ETV Bharat / state

ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਮਰਸੀਹੇ

author img

By

Published : Dec 28, 2019, 5:46 PM IST

ਪੂਰੇ ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਅੱਜ ਤੋਂ 100 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਏ ਉਰਦੂ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਇਰ ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ 'ਤੇ ਖ਼ੂਬ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।

ਫ਼ੋਟੋ
ਫ਼ੋਟੋ

ਪਟਿਆਲਾ: ਅੱਜ ਤੋਂ 100 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਏ ਉਰਦੂ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਇਰ ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖ਼ੂਬ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਰਦੂ ਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਅੱਲਾ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਿੱਤਰ ਸਨ।

ਵੀਡੀਓ

ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ 'ਤੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ 2 ਮਰਸੀਹੇ ਲਿਖੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮਰਸੀਹਾ ਸੀ "ਸ਼ਹੀਦਾਨਿ ਵਫ਼ਾ" ਜੋ ਕਿ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਮਰਸੀਹੇ ਵਿੱਚ 110 ਬੰਦ ਹਨ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੂਜਾ ਮਰਸੀਹਾ "ਗੰਜ-ਏ-ਸ਼ਹੀਦਾਂ" ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਰਸੀਹੇ ਵਿੱਚ 117 ਬੰਦ ਹਨ। ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਦੇ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਬੰਦਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋਏ ਖ਼ੂਬ ਉਹ ਹੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੋਏ ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਖ਼ੂਬੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ।

ਪਟਿਆਲਾ: ਅੱਜ ਤੋਂ 100 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਏ ਉਰਦੂ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਇਰ ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖ਼ੂਬ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਰਦੂ ਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਅੱਲਾ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਿੱਤਰ ਸਨ।

ਵੀਡੀਓ

ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ 'ਤੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ 2 ਮਰਸੀਹੇ ਲਿਖੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮਰਸੀਹਾ ਸੀ "ਸ਼ਹੀਦਾਨਿ ਵਫ਼ਾ" ਜੋ ਕਿ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਮਰਸੀਹੇ ਵਿੱਚ 110 ਬੰਦ ਹਨ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੂਜਾ ਮਰਸੀਹਾ "ਗੰਜ-ਏ-ਸ਼ਹੀਦਾਂ" ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਰਸੀਹੇ ਵਿੱਚ 117 ਬੰਦ ਹਨ। ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਦੇ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਬੰਦਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋਏ ਖ਼ੂਬ ਉਹ ਹੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੋਏ ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਖ਼ੂਬੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ।

Intro:ਉਰਦੂ ਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖ਼ਾਨ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੇ ਕੀ ਲਿਖਿਆ Body:ਉਰਦੂ ਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖ਼ਾਨ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੇ ਕੀ ਲਿਖਿਆ
ਉਰਦੂ ਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖ਼ਾਨ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੇ ਕੀ ਲਿਖਿਆ
ਅੱਠ ਤੇ ਇੱਕ ਸੌ ਪੰਜ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਸ਼ਾਇਰ ਹੋਏ ਨੇ ਅੱਲਾ ਖਾਂ ਯੋਗੀ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਖੂਬ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾ ਖਾਨ ਯੋਗੀ ਉਰਦੂ ਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਸਮਝੋ ਕਿ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਿੱਤਰ ਸਨ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖਾਣ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਉੱਪਰ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ 2 ਮਰਸਿਹੇ ਲਿਖੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮਰਸਿਹਾ ਸੀ ਸ਼ਹੀਦਾਨਿ ਵਫ਼ਾ ਜੋ ਕਿ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸਾਹਿਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ਇਸ ਮਰਸੀਹੇ ਵਿੱਚ 110 ਬੰਦ ਹਨ ਤੇ ਦੁਸਰੇ ਮਰਸਿਹਾ ਹੈ ਗੰਜੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਇਹ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਉੱਪਰ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੌ ਸਤਾਰਾਂ ਬੰਦ ਹਨ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾ ਖ਼ਾਨ ਜੋਗੀ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਖਾਸ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਲਾਹੌਰ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਇਸ ਕਰਕੇ ਵੀ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖਾਂ ਯੋਗੀ ਨੇ ਇਹ ਦੋ ਮਰਸੀਹੇ ਲਿਖੇ ਸਨ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖਾਨ ਯੋਗੀ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਸਾਲ ਸ੍ਰੀ ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਛੱਬੀ ਸਤਾਈ ਅਠਾਈ ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜੋੜ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਇਆ ਕਰਨਾ ਸੀ
ਅੱਲਾ ਖਾਂ ਯੋਗੀ ਦੇ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਬੰਦਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵਕਤ ਖੂਬ ਉਹੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੋਏ ਸਨ ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾ ਨੂੰ ਬਾਖੂਬੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ
ਬਾਇਟ ਡਾ . ਸਈਅਦ ਅੱਬਾਸ Conclusion:ਉਰਦੂ ਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖ਼ਾਨ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੇ ਕੀ ਲਿਖਿਆ
ਅੱਠ ਤੇ ਇੱਕ ਸੌ ਪੰਜ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਸ਼ਾਇਰ ਹੋਏ ਨੇ ਅੱਲਾ ਖਾਂ ਯੋਗੀ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਖੂਬ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾ ਖਾਨ ਯੋਗੀ ਉਰਦੂ ਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਸਮਝੋ ਕਿ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਿੱਤਰ ਸਨ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖਾਣ ਜੋਗੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਉੱਪਰ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ 2 ਮਰਸਿਹੇ ਲਿਖੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮਰਸਿਹਾ ਸੀ ਸ਼ਹੀਦਾਨਿ ਵਫ਼ਾ ਜੋ ਕਿ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸਾਹਿਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ਇਸ ਮਰਸੀਹੇ ਵਿੱਚ 110 ਬੰਦ ਹਨ ਤੇ ਦੁਸਰੇ ਮਰਸਿਹਾ ਹੈ ਗੰਜੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਇਹ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਉੱਪਰ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੌ ਸਤਾਰਾਂ ਬੰਦ ਹਨ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾ ਖ਼ਾਨ ਜੋਗੀ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਖਾਸ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਲਾਹੌਰ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਇਸ ਕਰਕੇ ਵੀ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖਾਂ ਯੋਗੀ ਨੇ ਇਹ ਦੋ ਮਰਸੀਹੇ ਲਿਖੇ ਸਨ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲ੍ਹਾ ਖਾਨ ਯੋਗੀ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਸਾਲ ਸ੍ਰੀ ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਛੱਬੀ ਸਤਾਈ ਅਠਾਈ ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜੋੜ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਇਆ ਕਰਨਾ ਸੀ
ਅੱਲਾ ਖਾਂ ਯੋਗੀ ਦੇ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਬੰਦਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵਕਤ ਖੂਬ ਉਹੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੋਏ ਸਨ ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾ ਨੂੰ ਬਾਖੂਬੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.