ਸ੍ਰੀ ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ: ਜਿਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਣ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਬਣਦੀ ਸੀ ਅੱਜ ਉਹ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਸਪ੍ਰੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਸਬਾ ਖਮਾਣੋਂ ਦੀ ਵਾਸੀ ਰਜਨੀ ਭਾਰਦਵਾਜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਛੱਤ 'ਤੇ ਆਰਗੇਨਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਜਨੀ ਭਾਰਦਵਾਜ ਦੱਸਦੇ ਨੇ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਆਰਗੇਨਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਰਜਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਬੁਟੀਕ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੁਟੀਕ ਉੱਤੇ ਆਏ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੋ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਸਪ੍ਰੇਅ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖਾਣ ਲਈ ਸਬਜ਼ੀ ਖੁਦ ਹੀ ਬੀਜਣਗੇ। ਰਜਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸਬਜ਼ੀ ਬੀਜਣ ਲਈ ਠੇਕੇ ਉੱਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵੀ ਲੈਣ ਲੱਗੇ ਸਨ, ਪਰ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੂ-ਟਿਊਬ ਉੱਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਘਰ ਦੀ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਸਬਜ਼ੀ ਬੀਜੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਰੀਬ 1700 ਵਰਗ ਫੀਟ ਦੀ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ਗਮਲੀਆਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲੋਂ , ਲੱਕੜੀ ਵਲੋਂ ਬਣੇ ਡਿੱਬੋਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਬੀਜੀਆਂ।
ਛੱਤ 'ਤੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਉਗਾਈਆਂ ਨੇ ਸ਼ਬਜ਼ੀਆਂ
ਰਜਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲੋਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਕੁੱਝ ਮਹੀਨੇ ਤਾਂ ਸਬਜੀਆਂ ਦੇ ਬੀਜ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਲੇਕਿਨ ਉਸ ਨੇ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਰੀ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਦੇ ਨੁਕਤੇ ਸਿਖਦੇ ਹੋਏ ਛੱਤ ਨੂੰ ਖੇਤ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ਮਟਰ, ਮੂਲੀ, ਗੋਭੀ, ਚੁਕੰਦਰ, ਮੇਥੇ, ਸਾਗ, ਟਮਾਟਰ, ਬਰੌਕਲੀ , ਸ਼ਿਮਲਾ ਮਿਰਚ, ਨੀਂਬੂ, ਸਟਰਾਬਰੀ ਉਗਾਈ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਆਮ ਸ਼ਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਖੇਤੀ
ਰਜਨੀ ਹੁਣ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਬਜ਼ੀ ਵੀ ਉਗਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਜਨੀ ਨੇ ਆਮ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਟਾਲਿਅਨ ਸਬਜੀ ਜੁਕੀਨੀ ਵੀ ਬੀਜ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਰਜਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਟਲੀ ਤੋਂ ਜੁਕੀਨੀ ਦਾ ਬੀਜ ਲਿਆ ਕੇ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੀਜੀਆਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਬੀਜ ਪੌਦਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਿਸ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਖਾਦ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਥੇ ਉਹ ਸੌ ਫੀਸਦੀ ਆਰਗੇਨਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਰਸੋਈ ਦੀ ਵੇਸਟੇਜ ਅਤੇ ਘਰ ਦੇ ਕੂੜੇ ਨਾਲ ਖਾਦ ਤਿਆਰ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਖਾਦ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਸਬਜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦੀ ਸਪ੍ਰੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਦਿਨ ਪੁਰਾਣੀ ਲੱਸੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਖੱਟਾਸ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਉੱਤੇ ਇਸਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਸਬਜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਸਪ੍ਰੇ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਰਗੇਨਿਕ ਖਾਦ ਅਤੇ ਲੱਸੀ ਦੀ ਸਪ੍ਰੇ ਨਾਲ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਝਾੜ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਰਜਨੀ ਦੇ ਪਤੀ ਰਾਜੀਵ ਭਾਰਦਵਾਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਜਨੀ ਬੁਟੀਕ ਚਲਾਉਣ ਨਾਲ ਨਾਲ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਤਨੀ ਦੇ ਜਜਬੇ ਨੂੰ ਵੇਖਕੇ ਉਹ ਹੁਣ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਬਜੀਆਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਉਗਾਕੇ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਪ੍ਰਭ ਰੋਜਾਨਾ ਮਾਂ ਨਾਲ ਸਬਜੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਹਤਰ ਕੰਮ ਲਈ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਖਮਾਣੋਂ ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਰਜਨੀ ਨੂੰ ਸਫਾਈ ਅਭਿਆਨ ਤਹਿਤ ਸਨਮਾਨਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।