ਟੋਕੀਓ: ਜਾਪਾਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 516 ਨੂੰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਟੋਕੀਓ ਦੇ ਹਾਨੇਡਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਉਤਰਦੇ ਸਮੇਂ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਜਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ। ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਦਾ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੇ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੋਂ ਫੁਟੇਜ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਏਅਰਬੱਸ ਏ350 ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਧੂੰਏਂ ਨਾਲ ਭਰ ਗਿਆ ਸੀ। ਟੋਕੀਓ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਅੱਗ ਦੀ ਲਪੇਟ 'ਚ ਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਸਾਰੇ 379 ਯਾਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀਡੀਓ 'ਚ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਇਨਫਲੇਟੇਬਲ ਸਲਾਈਡ ਨਾਲ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਦੇ ਹੋਏ ਦਿਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਇੰਜਣ ਤੱਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਫਾਇਰ ਫਾਈਟਰਜ਼ ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਲੱਗੀ ਅੱਗ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਪਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰਾ ਏਅਰਬੱਸ A350 ਸੜ ਕੇ ਸੁਆਹ ਹੋ ਗਿਆ।
ਸਟੈਂਡਰਡ ਟਾਈਮ ਬਨਾਮ ਅਸਲ ਸਥਿਤੀ: ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਸੇਫਟੀ ਦੇ ਮਾਹਰ ਅਤੇ ਕ੍ਰੈਨਫੀਲਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਜਾਂਚ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਗ੍ਰਾਹਮ ਬ੍ਰੈਥਵੇਟ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ। ਬ੍ਰੈਥਵੇਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਪੂਰੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ 90 ਸਕਿੰਟਾਂ 'ਚ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ, ਇੱਕ ਮਿਆਰੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਅਤੇ ਅਸਲ-ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਘਬਰਾਹਟ ਦਾ ਸਹੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਅਤੇ ਕੁਝ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੋਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਉੱਚ-ਤਣਾਅ ਵਾਲੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ: 90-ਸਕਿੰਟ ਦੇ ਨਿਯਮ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਬ੍ਰੈਥਵੇਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਟੈਸਟ ਉੱਚ-ਤਣਾਅ ਵਾਲੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਹਾਦਸਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਅਮਲੇ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਹੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਯਾਤਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ 17 ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਹਨ।
ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੀ ਅਸਾਧਾਰਣ ਯੋਗਤਾ ਇੱਕ ਚਮਤਕਾਰ : ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ-ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਹਿਰ ਜੈਫਰੀ ਪ੍ਰਾਈਸ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਏਅਰਬੱਸ A350 ਦੇ ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਬਚਣ ਨੂੰ ਇੱਕ 'ਚਮਤਕਾਰ' ਦੱਸਿਆ। ਕੋਲੋਰਾਡੋ ਦੇ ਮੈਟਰੋਪੋਲੀਟਨ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਡੇਨਵਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਪ੍ਰਾਈਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੀ ਅਸਾਧਾਰਣ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਨੀ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਔਖੀ ਘੜੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੀ ਅਤੇ ਘਬਰਾਇਆ ਨਹੀਂ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ।
ਜਹਾਜ਼ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਵੀ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ : ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਸੰਗਠਨ (ਆਈਸੀਏਓ) ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੀਨੀਅਰ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸਟੀਵ ਕ੍ਰੀਮਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਕਮਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਉਤਾਰਿਆ। ਇਹ ਫਲਾਈਟ ਦੇ ਅਮਲੇ ਅਤੇ ਸਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਛੱਡਿਆ ਅਤੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ।
ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਮਿੰਟ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਬਾਹਰੀ ਮਦਦ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ : ਪ੍ਰਾਈਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਹਨ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਨਾ ਸਥਾਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਤਿੰਨ ਮਿੰਟ ਜਾਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲੱਗਣ 'ਚ ਕਰੀਬ 90 ਸਕਿੰਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ, ਮੁਸਾਫਰ ਅਤੇ ਫਲਾਈਟ ਚਾਲਕ ਦਲ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਮਦਦ : ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ-ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਹਰ ਜੈਫਰੀ ਪ੍ਰਾਈਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਫਲ ਨਿਕਾਸੀ ਆਧੁਨਿਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਵੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਬਹੁਤ ਜਲਣਸ਼ੀਲ ਬਾਲਣ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬ੍ਰੈਥਵੇਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੇ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਏਅਰਬੱਸ ਏ350 ਨੂੰ ਅੱਗ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
1985 ਦੇ ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਸਬਕ: ਬ੍ਰੈਥਵੇਟ ਨੇ ਕਿਹਾ, 1985 ਦੇ ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ, 55 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਏਅਰਟੌਰਸ ਫਲਾਈਟ ਨੂੰ ਟੇਕ-ਆਫ ਦੌਰਾਨ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਹੁਣ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਿਕਾਸ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਹੋਵੇ ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਤੇ ਵੀ ਬੈਠੋ। ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਿਗਨਲ ਮਾੜੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਘੱਟ ਦਿੱਖ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਿਕਾਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਗੱਲ : ਬ੍ਰੈਥਵੇਟ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅੱਗ ਬੁਝਾਊ ਅਮਲੇ ਵੱਲੋਂ ਅੱਗ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਨੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵਾਧੂ ਸਮਾਂ ਵੀ ਦਿੱਤਾ। ਬ੍ਰੈਥਵੇਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਦੁਰਘਟਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ 'ਚ ਜ਼ਰੂਰ ਮਦਦ ਮਿਲੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 2002 ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਾਇਲਟਾਂ ਕੋਲ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਉਤਾਰਨ ਲਈ ਲਗਭਗ 17 ਮਿੰਟ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੇ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲੈਂਡ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
