, ਐਲਕਾਲਾਇਡਸ ਅਤੇ ਫਿਨਾਇਲ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਇਸਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿਚ ਐਂਟੀ-ਫੰਗਲ, ਐਂਟੀ-ਬੈਕਟੀਰੀਅਲ, ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ, ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਅਤੇ ਐਂਟੀਸੈਪਟਿਕ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਸੋਜ ਅਤੇ ਕੜਵੱਲ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੇ ਖਰਾਬ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਾਨ ਦੇ ਫ਼ਾਇਦੇ:
- ਡਾਕਟਰ ਮਨੀਸ਼ਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਸੁਪਾਰੀ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਆਕਸੀਡੈਂਟ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਫ੍ਰੀ ਰੈਡੀਕਲਸ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰੈਡੀਕਲਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਇਸ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਚ ਖਰਾਬ ਪੀ.ਐੱਚ. ਲੈਵਲ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਵਧਦੀ ਹੈ।
- ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਦੇ ਕਾੜ੍ਹੇ ਜਾਂ ਹੋਰ ਮਾਧਿਅਮ 'ਚ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਬੁਖਾਰ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੰਕਰਮਣ ਦੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਜਕੜਨ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਥਮਾ ਆਦਿ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ-ਖੰਘ ਵਿਚ ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤੇ 'ਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਲਗਾ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਕੇ ਛਾਤੀ 'ਤੇ ਦਬਾਉਣ ਨਾਲ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
- ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲੌਂਗ, ਦਾਲਚੀਨੀ ਅਤੇ ਇਲਾਇਚੀ ਆਦਿ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰਦੀ-ਖਾਂਸੀ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
- ਸੁਪਾਰੀ ਵਿਚ ਐਨਲਜੈਸਿਕ, ਐਂਟੀ-ਸੈਪਟਿਕ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਫੰਗਲ ਗੁਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਚਮੜੀ ਕੱਟਣ, ਖੁਜਲੀ ਜਾਂ ਜਲਨ ਹੋਣ 'ਤੇ ਸੁਪਾਰੀ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦਾ ਪੇਸਟ ਬਣਾ ਕੇ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ 'ਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਸੋਜ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
- ਗਠੀਆ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਪਾਰੀ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਵਾਰ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਛਾਤੀਆਂ ਕੁਝ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸੁੱਜ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਗਰਮ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਛਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਨਾਲ ਸੋਜ ਅਤੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰ ਮਨੀਸ਼ਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੁਪਾਰੀ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਕਈ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ-
- ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਵਿੱਚ
- ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ
- ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ
- ਮੂੰਹ ਚੋਂ ਬਦਬੂ, ਕੈਵਿਟੀ ਅਤੇ ਸੜਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
- ਮੁਹਾਸੇ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
ਸਿਰਫ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸੇਵਨ ਕਰੋ: ਡਾ. ਮਨੀਸ਼ਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਨ, ਮਠਿਆਈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਾਧਿਅਮ ਵਿਚ ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਸੁਪਾਰੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਸਿਹਤ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਉਸਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਕਿਤੇ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜੜ੍ਹੀਆਂ ਬੂਟੀਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਜਾਂ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਮਠਿਆਈਆਂ ਜਾਂ ਮਾਊਥਵਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਜਾਂ ਸਿਹਤ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ਲਈ ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤ ਸੇਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਨਸ਼ਾ, ਪੇਟ ਦਰਦ ਜਾਂ ਦਸਤ ਅਤੇ ਮਤਲੀ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਸਮੇਤ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਪੁਦੀਨਾ ਪੇਟ, ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ
