ਬੀਜਿੰਗ: ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਚੀਨ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਰਹੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲੀ ਕੇਕਿਯਾਂਗ ਦੀ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ 68 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਨ, ਲੀ 2013-23 ਤੱਕ ਚੀਨ ਦੇ ਨੰਬਰ 2 ਨੇਤਾ ਸਨ, ਉਹ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਨਿੱਜੀਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਸਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਚੀਨੀ ਨੇਤਾ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਉੱਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਸਖ਼ਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸ਼ਕਤੀ ਬਚੀ ਸੀ।
ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਲੀ ਕੇਕਿਯਾਂਗ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਆਰਾਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪਿਆ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 12:10 ਵਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਲੀ ਨੂੰ 2013 ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਹੂ ਜਿੰਤਾਓ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਲੀ ਕੇਕਿਯਾਂਗ ਨੇ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਸ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀਕਰਨ ਕੀਤਾ, ਹੂ ਯੁੱਗ ਦੀ ਲੋਕਤੰਤਰ-ਮੁਖੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਸੱਤ ਮੈਂਬਰੀ ਸਥਾਈ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਲੀ ਕੇਕਿਆਂਗ ਦਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ।
ਚੋਟੀ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਲੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਦਮੀਆਂ ਲਈ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਏ ਜੋ ਨੌਕਰੀਆਂ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸ਼ੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਦਯੋਗਾਂ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਸਖ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਰਥਿਕ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ, ਜਾਸੂਸੀ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਫਰਮਾਂ ਦੇ ਦਫਤਰਾਂ 'ਤੇ ਛਾਪੇ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ 'ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਕਤੂਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਲੀ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਕਮੇਟੀ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਉਦੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ 70 ਸਾਲ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਲੀ ਦੀ ਉਮਰ 67-68 ਸਾਲ ਸੀ। ਉਸੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ, ਸ਼ੀ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਤੀਜੀ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਰਵਾਇਤ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਨੇਤਾ 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ।
