ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ: ਗੁਰੂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਸਰਾਏਨਾਗਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਵੱਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਆਂ ਇੱਥੋਂ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ।
ਪਿੰਡ ਸਰਾਏਨਾਗਾ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਧੰਨ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਕੀ ਹੈ ਪਿੰਡ ਸਰਾਏਨਾਗਾ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਧੰਨ-ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਫੇਰੂ ਮੱਲ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸੰਗੋਵਾਲ, ਕਿਤੇ ਮੰਗੂਵਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਥੇ ਆਏ। ਇਥੋਂ ਚੌਧਰੀ ਧੜੱਲੇਦਾਰ ਤਖ਼ਤਮੱਲ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਮੁਨੀਮੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਇੱਥੇ ਹੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਈ ਲੈਣਾ ਜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਜਨਮ 31 ਮਾਰਚ 1504 ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਉਮਰ ਗਿਆਰਾਂ ਸਾਲ ਜਾਂ ਸਤਾਰਾਂ ਸਾਲ ਸੀ ਉਦੋਂ ਇਹ ਪਿੰਡ ਉਜੜ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ ਚਲੇ ਗਏ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਚਰਨ ਛੋ ਧਰਤੀ
ਇੱਥੇ ਪਹਿਲੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਮਹਾਰਾਜ ਵੀ ਆਏ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਮਾੜਾ ਈ ਏ ਇੱਕ ਵਣ ਥੱਲੇ ਆਰਾਮ ਕੀਤਾ ਨਾਲ ਹੀ ਉਥੇ ਕੌੜੀ ਦਾ ਕੋਡ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਵੀ ਆਏ ਸਨ।
ਕਿਵੇਂ ਪਿਆ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਂਅ 'ਸਰਾਏਨਾਗਾ'
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਨਾਗਾ ਜੋਗੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਕੀਤੇ 13 ਸੋ ਸਾਲ ਲਿਖੀ ਹੈ ਕੀਤੇ 5120 ਵੀ ਲਿੱਖੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਮਰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਫ਼ਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਜੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਹੀਂ ਫਿਰ ਇਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਕੋਈ ਫ਼ਾਇਦਾ ਨਹੀਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਚਨਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਪਤੀਜ ਗਿਆ ਤੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਮਹਾਰਾਜ ਅੱਗੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਿਆਦ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜ ਸਾਡਾ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਨਾਂਅ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਫਿਰ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪਿੰਡ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਂਅ ਦੇ ਨਾਲ ਲਾਲ ਸਰਾਏਨਾਗਾ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਪੁਰਬ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਸਰਾਏਨਾਗਾ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ 'ਚ
ਇੱਥੇ ਦਸਾਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ 12 ਪੁਣੀਆ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੂਰਬ, ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
