ETV Bharat / science-and-technology

ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਦੇ ਕੇਲੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਵਾਲੇ ਦੰਦ ਸਨ, ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਪੁਸ਼ਟੀ

ਵੱਡੇ ਮਗਰਮੱਛ ਦੇ ਜੈਵਿਕ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਜਾਨਵਰ ਦੇ ਦੰਦ ਕੇਲੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਜਿੰਨੇ ਵੱਡੇ ਸਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਰਟਬਰੇਟ ਪੈਲੇਓਨਟੋਲੋਜੀ ਦੇ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

study-on-deinosuchus-and-size-of-teeth
ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਦੇ ਕੇਲੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਵਾਲੇ ਦੰਦ ਸਨ, ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਪੁਸ਼ਟੀ
author img

By

Published : Aug 17, 2020, 1:45 PM IST

Updated : Feb 16, 2021, 7:31 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੇ ਮਗਰਮੱਛ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਦੇ ਜੈਵਿਕ ਨਮੂਨਿਆਂ 'ਚ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਜਾਨਵਰ ਦੇ ਦੰਦ ਕੇਲੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਜਿੰਨੇ ਵੱਡੇ ਸਨ ਅਤੇ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਹੇਠਾਂ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ।

ਵਰਟਬਰੇਟ ਪੈਲੇਓਨਟੋਲੋਜੀ ਦੇ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਇਸ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖਤਰਨਾਕ ਮਗਰਮੱਛ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਦੋ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਮਾਇਨੋਸੁਕਸ ਹੈਚਰੀ ਅਤੇ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਰੀਓਗਰੇਂਡੇਂਸਿਸ ਸਨ।

ਮੌਨਟਾਨਾ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਮੈਕਸੀਕੋ ਤੱਕ ਅਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ (Deinosuchus) ਸਕਵਿੰਮੇਰੀ ਨਿਊ ਜਰਸੀ ਤੋਂ ਮਿਸੀਸਿਪੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਐਟਲਾਂਟਿਕ ਤੱਟਵਰਤੀ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।

ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ 33 ਫੁੱਟ ਲੰਬਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜੇ ਵੀ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਗਰਮੱਛ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਸੀ, ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ 75-82 ਮਿਲੀਅਨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਵੀ ਸਨ।

ਅਰਕਾਂਸਸ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਓਸਟੀਓਪੈਥਿਕ ਕਾਲਜ ਦੇ ਡਾ. ਐਡਮ ਕੋਸੇਟ ਨੇ ਇਸ ਖਤਰਨਾਕ ਜੀਵ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਜੀਵ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਡਾਇਨੋਸੌਰਾਂ ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਹੜੇ ਨਵੇਂ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਅਸੀਂ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਹ ਕੇਲਾ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵੱਖ, ਦੈਤਾਨੀ ਦੰਦ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸਟੈਫਨੀ ਡਰੱਮਹੇਲਰ-ਹੋਰਟਨ, ਜੋ ਕਿ ਟੇਨੇਸੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਹਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ (Deinosuchus) ਇੱਕ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਡੀ. ਰਿਓਗ੍ਰੈਡੇਂਸਿਸ ਵਲੋਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਕੱਟਣ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਕਈ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ।

ਬਰੂਚੂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜੀਬ ਜਾਨਵਰ ਸੀ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਗਰਮੱਛ 'ਜੀਵਿਤ ਜੈਵਿਕ' ਨਹੀਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਡਾਇਨੋਸੌਰ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਹੀਂ ਬਦਲੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋਏ ਹਨ।

ਡਾ. ਕੋਸੈੱਟ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਜੀਵ ਦੇ ਨੱਕ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਛੇਦ ਥੂਥਨ ਦੀ ਨੋਕ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਛੇਦ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ (Deinosuchus) ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਲਈ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੀ ਖੋਜ ਇਸ ਰਹੱਸ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੇ ਮਗਰਮੱਛ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਦੇ ਜੈਵਿਕ ਨਮੂਨਿਆਂ 'ਚ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਜਾਨਵਰ ਦੇ ਦੰਦ ਕੇਲੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਜਿੰਨੇ ਵੱਡੇ ਸਨ ਅਤੇ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਹੇਠਾਂ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ।

ਵਰਟਬਰੇਟ ਪੈਲੇਓਨਟੋਲੋਜੀ ਦੇ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਇਸ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖਤਰਨਾਕ ਮਗਰਮੱਛ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਦੋ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਮਾਇਨੋਸੁਕਸ ਹੈਚਰੀ ਅਤੇ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਰੀਓਗਰੇਂਡੇਂਸਿਸ ਸਨ।

ਮੌਨਟਾਨਾ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਮੈਕਸੀਕੋ ਤੱਕ ਅਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ (Deinosuchus) ਸਕਵਿੰਮੇਰੀ ਨਿਊ ਜਰਸੀ ਤੋਂ ਮਿਸੀਸਿਪੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਐਟਲਾਂਟਿਕ ਤੱਟਵਰਤੀ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।

ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ 33 ਫੁੱਟ ਲੰਬਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜੇ ਵੀ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਗਰਮੱਛ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਸੀ, ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ 75-82 ਮਿਲੀਅਨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਵੀ ਸਨ।

ਅਰਕਾਂਸਸ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਓਸਟੀਓਪੈਥਿਕ ਕਾਲਜ ਦੇ ਡਾ. ਐਡਮ ਕੋਸੇਟ ਨੇ ਇਸ ਖਤਰਨਾਕ ਜੀਵ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਜੀਵ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਡਾਇਨੋਸੌਰਾਂ ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਹੜੇ ਨਵੇਂ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਅਸੀਂ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਹ ਕੇਲਾ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵੱਖ, ਦੈਤਾਨੀ ਦੰਦ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸਟੈਫਨੀ ਡਰੱਮਹੇਲਰ-ਹੋਰਟਨ, ਜੋ ਕਿ ਟੇਨੇਸੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਹਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ (Deinosuchus) ਇੱਕ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਡੀ. ਰਿਓਗ੍ਰੈਡੇਂਸਿਸ ਵਲੋਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਕੱਟਣ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਕਈ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ।

ਬਰੂਚੂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜੀਬ ਜਾਨਵਰ ਸੀ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਗਰਮੱਛ 'ਜੀਵਿਤ ਜੈਵਿਕ' ਨਹੀਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਡਾਇਨੋਸੌਰ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਹੀਂ ਬਦਲੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋਏ ਹਨ।

ਡਾ. ਕੋਸੈੱਟ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਜੀਵ ਦੇ ਨੱਕ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਛੇਦ ਥੂਥਨ ਦੀ ਨੋਕ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਛੇਦ ਡਿਐਨੋਸੂਕਸ (Deinosuchus) ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਲਈ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੀ ਖੋਜ ਇਸ ਰਹੱਸ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ।

Last Updated : Feb 16, 2021, 7:31 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.